Đường dây làm giả hồ sơ, xuất lậu hàng nghìn tấn quặng

Những cuộn giấy và bánh xe lăn bất thường

Manh mối đầu tiên về đường dây này được phát hiện từ những cuộn giấy chuẩn bị được chuyển sang Trung Quốc. Qua công tác nghiệp vụ, trinh sát Phòng CSĐT tội phạm về tham nhũng, kinh tế, buôn lậu - Công an tỉnh Quảng Ninh, phát hiện tại cửa khẩu Bắc Luân có hiện tượng doanh nghiệp tại Hà Nội xuất khẩu hàng hóa là giấy cuộn sang Trung Quốc. Một điều tra viên cho biết nghi vấn đặt ra là từ trước tới nay Trung Quốc chỉ xuất giấy đi chứ không nhập khẩu.

“Qua theo dõi chúng tôi thấy việc vận chuyển giấy hầu hết bằng các loại xe siêu trường, siêu trọng mà hầu như chỉ tập trung vào những ngày cuối tuần. Các phương tiện tập kết tại bãi kiểm hóa của hải quan trong đêm và làm thủ tục xuất trong ngày. Đặc biệt qua giám sát, lực lượng chức năng phát hiện xe chạy rất ì nên lượng hàng hóa không thể là giấy”.

Những thùng tôn được các đối tượng gia cố giả làm giấy cuộn.

Từ những kết quả điều tra ban đầu, Phòng đã báo cáo Ban Giám đốc Công an tỉnh để tiến hành xác minh làm rõ. Căn cứ vào tài liệu thu thập được, lực lượng chức năng đã tiến hành rà soát phát hiện doanh nghiệp vận chuyển dùng giấy tờ giả và địa chỉ của công ty cũng là “ảo”. Chuyên án đấu tranh được xác lập.

10h15 ngày 10-9-2020, khi những chiếc xe đầu kéo đang di chuyển chậm chạp hướng sang biên giới, cơ quan công an đã kiểm tra 2 xe ô tô đầu kéo. Tại thời điểm kiểm tra, xe đầu kéo biển kiểm soát 22C-037.89 kéo theo rơ moóc biển kiểm soát 22R-003.62 vận chuyển 51,52 tấn quặng kim loại; xe đầu kéo biển kiểm soát 29C-624.70 kéo theo rơ moóc biển kiểm soát 22R-001.29, vận chuyển 49,88 tấn quặng kim loại.

Quặng giấu bên trong thùng tôn có vỏ bọc giấy.

Toàn bộ số quặng trên 2 xe đều được cất giấu trong thùng tôn hình trụ ống tròn và được ngụy trang thành giấy cuộn bên ngoài nhằm qua mặt các lực lượng chức năng. Chủ hàng là Công ty TNHH đầu tư xuất nhập khẩu An Phát Việt Nam (Công ty An Phát), địa chỉ tại khu đô thị Văn Phú, phường Phú La, quận Hà Đông, TP Hà Nội. Trước đó, công ty này đã làm thủ tục mở tờ khai xuất khẩu cho lô hàng trên là giấy carton dạng cuộn dùng để tạo lớp sóng, hàng mới 100% (được áp thuế suất xuất khẩu 0%) tại Chi cục Hải quan cửa khẩu Móng Cái.

Kết quả điều tra đã xác định nguồn gốc số quặng trên không có hóa đơn, chứng từ kèm theo được thu gom, tập kết tại Bắc Ninh, đóng gói ngụy trang thành giấy cuộn để xuất lậu sang Trung Quốc. Căn cứ tài liệu, chứng cứ thu thập được, Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Quảng Ninh đã ra lệnh khám xét khẩn cấp nhà kho tại thôn Phương Cầu, xã Phương Liễu, huyện Quế Võ, tỉnh Bắc Ninh mà đối tượng cầm đầu là Nguyễn Khắc Vĩnh, SN 1986, trú tại thôn An Lễ, xã Liên Hoa, huyện Đông Hưng, tỉnh Thái Bình thuê. Tại đây, lực lượng chức năng đã thu giữ 150.361 kg quặng các loại; 25 tấn giấy, 8 tấn tôn sắt dùng để ngụy trang quặng và nhiều phương tiện, đồ vật, công cụ, máy móc phục vụ việc đóng thùng tôn và đóng gói quặng.

