EU không thông qua được kế hoạch dùng tài sản Nga để hỗ trợ Ukraine

Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen tại cuộc họp thượng đỉnh EU ngày 18/12. Ảnh: THX/TTXVN

Theo đài RT ngày 19/12, sau khoảng 14 giờ đàm phán, các cuộc thảo luận của Hội đồng châu Âu (EC) kết thúc mà không đạt được kết luận về kế hoạch trên.

Thay vào đó, Chủ tịch EC Antonio Costa đã đề xuất các nước thành viên EU phát hành nợ chung, tức vay trên thị trường, để tài trợ cho Ukraine trong ngắn hạn, trong khi các khía cạnh kỹ thuật của khoản vay bồi thường được hoàn thiện.

Cụ thể, trong cuộc họp ngày 18 và 19/12, các nhà lãnh đạo EU đã quyết định cung cấp cho Ukraine một khoản vay lớn không tính lãi để đáp ứng các nhu cầu quân sự và kinh tế trong hai năm tới.

Ông Antonio Costa đăng trên mạng xã hội: “Chúng tôi đã đạt được thỏa thuận. Quyết định cung cấp 90 tỷ euro hỗ trợ Ukraine cho giai đoạn 2026 - 2027 đã được thông qua. Chúng tôi cam kết và đã thực hiện”.

Thủ tướng Bỉ Bart de Wever cho biết các nhà lãnh đạo EU đã tránh được hỗn loạn và chia rẽ khi quyết định cung cấp khoản vay cho Ukraine thông qua vay tiền, thay vì sử dụng các tài sản bị đóng băng của Nga. Ông nói sau các cuộc đàm phán kéo dài đến đêm khuya: “Chúng tôi vẫn giữ được sự đoàn kết”.

Thủ tướng Đức Friedrich Merz nói rằng Ukraine chỉ phải hoàn trả khoản vay nếu Nga chi trả bồi thường cho cuộc xung đột, đồng thời EU bảo lưu quyền sử dụng các tài sản của Nga bị phong tỏa trong EU để hoàn trả nếu Nga không trả bồi thường.

EU ước tính Ukraine cần thêm 135 tỷ euro để duy trì hoạt động trong hai năm tới.

Dự thảo kết luận hội nghị cho biết các chính phủ thành viên EU và Nghị viện châu Âu sẽ tiếp tục làm việc về việc thiết lập một khoản vay cho Ukraine dựa trên các tài sản của Nga bị đóng băng.

Theo các nhà ngoại giao, các quyết định trên được đưa ra sau nhiều giờ thảo luận về các chi tiết kỹ thuật của một khoản vay dựa trên tài sản Nga bị đóng băng, nhưng vấn đề này quá phức tạp và không thể giải quyết ở giai đoạn hiện nay.

Trong thời gian trước cuộc họp trên, Thủ tướng Bỉ Bart de Wever giữ vai trò trung tâm trong phản đối kế hoạch của EU, dù Thủ tướng Italy Giorgia Meloni, Thủ tướng Hungary Viktor Orban, Thủ tướng Slovakia Robert Fico và Thủ tướng Séc Andrej Babis cũng phản đối kế hoạch dùng tài sản Nga. Thủ tướng Hungary Viktor Orban, Thủ tướng Slovakia Robert Fico và Thủ tướng Séc Andrej Babis đã đưa ra một phương án để các nước EU cung cấp khoản nợ chung cho Ukraine, qua đó miễn trừ cho ba nước này đồng thời cam kết không phủ quyết.

Thủ tướng Đức Friedrich Merz và Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen đã bác bỏ phương án đó, thay vào đó muốn theo đuổi lựa chọn nguy hiểm hơn là dùng tài sản của Nga và tìm cách cung cấp cho Tổng thống Volodymyr Zelensky đủ tiền để tiếp tục chiến đấu thêm hai năm nữa. Trước thềm cuộc họp, Thủ tướng Ba Lan Donald Tusk tuyên bố: “Hoặc là có tiền hôm nay, hoặc là đổ máu ngày mai”.

Nếu không có nguồn tài chính của EU, Ukraine sẽ đối mặt với cuộc khủng hoảng kinh tế trong ngắn hạn. Ukraine cần khoảng 72 tỷ euro để trả nợ một khoản vay của Nhóm các nước công nghiệp phát triển (G7) và duy trì ổn định tài khóa.

Trong khi đó, Nga đã khởi động các thủ tục kiện Euroclear, tổ chức thanh toán bù trừ có trụ sở tại Bỉ đang nắm giữ khoảng 130 tỷ euro tài sản của Nga. Trong các cuộc đàm phán tại Brussels, Nga thông báo đã mở rộng vụ kiện để kiện cả các ngân hàng châu Âu, qua đó làm gia tăng rủi ro đối với các tổ chức cho vay châu Âu nếu ủng hộ kế hoạch này.

Người phát ngôn Điện Kremlin Dmitri Peskov cảnh báo việc tịch thu tài sản của Nga sẽ dẫn đến các hệ lụy pháp lý, trong đó có việc truy tố những người đưa ra quyết định và cả những người thực hiện. Phát biểu trước báo giới, ông Peskov nhấn mạnh Nga đã nhiều lần khẳng định bất kỳ hành động nào liên quan đến việc trưng thu tài sản của Nga đều sẽ bị đáp trả. Nga sẽ sử dụng tất cả các cơ chế luật pháp hiện có để thực hiện điều đó.

Thùy Dương/Báo Tin tức và Dân tộc