EU triển khai kế hoạch 'mang tính bước ngoặt' với đồng minh truyền thống của Nga

Liên minh châu Âu (EU) vừa cam kết gói tài chính trị giá 270 triệu Euro (290 triệu USD) cho Armenia nhằm hỗ trợ nền kinh tế nước này trước căng thẳng gia tăng trong khu vực, và sâu xa hơn là giúp kéo Yerevan ra khỏi quỹ đạo của Nga.

Tuyên bố về kế hoạch “mang tính bước ngoặt” này được đưa ra sau cuộc hội đàm hôm 5/4 tại Brussels giữa Chủ tịch Ủy ban châu Âu (EC) Ursula von der Leyen, Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken và Thủ tướng Armenia Nikol Pashinyan.

Phát biểu với các nhà báo sau Hội nghị Thượng đỉnh 3 bên, bà Von der Leyen cho biết, EU sẽ phân bổ gói tài chính trên để hỗ trợ các doanh nghiệp và ngành công nghiệp ở quốc gia vùng Kavkaz (Caucasus) trong 4 năm tới như một phần của “chương trình nghị sự hợp tác mới và đầy tham vọng”.

“Chúng tôi sẽ đầu tư để củng cố nền kinh tế và xã hội của Armenia, giúp chúng trở nên mạnh mẽ và ổn định hơn trước những cú sốc”, bà Von der Leyen nói, cho biết thêm rằng nguồn vốn sẽ được phân bổ cho các dự án điện khí hóa và năng lượng tái tạo mới.

Ngoại trưởng Blinken cho biết Mỹ cũng đang tăng cường hỗ trợ kinh tế cho Yerevan, lên tới 65 triệu USD trong năm nay, để hỗ trợ các nỗ lực biến Armenia trở thành “một quốc gia mạnh mẽ, độc lập và hòa bình với các nước láng giềng”.

Thủ tướng Armenia Pashinyan cho biết, cuộc họp hôm 5/4 tại Brussels là bằng chứng về “mối quan hệ đối tác mở rộng” của đất nước thuộc Liên Xô cũ của ông với EU và Mỹ.

“Tôi tin rằng tầm nhìn chung của chúng ta về một tương lai dân chủ, hòa bình và thịnh vượng sẽ tiếp tục đóng vai trò là xương sống và là ngôi sao dẫn đường cho mối quan hệ tin cậy lẫn nhau của chúng ta”, ông nói.

Từ trái sang: Thủ tướng Armenia Nikol Pashinyan, Đại diện cấp cao về chính sách đối ngoại và an ninh của EU Joseph Borell, Chủ tịch Ủy ban châu Âu (EC) Ursula von der Leyen và Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken, tại Hội nghị Thượng đỉnh 3 bên ở Brussels, ngày 5/4/2024. Ảnh: EU Neighbours East

Quan hệ giữa Armenia và đồng minh truyền thống là Nga đang ngày càng căng thẳng, và Yerevan đang cố gắng thoát khỏi ảnh hưởng của Moscow bằng cách củng cố sự hỗ trợ kinh tế từ phương Tây.

Sau khi đình chỉ tư cách thành viên của mình trong liên minh quân sự CSTO do Nga đứng đầu, Armenia đã mời các binh sĩ Mỹ đến huấn luyện tại nước này, gửi viện trợ tới Ukraine và thậm chí còn ra tín hiệu rằng Yerevan có thể muốn gia nhập EU.

Bà Von der Leyen ca ngợi “các biện pháp mà Armenia đã thực hiện để chống lại việc lách các lệnh trừng phạt của chúng tôi đối với Nga… Điều này cho thấy Liên minh châu Âu và Armenia ngày càng thống nhất về các giá trị và lợi ích”.

Nhà lãnh đạo hàng đầu EU cũng ủng hộ đề xuất “Ngã tư Hòa bình” của Armenia nhằm đưa nước này trở thành trung tâm vận tải và thương mại bằng cách mở rộng kết nối với các nước láng giềng như Thổ Nhĩ Kỳ, cũng như Azerbaijan.

Tuy nhiên, cho đến nay Azerbaijan vẫn bác bỏ kế hoạch do Armenia đưa ra. Baku đang thúc đẩy xây dựng một tuyến đường bộ và đường sắt do Nga hậu thuẫn chạy qua phía Nam Armenia, được đặt tên là Hành lang Zangezur.

Azerbaijan phản đối việc Hội nghị Thượng đỉnh 3 bên nói trên diễn ra. Trước cuộc hội đàm, bà Von der Leyen đã nói chuyện qua điện thoại với Tổng thống Azerbaijan Ilham Aliyev và tìm cách trấn an ông về việc Brussels tiếp tục hợp tác về “năng lượng tái tạo, kết nối giao thông, an ninh năng lượng và các vấn đề khác”.

Minh Đức (Theo Politico EU, AFP/France24)