Bên trong kho hàng chứa các cuộn tôn giả giấy.

Căn cứ kết luận giám định, chứng cứ, tài liệu điều tra thu thập được, Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Quảng Ninh đã ra quyết định khởi tố vụ án hình sự “Buôn lậu khoáng sản” và ra quyết định khởi tố bị can đối với: Wang XiaoQing (Vương Hiểu Thanh, người Trung Quốc) với vai trò chủ mưu, cầm đầu đường dây; Nguyễn Khắc Vĩnh cùng 15 đối tượng trong đường dây về tội “Buôn lậu” quy định tại khoản 4, Điều 188, Bộ luật Hình sự để điều tra theo quy định của pháp luật.

Lợi dụng chính sách xuất khẩu để chuyển hàng lậu

Nguyễn Khắc Vĩnh khai trước kia đã từng làm giấy, cuộn giấy để xuất khẩu cho các doanh nghiệp của Trung Quốc. Cuối năm 2019, Vĩnh có quen biết với Wang XiaoQing (Vương Hiểu Thanh), SN 1981, trú tại: số 3, Thẩm Gia Bản, thôn Hạnh Phúc, thị trấn Thường An, quận Phú Dương, TP Hàng Châu, tỉnh Chiết Giang, Trung Quốc. Khi Wang XiaoQing cho biết đã thu mua gom được số lượng quặng, muốn thuê Vĩnh vận chuyển sang Trung Quốc với giá 3 triệu đồng/tấn.

Xe đầu kéo chở quặng lậu bị cơ quan Công an phát hiện.

Theo đề nghị của Wang XiaoQing, Vĩnh đã giới thiệu Lê Anh Đức, từng học và tốt nghiệp Đại học Vân Nam - Trung Quốc để phiên dịch, giúp sức cho Wang XiaoQing trong quá trình thu mua gom quặng. Sau khi bàn bạc, thống nhất với Wang XiaoQing, Nguyễn Khắc Vĩnh thuê nhà kho tại tỉnh Bắc Ninh để làm nơi đóng gói quặng. Wang XiaoQing có trách nhiệm tập kết quặng về kho, xưởng cho Vĩnh.

Để vận chuyển, Vĩnh đã cho hàn tôn, tạo thành một thùng hình trụ tròn bên trong để chứa quặng, sau đó ngụy trang, bọc giấy bên ngoài. Phía 2 đầu dùng 2 lớp giấy mỏng để cho giống giấy cuộn để ngụy trang quặng; sau đó kê khai hải quan gian dối để xuất khẩu quặng theo cửa khẩu chính ngạch sang Trung Quốc.

Cơ quan Công an kiểm tra kho hàng.

Thượng tá Bùi Duy Hưng, Trưởng phòng CSĐT tội phạm về tham nhũng, kinh tế, buôn lậu cho biết, trong chuyên án này, phương thức, thủ đoạn hoạt động của các đối tượng rất tinh vi qua việc nghiên cứu và lợi dụng chính sách áp thuế xuất khẩu bằng 0% đối với mặt hàng giấy cuộn. Nguyễn Khắc Vĩnh đã chỉ đạo đồng bọn hoạt động độc lập theo từng công đoạn, nhằm bí mật qua mặt các lực lượng chức năng, đối tượng nào được giao nhiệm vụ gì thì biết nhiệm vụ đó.

