ECB tăng lãi suất lên mức cao lịch sử trong khi vẫn mở quyền chọn tháng 9

Chủ tịch ECB Christine Lagarde đã nói rằng lạm phát dai dẳng có nghĩa là lãi suất sẽ cần phải duy trì ở mức cao hơn trong thời gian dài hơn. Ảnh: Reuters

Lãi suất huy động tăng từ 3,5% lên 3,75%, phù hợp với dự báo

ECB đã nâng lãi suất thêm một phần tư điểm nữa trong khi vẫn để ngỏ các lựa chọn cho cuộc họp tiếp theo khi chiến dịch đi bộ đường dài chưa từng có của họ sắp kết thúc.

Lần tăng thứ 9 liên tiếp kể từ tháng 7 năm ngoái đã đưa lãi suất tiền gửi lên 3,75% vào ngày 27/7, đúng như dự đoán của các nhà kinh tế. Việc không đưa ra những tín hiệu cho quyết định của tháng 9 có nghĩa là ECB có thể tăng sẽ tiếp tục tăng lãi suất thêm nữa hoặc giữ nguyên ở mức hiện tại, tùy thuộc vào sức mạnh của niềm tin rằng lạm phát đang quay trở lại mục tiêu 2%.

Cách đây đúng một năm, lần tăng lãi suất đầu tiên của ECB trong hơn một thập kỷ đã có hiệu lực. Kể từ đó, các nhà hoạch định chính sách đã bắt tay vào chu kỳ thắt chặt chính sách tích cực nhất của ngân hàng. Lãi suất đã liên tục được nâng lên các mức nhằm ngăn chặn áp lực lạm phát, giúp hạ nhiệt nền kinh tế.

Nhưng chính sách tiền tệ hoạt động chậm chạp và tác động của việc tăng lãi suất trong quá khứ chỉ mới bắt đầu được cảm nhận trong nền kinh tế. Điều này tạo ra một thách thức đối với các nhà hoạch định chính sách, những người không muốn lạm dụng nỗ lực chống lạm phát và gây ra thiệt hại kinh tế không cần thiết.

Các quyết định trong tương lai sẽ đảm bảo rằng các mức lãi suất chính của ECB sẽ được đặt ở mức đủ hạn chế trong thời gian cần thiết” - ECB cho biết trong một thông báo sau quyết định lãi suất. “Hội đồng quản trị sẽ tiếp tục tuân theo cách tiếp cận dựa trên dữ liệu để xác định mức độ và thời gian hạn chế phù hợp” - thông báo cho biết.

Thị trường tiền tệ tiếp tục định giá 50% cơ hội tăng thêm một phần tư điểm trong tháng 9/2023. Về trái phiếu chính phủ, nợ ngắn hạn của Đức dẫn đầu đà tăng. Lợi suất trái phiếu kỳ hạn 2 năm - một trong những loại nhạy cảm nhất với chính sách tiền tệ, đã giảm 8 điểm cơ bản xuống 3,05%,trong khi lợi suất trái phiếu kỳ hạn 10 năm chuẩn giảm 0,05 điểm phần trăm xuống 2,4%. Sản lượng giảm khi giá tăng.

ECB cũng đặt lãi suất cho dự trữ tối thiểu ở mức 0% - một bước đi được cho là sẽ cải thiện hiệu quả của chính sách tiền tệ.

Cơn sốt thắt chặt lịch sử có thể sắp kết thúc

Giống như ở Mỹ, nơi Cục Dự trữ Liên bang (FED) tăng lãi suất vào ngày 26/7, các nhà phân tích và nhà đầu tư cho rằng ECB hiện đang ở - hoặc chỉ cách một bước - mức cao nhất về chi phí đi vay. Tuy nhiên, các quan chức ở Frankfurt phải hành động một cách tế nhị khi sự siết chặt của họ cho đến nay ngày càng được cảm nhận. Tăng trưởng trong nền kinh tế khu vực đồng Euro bấp bênh, trong khi nhu cầu vay vốn ngân hàng giảm mạnh.

