EU 'xoay' đủ cách để viện trợ vũ khí cho Ukraine đối phó Nga

“Cạn trơ đáy” là từ Đô đốc Rob Bauer, Chủ tịch Ủy ban Quân sự NATO và là quan chức quân sự cấp cao nhất của NATO, sử dụng để nói về dự trữ vũ khí của phương Tây khi phát biểu tại Diễn đàn An ninh Warsaw hồi đầu tháng này.

Thực tế khi xung đột với Nga bước sang tháng thứ 21 và cuộc phản công của Ukraine cũng sắp tròn 5 tháng, với tốc độ “ngốn” đạn dược và vũ khí trên chiến trường như hiện tại, Mỹ và Liên minh châu Âu (EU) không thể không cân nhắc mọi khả năng có thể để tái vũ trang cho đồng minh Ukraine.

Trong khi Washington đầu tháng này đã chuyển cho Kiev hàng nghìn khẩu súng trường và hàng triệu viên đạn mà Hải quân Mỹ tịch thu được ngoài khơi bờ biển Yemen từ những kẻ buôn lậu bị tình nghi làm việc cho Iran, những nhân vật có ảnh hưởng trong Nghị viện châu Âu (EP) cũng đang kêu gọi làm điều tương tự, trang The Odessa Journal và Defence Blog của Ukraine đưa tin hôm 25/10, dẫn nguồn Đài RTL Nieuws (Hà Lan).

Một đoàn xe bọc thép của quân đội Ukraine di chuyển gần Sievierodonetsk, vùng Lugansk, 1/6/2022. Ảnh: NY Times

Ông Bart Groothuis, một thành viên của Nghị viện châu Âu (MEP) đến từ Hà Lan, đã đề xuất chuyển giao cho Ukraine những chiếc xe bọc thép bị tịch thu do vi phạm lệnh trừng phạt của Liên Hợp Quốc. Đề xuất của ông Groothuis nhận được sự ủng hộ của các MEP nổi tiếng như ông Guy Verhofstadt và bà Nathalie Loisseu.

“Các phương tiện bị tịch thu là tài sản quan trọng đối với phái bộ IRINI và việc chúng ta chuyển những thiết bị này sang Ukraine càng nhanh càng tốt là điều công bằng và cần thiết. Xung đột ở Ukraine đang chuyển thành một cuộc chiến tiêu hao, và việc chuyển giao gần 150 phương tiện bọc thép sẽ gửi đi một thông điệp rõ ràng về tình đoàn kết”, nghị sĩ Groothuis cho biết.

Cụ thể, cuối năm ngoái, phái bộ IRINI – lực lượng của EU phụ trách tuần tra Địa Trung Hải nhằm ngăn chặn hành vi vi phạm lệnh cấm vận vũ khí của Liên Hợp Quốc đối với Libya – đã bắt giữ tàu chở hàng MV Meerdijk của Công ty Vận tải Groningen (Hà Lan) ngoài khơi bờ biển Bắc Phi.

Khi bị bắt, tàu MV Meerdijk chở 41 xe bọc thép địa hình BATT UMG, xuất phát từ một nhà máy có trụ sở tại Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất (UAE), đang hướng tới thành phố cảng Benghazi ở miền Đông Libya do Tướng Khalifa Haftar kiểm soát.

Sau khi các thanh tra của phái bộ IRINI phát hiện các phương tiện quân sự, con tàu đã được chuyển hướng đến thành phố cảng Marseille của Pháp, nơi các phương tiện này bị tịch thu vì vi phạm lệnh trừng phạt. MV Meerdijk được phép tiếp tục hành trình sau khi các phương tiện quân sự bị tịch thu.

Công ty Vận tải biển Groningen khẳng định rằng họ đã hành động hoàn toàn phù hợp với các quy định hiện hành và sở hữu tất cả các giấy phép cũng như tài liệu cần thiết. Công ty cũng tuyên bố đang hợp tác với cuộc điều tra của thanh tra IRINI.

Tuy nhiên, các giám sát viên của Liên Hợp Quốc đã phát hiện ra những điểm bất thường trong tài liệu của MV Meerdijk, bao gồm cả việc không có “chứng chỉ người dùng cuối”, một tài liệu quan trọng cho việc vận chuyển hàng hóa quân sự.

Những chiếc xe bọc thép hạng nhẹ BATT UMG bị lực lượng EU phụ trách tuần tra Địa Trung Hải (IRINI) tịch thu cuối năm 2022. Ảnh: RTL Nieuws

Các giám sát viên của Liên Hợp Quốc cũng đã cố gắng liên hệ với Công ty Vận tải Groningen để làm rõ nhưng không nhận được phản hồi. Công ty đã từ chối bình luận về vấn đề này khi được RTL Nieuws tiếp cận.

TAG Middle East FZC của UAE, nhà sản xuất lô xe bọc thép bị bắt giữ, tuyên bố rằng những chiếc xe này nhằm mục đích duy trì trật tự và chống nhập cư bất hợp pháp vào nước này, đồng thời họ lập luận rằng chúng nằm ngoài phạm vi trừng phạt. Tuy nhiên, phía Liên Hợp Quốc đã bác bỏ tuyên bố này.

Lô 41 xe bọc thép BATT UMG không phải là những phương tiện duy nhất bị EU tịch thu vào năm ngoái. Trên một tàu vận tải khác bị IRINI chặn lại vào mùa hè năm 2022, hơn 100 xe địa hình Toyota đã được chuyển đổi với trang bị vũ khí và áo giáp đã được tìm thấy.

Tổng cộng, phái bộ IRINI của EU đã thu giữ ít nhất 146 phương tiện quân sự vốn được chuyển tới Libya. Những chiếc xe bọc thép này hiện đang được tạm giữ gần Marseille.

Đại diện của IRINI xác nhận với RTL Nieuws rằng việc chuyển giao những chiếc xe bị tịch thu cho một đồng minh như Ukraine là khả thi. Nhưng quyết định cuối cùng sẽ do Hội đồng châu Âu đưa ra.

Minh Đức (Theo Defence Blog, Odessa Journal)