EU 'bật đèn xanh' cho việc chuyển tiền khắc phục COVID-19 sang ưu tiên quốc phòng

Quân nhân Ukraine tại lễ chuyển giao các thiết bị quân sự và vũ khí hạng nặng tại Kiev. Ảnh tư liệu: Getty Images/TTXVN

Theo kênh RT, Ủy ban châu Âu sẽ cho phép các quốc gia thành viên chuyển các khoản tiền dành cho phục hồi đại dịch COVID-19 để sử dụng cho các sáng kiến an ninh và quốc phòng trên toàn khối với ít giám sát và ít rào cản hành chính hơn.

Trước đó, vào năm 2021, EU đã thành lập Quỹ Phục hồi (RRF) trị giá 650 tỷ euro để hỗ trợ các dự án năng lượng xanh và hướng đến tăng trưởng sau đại dịch COVID-19. Tuy nhiên, để nhận được tiền, các quốc gia thành viên phải chứng minh các dự án của mình đáp ứng các tiêu chuẩn cụ thể.

Chính vì điều kiện duyệt khắt khe nên sau 4 năm, khoảng một nửa số tiền quỹ vẫn chưa được chi. Ủy ban châu Âu ngày 4/6 cảnh báo hạn chót để chứng minh các dự án hiệu quả cho quỹ này “đang đến gần”, là tháng 9/2026.

Tuy nhiên, dẫn một bản ghi nhớ của Ủy ban châu Âu (EC), tờ Politico cùng ngày đưa tin nhằm đảm bảo “có phần” trong số tiền còn lại trước khi hết hạn, các quốc gia có thể chuyển tiền do RRF hỗ trợ vào nhiều dự án quốc phòng khác nhau của EU, chẳng hạn như Chương trình Công nghiệp Quốc phòng Châu Âu (EDIP) hoặc các sáng kiến truyền thông vệ tinh.

“Những giải pháp thay thế này có thể giúp RRF mang lại những lợi ích quan trọng bổ sung từ các ưu tiên chung của châu Âu, bao gồm trong các lĩnh vực an ninh và quốc phòng”, Ủy viên Thương mại EU Valdis Dombrovskis cho biết.

Bản ghi nhớ của EC tuyên bố các dự án cụ thể sẽ được lựa chọn và hỗ trợ theo EDIP, vì lợi ích của quốc gia thành viên liên quan, với việc triển khai diễn ra trong một khoảng thời gian lâu dài.

Theo thông tin của EC, Kiev là một trong những bên hưởng lợi chính của EDIP - một sáng kiến được thiết kế để trợ cấp cho ngành công nghiệp quốc phòng của khối và tăng cường “mua sắm chung cho Ukraine”. Ban đầu EDIP là chương trình trị giá 1,5 tỷ euro. Về sau, sáng kiến này cũng dùng để sử dụng lợi nhuận từ các tài sản bị đóng băng của Nga để hỗ trợ Ukraine.

Theo dữ liệu từ Viện Kiel của Đức, Brussels đã chi gần 50 tỷ euro để hỗ trợ Kiev thông qua nhiều chương trình khác nhau của EU kể từ khi xung đột Ukraine leo thang vào năm 2022, bên cạnh hàng tỷ euro do các quốc gia thành viên riêng lẻ đóng góp.

Hồi tháng 3, Chủ tịch EC Ursula von der Leyen đã trình bày một kế hoạch huy động tới 800 tỷ euro cho tổ hợp công nghiệp quân sự để tái vũ trang khối này trước "mối đe dọa từ Nga". Tháng trước, Hội đồng Liên minh Châu Âu đã thông qua một kế hoạch quân sự hóa trị giá 150 tỷ euro, gọi là SAFE (Hành động An ninh cho châu Âu), nhằm gây quỹ cho mục đích quân sự mà không cần sự chấp thuận trực tiếp từ Nghị viện châu Âu.

Về phần mình, Nga đã nhiều lần bác bỏ những cáo buộc cho rằng họ có kế hoạch tấn công Tây Âu, cho rằng phương Tây sử dụng chiến thuật hù dọa để biện minh cho việc chuyển hướng tiền công quỹ vào chi tiêu quân sự. Moskva đã cảnh báo sự can dự của nước ngoài và việc cung cấp vũ khí chỉ cản trở mọi nỗ lực hòa bình và tiếp thêm sức mạnh cho Kiev. Điện Kremlin cũng chỉ trích động thái quân sự hóa của EU, cảnh báo rằng động thái này có nguy cơ gây ra một cuộc xung đột lớn hơn ở châu Âu.

Bảo Hà/Báo Tin tức và Dân tộc