EU buộc tập đoàn Apple nộp khoản thuế 13 tỷ euro cho Ireland

Phán quyết hôm 10/9 của Tòa án Tối cao Liên minh châu Âu đánh dấu kết thúc cuộc tranh chấp giữa tập đoàn Apple và Liên minh châu Âu (EU) xoay quanh các thỏa thuận ưu đãi mà Ireland dành cho Táo khuyết. Theo đó, Tòa án Tối cao EU công nhận phán quyết mà Ủy ban châu Âu (EC) đưa ra vào năm 2016 là đúng, rằng "Ireland đã cấp viện trợ bất hợp pháp cho Apple và họ phải thu hồi khoản tiền này".

Bà Margrethe Vestager, Ủy viên Chống độc quyền của EU và là người dẫn dắt cuộc chiến pháp lý kéo dài, đã khóc khi nghe tin. "Hôm nay là ngày chiến thắng lớn cho người dân châu Âu và công lý thuế", bà nói.

8 năm trước, EC kết luận chính phủ Ireland đã cấp cho tập đoàn Apple một thỏa thuận đặc biệt, cho phép nhà sản xuất điện thoại iPhone gần như không phải trả thuế ở EU trong 11 năm. Nhờ vậy, thuế suất mà tập đoàn Apple phải trả giảm từ 1% năm 2003 xuống còn 0,005% vào 2014. Theo bà Vestager, thông qua thỏa thuận với chính phủ Ireland, Apple gần như không đóng thuế, trong khi lẽ ra phải trả 13 tỷ euro cho tất cả lợi nhuận liên quan.

Phán quyết năm 2016 của EC từng khiến Tổng giám đốc Apple, ông Tim Cook, phẫn nộ. Ông gọi đó là "hoàn toàn vô lý về mặt chính trị". Tổng thống Mỹ khi ấy - Donald Trump chỉ trích bà Vestager "thực sự ghét nước Mỹ". Ngoài ra, tập đoàn Apple cũng phủ nhận tỷ lệ đóng thuế mà EC đưa ra.

Đến năm 2020, Tòa án Tối cao của EU không đồng ý với nội dung phán quyết năm 2016 của EC. Tuy nhiên, họ đổi ý và lật ngược quan điểm trong lần kháng cáo cuối cùng của tập đoàn Apple. Bà Vestager cũng ngạc nhiên với bước ngoặt pháp lý vào phút chót.

"Tôi đã chuẩn bị tâm lý cho thất bại, nhưng rồi đó lại là chiến thắng khiến tôi bật khóc. Kết quả này rất quan trọng để người nộp thuế châu Âu thấy rằng công lý được thực thi", bà nói.

Chính phủ Ireland tuyên bố "không có sự ưu đãi đặc biệt cho bất kỳ công ty hay người nộp thuế nào". Tuy nhiên, giới chức nước này nói họ sẽ tôn trọng kết quả của Tòa án liên quan đến số thuế tập đoàn Apple phải trả trong vụ việc.

Apple tiếp tục khẳng định rằng họ chưa bao giờ có một thỏa thuận đặc biệt nào với chính phủ Ireland. "Chúng tôi thất vọng với quyết định hôm nay, vì trước đó Tòa án đã xem xét các sự kiện và bác bỏ vụ án này một cách dứt khoát", tập đoàn Apple tuyên bố sau phán quyết hôm 10/9.

Bảo Long/CNBC