Cơ quan điều tra cũng đã chứng minh được vai trò của Phạm Văn Kiên trong việc thành lập và đứng tên Giám đốc Công ty TNHH đầu tư xuất nhập khẩu An Phát Việt Nam, để lấy pháp nhân mở tờ khai xuất khẩu tại cửa khẩu quốc tế Móng Cái, ký khống các tờ giấy trắng A4; giao con dấu và chữ ký số của Công ty cho Nguyễn Văn Tuân, Nguyễn Thế Cường, Tô Tiến Trung, Vũ Thành Nam quản lý, sử dụng vào việc kê khai gian dối thành giấy cuộn và làm các thủ tục xuất khẩu tại Móng Cái.

Tại TP Móng Cái, khi Nguyễn Khắc Vĩnh thông báo có hàng ra, Nguyễn Văn Tuân, Nguyễn Thế Cường mở tờ khai hàng hóa xuất khẩu, lập hóa đơn thương mại theo các tờ giấy A4 đã được Phạm Văn Kiên ký sẵn; Tô Tiến Trung làm thủ tục kiểm tra hàng hóa và Vũ Thành Nam làm thủ tục kê khai, nộp các loại phí cho hàng và phương tiện với cơ quan chức năng.

Đối tượng Nguyễn Khắc Vĩnh bị bắt.

Theo Thượng tá Bùi Duy Hưng, từ kết quả đấu tranh chuyên án đã rút ra nhiều bài học kinh nghiệm trong công tác phát hiện, đấu tranh với loại tội phạm buôn lậu, trước hết là phải nghiên cứu các chính sách về thuế, hải quan, đặc biệt là đối với mặt hàng xuất khẩu có áp thuế suất bằng 0%. Lực lượng làm nhiệm vụ chống buôn lậu phải nghiên cứu kỹ các văn bản quy phạm pháp luật các chính sách của Nhà nước, đặc biệt là các chính sách đối với các mặt hàng xuất nhập khẩu ở những khu vực cửa khẩu, khu chế xuất, những khu kinh tế nhận diện đúng, trúng, có trọng tâm, trọng điểm để làm tốt công tác tham mưu phòng ngừa, cũng như phát hiện đấu tranh hiệu quả đối với tội phạm buôn lậu nói chung và tội phạm buôn lậu tài nguyên, khoáng sản kim loại của quốc gia qua biên giới nói riêng.

Các đối tượng đã tìm cách thu mua quặng từ các tỉnh Bắc Ninh, Tuyên Quang, Yên Bái, Lào Cai rồi xuất lậu sang Trung Quốc qua địa bàn Quảng Ninh với số lượng rất lớn. Đến nay, Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Quảng Ninh đã thu giữ tổng số 251,761 tấn tinh quặng chì, quặng kẽm. Cơ quan điều tra đã làm rõ trong thời gian từ tháng 5 đến tháng 9-2020, đường dây này đã thông quan, xuất lậu 10.217 tấn tinh quặng chì, quặng kẽm trị giá hơn 200 tỉ đồng.

Cơ quan điều tra đã làm rõ phương thức, thủ đoạn, vai trò của từng đối tượng. Duy nhất đến nay chỉ có Vương Hiểu Thanh, quốc tịch Trung Quốc đã xuất cảnh về nước do COVID-19 trước thời điểm phá án nên Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Quảng Ninh đã phối hợp với các đơn vị nghiệp vụ của Bộ Công an ra quyết định truy nã quốc tế. Ngoài việc chứng minh đúng người, đúng tội đối với 17 bị can, Cơ quan CSĐT đã phối hợp rất chặt chẽ với Viện Kiểm sát nhân dân tỉnh Quảng Ninh đánh giá tài liệu chứng cứ và đủ căn cứ khởi tố pháp nhân thương mại đối với Công ty An Phát Việt Nam. Đây là vụ thứ 2 khởi tố về pháp nhân trên toàn quốc, sau Công an tỉnh Vĩnh Phúc.