ECB lặp lại cảnh báo rằng lạm phát “được dự đoán sẽ duy trì quá cao trong thời gian quá dài” và cam kết tuân theo “cách tiếp cận phụ thuộc vào dữ liệu” đối với các quyết định lãi suất trong tương lai. Ảnh: AP

Mặc dù thường phải mất 12 - 18 tháng để những thay đổi trong chính sách tiền tệ có tác dụng hoàn toàn, nhưng bằng chứng cho thấy tác động của đợt tăng lãi suất kéo dài cả năm của ECB đang đến với các công ty và hộ gia đình.

Cùng với sự sụt giảm mạnh nhất từ trước đến nay về nhu cầu tín dụng doanh nghiệp ở khu vực đồng Euro, nền kinh tế hàng đầu của khối là Đức đang phải vật lộn để thoát khỏi suy thoái. Trong khi đó, lĩnh vực dịch vụ của châu lục này đang bắt đầu chao đảo sau sự yếu kém dai dẳng trong lĩnh vực sản xuất.

Ở những nơi khác, Ngân hàng Dự trữ Úc được cho là sẽ tăng lãi suất trở lại vào tháng 8 sau khi tạm dừng hai lần, trong khi Ngân hàng Trung ương Anh phản ứng với tình trạng lạm phát dai dẳng bằng động thái tăng nửa điểm vào tháng 6 sau khi đã làm chậm tốc độ trước đó. Ở Chile, ngân hàng trung ương có thể hạ lãi suất để giảm bớt rủi ro suy thoái.

Chủ tịch ECB Christine Lagarde nói với các phóng viên tại Frankfurt : “Triển vọng kinh tế trong ngắn hạn của khu vực đồng Euro đã xấu đi phần lớn do nhu cầu trong nước yếu hơn. Theo thời gian, lạm phát giảm, thu nhập tăng và điều kiện nguồn cung được cải thiện sẽ hỗ trợ cho sự phục hồi”.

Bà Lagarde mô tả triển vọng tăng giá tiêu dùng là “quá cao trong thời gian quá dài”.

Các nhà phân tích hy vọng việc tăng trưởng kinh tế chậm hơn sẽ đủ để giảm bớt lạm phát - cái gọi là hạ cánh mềm, nhưng áp lực về giá vẫn còn. Lạm phát cơ bản, một số liệu được theo dõi chặt chẽ không bao gồm năng lượng và thực phẩm, đã tăng nhanh vào tháng trước để phù hợp với mức 5,5%.

Trong thời gian sắp tới của tuần này, hầu hết các nhà hoạch định chính sách của ECB đã đưa ra rất ít hướng dẫn về nơi họ thấy lãi suất sẽ vượt qua tháng 7 - nhắc lại một cách đơn giản rằng bất kỳ mức cao nhất nào đạt được sẽ được duy trì trong một thời gian dài.

Ngay cả các quan chức “diều hâu”, bao gồm Thống đốc Ngân hàng Trung ương Đức (Bundesbank) Joachim Nagel và Thống đốc Ngân hàng Trung ương Hà Lan Klaas Knot nói rằng, triển vọng về lãi suất trong cuộc họp tháng 9 vẫn mở và sẽ xoay quanh dữ liệu của nền kinh tế.

Một điều mà tháng 9 chắc chắn sẽ mang lại cho các quan chức ECB là một loạt các dự báo kinh tế hàng quý mới, hiện cho thấy lạm phát vẫn vượt quá 2% vào cuối năm 2025. Gần đến cuộc họp, bà Lagarde cũng có thể có vị trí tốt hơn để đưa ra manh mối về suy nghĩ khi bà có bài phát biểu tại cuộc họp thường niên của FED ở Jackson Hole vào tháng 8.

Hoàng Lê (theo Bloomberg)