EU ra quyết định lịch sử với 246 tỷ USD tài sản Nga ở châu Âu

EU tìm cách gia tăng áp lực kinh tế lên Moskva. Ảnh: Sputnik

Theo hãng tin Reuters, đây được coi là một bước đi mạnh mẽ trong bối cảnh EU tìm cách gia tăng áp lực kinh tế lên Moskva, đồng thời đảm bảo nguồn tài chính dài hạn để hỗ trợ Ukraine trong cuộc xung đột hiện nay. Quyết định đóng băng vô thời hạn thay thế cho cơ chế bỏ phiếu sáu tháng một lần, nhằm giảm nguy cơ các thành viên bất đồng chính kiến như Hungary và Slovakia có thể cản trở tiến trình thông qua các biện pháp này tại Brussels.

Thủ tướng Hungary Viktor Orbán đã phản đối mạnh mẽ quyết định trên. Ông cáo buộc EU đã “vượt qua ranh giới” khi áp dụng cơ chế bỏ phiếu đa số đủ điều kiện - trong đó 15 trong số 27 quốc gia thành viên đồng ý - để đóng băng tài sản Nga. Theo ông Orbán, quyết định này sẽ “gây ra thiệt hại không thể khắc phục cho Liên minh”, đồng thời nhấn mạnh Hungary sẽ nỗ lực hết sức để “khôi phục lại tình hình hợp pháp” và bảo vệ quyền lợi của mình. Phản ứng của Hungary cho thấy sự chia rẽ ngày càng rõ rệt trong EU về cách thức xử lý các biện pháp trừng phạt kinh tế đối với Nga.

Cùng ngày, Ngân hàng Trung ương Nga đã chỉ trích kế hoạch của EU sử dụng tài sản của mình để cho Ukraine vay tiền viện trợ chiến tranh đến năm 2026 và 2027 là bất hợp pháp, đồng thời cảnh báo Moskva sẽ có các biện pháp đáp trả. Ngân hàng tuyên bố: “Các cơ chế sử dụng trực tiếp và gián tiếp tài sản của Ngân hàng Trung ương Nga, cũng như bất kỳ hình thức sử dụng trái phép nào khác, đều vi phạm luật pháp quốc tế và nguyên tắc miễn trừ chủ quyền đối với tài sản của các ngân hàng trung ương”. Tuyên bố này nhấn mạnh lập trường cứng rắn của Nga trong việc bảo vệ tài sản của mình trước các biện pháp trừng phạt mà họ cho là vi phạm quyền chủ quyền.

Trong diễn biến pháp lý liên quan, Ngân hàng Trung ương Nga đã khởi kiện Euroclear - công ty thanh toán bù trừ và lưu ký chứng khoán có trụ sở tại Brussels, nơi giữ phần lớn tài sản bị đóng băng - tại một tòa án ở Moskva. Nga từ lâu đã phản đối việc sử dụng tài sản của mình để hỗ trợ Kiev, và các quan chức Moskva nhiều lần cảnh báo rằng bất kỳ hành động nào theo hướng này đều sẽ vấp phải phản ứng mạnh mẽ. Họ cho rằng các biện pháp như vậy không chỉ mang động cơ chính trị mà còn làm suy yếu nền tảng pháp lý của trật tự tài chính quốc tế.

Quyết định đóng băng tài sản của EU được đưa ra trong bối cảnh Tổng thống Mỹ Donald Trump đang tích cực thúc đẩy các cuộc đàm phán nhằm chấm dứt cuộc khủng hoảng Ukraine. Theo Wall Street Journal, các nỗ lực này bao gồm những kế hoạch nhằm giải phóng các khoản tiền bị đóng băng của Nga và tìm cách khôi phục hợp tác năng lượng giữa Moskva và châu Âu. Đây là dấu hiệu cho thấy, bên cạnh các biện pháp trừng phạt, các bên liên quan đang tìm kiếm các giải pháp ngoại giao và tài chính nhằm giảm căng thẳng khu vực, mặc dù con đường đạt được thỏa thuận vẫn còn nhiều trở ngại.

Hiện Euroclear, Chính phủ Bỉ và Ủy ban châu Âu (EC) chưa đưa ra bình luận chính thức về vụ kiện cũng như các tuyên bố mới từ phía Nga. Tuy nhiên, tranh cãi pháp lý xung quanh hàng trăm tỷ USD tài sản bị đóng băng đang trở thành một trong những "điểm nóng quan trọng nhất trong quan hệ Nga - EU", đặc biệt khi phương Tây tiếp tục tìm kiếm nguồn tài chính dài hạn để hỗ trợ Ukraine và duy trì áp lực kinh tế đối với Moskva. Các quan sát viên nhận định rằng diễn biến này không chỉ tác động trực tiếp đến ngân sách và chiến lược hỗ trợ Ukraine mà còn có thể định hình lại cách thức EU quản lý tài sản ngân hàng trung ương nước ngoài trong những năm tới.

Bảo Hà/Báo Tin tức và Dân tộc