Ðể 'Việt Nam thu nhỏ' cất cánh

Trung tâm hành chính tỉnh Lâm Đồng được đặt tại phường Xuân Hương - Đà Lạt

“Tích hợp” những lợi thế

Thế mạnh phát triển không gian kinh tế Lâm Đồng mới được kế thừa và hội tụ bởi những thế mạnh của các địa phương trước khi sáp nhập thông qua những tiềm năng hiện hữu. Khu vực phía Tây có trữ lượng bô xít, đất hiếm hàng đầu cả nước và công nghiệp alumin - nhôm; tiềm năng phát triển năng lượng tái tạo; các vùng chuyên canh cây công nghiệp có chất lượng xuất khẩu cao; có tiềm năng lâm nghiệp và du lịch sinh thái lớn; nhất là quỹ đất thuận lợi để hình thành các khu kinh tế - công nghiệp động lực mới...

Khu vực phía Đông sở hữu nền kinh tế biển đa ngành, với bờ biển dài hơn 192 km và hệ thống cảng biển; có tiềm năng du lịch biển, đánh bắt - nuôi trồng thủy sản và trung tâm du lịch biển quốc gia, đã và đang phát triển theo hướng đô thị du lịch thông minh. Mặt khác còn là trung tâm điện gió - điện mặt trời lớn nhất cả nước, tạo điều kiện cho thu hút công nghiệp xanh, hình thành các khu công nghiệp - đô thị sinh thái công nghệ cao gắn công nghiệp chế biến - logistics và năng lượng...

Riêng với Lâm Đồng không chỉ là trung tâm nông nghiệp công nghệ cao hàng đầu cả nước, có kinh nghiệm trong mô hình nông nghiệp gắn với đô thị và du lịch sinh thái; mà còn là điểm đến chiến lược cấp quốc gia và quốc tế với tài nguyên khí hậu - cảnh quan độc đáo, tạo điều kiện hình thành chuỗi đô thị du lịch xuyên vùng. Ngoài ra còn có hệ thống viện nghiên cứu, trường đại học... đây là nền tảng cho phát triển mô hình đô thị sáng tạo và chuyển giao công nghệ liên vùng.

Lợi thế của từng địa phương nêu trên, sau hợp nhất có thể hình dung một Lâm Đồng mới với tư cách là tỉnh cửa ngõ phía Tây Nam của vùng Tây Nguyên, trung tâm trung chuyển hàng hóa giữa Tây Nguyên - Đông Nam Bộ - Nam Trung Bộ; có vị trí chiến lược để phát triển trục kinh tế Đông - Tây từ cao nguyên xuống biển. Tóm lại, theo các chuyên gia, Lâm Đồng là tỉnh duy nhất thuộc Tây Nguyên giáp cả Đông Nam Bộ và Duyên hải Nam Trung Bộ.

Bờ biển dài hơn 192 km là cơ sở để Lâm Đồng phát triển trở thành trung tâm kinh tế biển của cả nước

Đường lớn đã mở

Việc sắp xếp, điều chỉnh đơn vị hành chính theo chủ trương của Trung ương để hình thành “tỉnh Lâm Đồng mới” đã tạo điều kiện cho việc tái cấu trúc cơ cấu đô thị nhằm đáp ứng yêu cầu phát triển hiện đại, cân bằng và liên vùng. “Qua đó hướng tới sự kết nối cao nguyên - trung du - ven biển thành một hành lang phát triển kinh tế - đô thị tích hợp; thúc đẩy phát triển xanh, thông minh và bền vững trên cơ sở sử dụng hiệu quả tài nguyên đất, năng lượng, con người”, KTS Trần Ngọc Chính - Chủ tịch Hội Quy hoạch phát triển đô thị Việt Nam cho hay.

Đặt trong bối cảnh phát triển vùng hiện nay, việc tổ chức không gian kinh tế liên kết giữa các địa phương là điều kiện tiên quyết để khai thác hiệu quả tiềm năng, lợi thế. Và theo KTS Trần Ngọc Chính thì ở đây “không chỉ là vấn đề tổ chức lại địa giới hành chính, tối ưu hóa nguồn lực, khai thác tiềm năng kinh tế, thúc đẩy liên kết vùng, hình thành các trung tâm kinh tế lớn, tạo điều kiện tăng cường sức cạnh tranh và thu hút đầu tư, phù hợp với xu thế hội nhập quốc tế, mà còn là một giải pháp phát triển chiến lược cho vùng cao nguyên phía Nam”. Bởi sau sáp nhập tạo ra một vùng lãnh thổ rộng lớn có điều kiện tự nhiên đồng nhất, dễ dàng quy hoạch tổng thể phát triển nông nghiệp công nghệ cao, du lịch sinh thái, công nghiệp chế biến và năng lượng tái tạo...

Mặt khác, việc tổ chức lại không gian kinh tế gắn với phát triển hệ thống đô thị trong liên vùng này sẽ góp phần xây dựng một động lực kinh tế mới ở khu vực Nam Tây Nguyên và Duyên hải Nam Trung Bộ của vùng và cả nước.

Tuy nhiên, bên cạnh những tiềm năng và lợi thế, kỳ vọng cũng đặt ra nhiều thách thức. Những thách thức như: hạ tầng, thể chế, phân hóa kinh tế và đặc điểm tự nhiên - xã hội đòi hỏi phải có một chiến lược quy hoạch liên kết vùng chặt chẽ, khoa học, cùng với các cơ chế hỗ trợ chuyển đổi mềm dẻo và phù hợp. Chỉ khi giải quyết tốt những khó khăn này, Lâm Đồng mới thực sự “cất cánh” trở thành đòn bẩy cho phát triển bền vững vùng cao nguyên phía Nam trong tương lai.

GS TS Mai Trọng Nhuận - Đại học Quốc gia Hà Nội

Lâm Đồng biển xanh tọa lạc tại vị trí chiến lược trên dải bờ biển Nam Trung Bộ, là cầu nối giữa các vùng kinh tế trọng điểm phía Nam và Tây Nguyên là một lợi thế lớn cho phát triển các ngành kinh tế biển. Do đó, việc xây dựng Lâm Đồng biển xanh thành trung tâm kinh tế biển quốc gia không chỉ xuất phát từ tiềm năng nội tại của tỉnh mà còn mang tính cấp thiết trong bối cảnh quốc gia và khu vực và hình thành các cực phát triển vùng để cân bằng tăng trưởng trên cả nước.

PGS TS Phạm Trung Lương - Viện Nghiên cứu Phát triển Du lịch

Với lợi thế du lịch hiện có, Lâm Đồng cần xác lập “Tầm nhìn phát triển mới” trở thành “Cực tăng trưởng du lịch” của vùng Nam Trung Bộ mang tầm quốc gia. Đồng thời định vị các mục tiêu phát triển chiến lược với vai trò “Điểm đến du lịch” gắn với các giá trị di sản thiên nhiên và văn hóa mang tầm quốc tế trên nền không gian văn hóa Tây Nguyên và văn hóa biển đảo.

TS Hoàng Hữu Phê - Viện Nghiên cứu Phát triển Bền vững

Để thành công, Lâm Đồng cần có một quy hoạch tổng thể khoa học, tầm nhìn dài hạn, sự quyết tâm chính trị cao, cơ chế phối hợp hiệu quả và nguồn lực đầu tư đủ mạnh để giải quyết các “điểm nghẽn” và khai thác tối đa các “cơ hội mới” với lợi thế liên kết từ biên giới với Campuchia đến Biển Đông. Qua đó cân nhắc ưu tiên phát triển hạ tầng kỹ thuật dựa trên các kịch bản kỹ lưỡng có tính đến tương tác giữa các thành tố vật thể và phi vật thể sẽ chỉ ra con đường ngắn nhất để đạt đến hiệu quả mong đợi.

PGS TS Lưu Đức Hải - Viện trưởng Viện nghiên cứu Đô thị và Phát triển hạ tầng

Tỉnh Lâm Đồng sau khi sáp nhập không chỉ mở rộng về quy mô địa lý, dân số và nguồn lực mà còn trở thành một thực thể đặc biệt, hội tụ đầy đủ các điều kiện để phát triển mô hình công nghiệp xanh và kinh tế tuần hoàn theo định hướng phát triển bền vững. Với cấu trúc “đa vùng - đa sắc - đa tiềm năng”, tỉnh Lâm Đồng mới có cơ hội vươn lên trở thành hình mẫu về sản xuất bền vững của khu vực Tây Nguyên và cả nước.

Xuân Trung