F-35 mới khó cất cánh vì thiếu linh kiện của Thổ Nhĩ Kỳ

Theo thông cáo báo chí được Lầu Năm Góc công bố ngày 25-8, Tập đoàn Lockheed Martin đã giành được hợp đồng trị giá hơn 2,4 tỷ USD cung cấp linh kiện ban đầu của máy bay F-35 Lightning II Joint Strike Fighter dành cho thủy quân lục chiến, hải quân, không quân, cũng như các chương trình xuất khẩu ra nước ngoài. “Tất cả các đơn hàng sẽ có hiệu lực trước tháng 12-2020", thông cáo trên cho biết.

Thông báo này được đưa ra trong thời điểm Tập đoàn Lockheed Martin rất khó khăn khi không thể bàn giao máy bay cho khách hàng theo đúng kế hoạch vì lý do thiếu linh kiện. Sở dĩ dẫn đến tình trạng trên là do Washington loại Thổ Nhĩ Kỳ khỏi chuỗi cung ứng thiết bị và linh kiện dòng máy bay thế hệ 5 này nhằm đáp trả việc Ankara mua hệ thống phòng thủ tên lửa S-400 của Nga. Tuy nhiên, khi đòn trả đũa này chưa làm tổn hại nhiều tới Ankara thì Lầu Năm góc đã gặp rắc rối khi các phi đội máy bay F-35 không bảo đảm khả năng sẵn sàng chiến đấu vì thiếu các linh kiện và phụ tùng quan trọng của các nhà thầu Thổ Nhĩ Kỳ.

Thiếu hụt linh kiện từ Thổ Nhĩ Kỳ sẽ khiến các đơn vị F-35 của quân đội Mỹ không bảo đảm khả năng sẵn sàng chiến đấu. Ảnh: Defense News.

Theo CNN, Thổ Nhĩ Kỳ là một trong nhóm 9 quốc gia tham gia vào chương trình phát triển máy bay F-35. Theo đó, 10 nhà thầu Thổ Nhĩ Kỳ chịu trách nhiệm cung cấp hơn 900 bộ phận của máy bay F-35, trong đó có 400 bộ phận đặc biệt không có nhà thầu thay thế. Chính vì thế, thiếu linh kiện do Thổ Nhĩ Kỳ cung cấp sẽ khiến quá trình lắp ráp, duy trì các đơn vị máy bay F-35 trở nên khó khăn và chậm trễ hơn. Thậm chí trong ngắn hạn, những chiếc F-35 không thể hoàn thiện để cất cánh khi nguồn cung cấp linh kiện mới chưa kịp sản xuất. Đây chính là nguyên nhân khiến giá thành F-35 sẽ tăng lên đáng kể so với trước.

Nhưng vấn đề nghiêm trọng hơn với chính quân đội Mỹ và tất cả những khách hàng mua F-35 đều không thể cho tiêm kích tàng hình này phát huy hết khả năng tấn công mạnh nhất của mình khi thiếu tên lửa tàng hình SOM-J do Tập đoàn Công nghiệp Vũ khí-Tên lửa Roketsan của Thổ Nhĩ Kỳ sản xuất.

Tên lửa SOM-J được trang bị đầu đạn nổ mảnh bán xuyên giáp nặng 140kg, tầm bắn hơn 240km, có thể tấn công mục tiêu trên bộ lẫn trên biển. Khối lượng khoảng 455kg cho phép SOM-J gắn được vào giá treo trong khoang vũ khí nhỏ hẹp của F-35. SOM-J có khả năng tàng hình, được ứng dụng nhiều tính năng mới, như thay đổi mục tiêu trong khi bay. Độ chính xác được tăng cao nhờ đầu dò ảnh hồng ngoại, trong khi quả đạn dẫn đường bằng vệ tinh và khớp ảnh địa hình, có thể hoạt động trong mọi điều kiện thời tiết. SOM-J có tốc độ cận âm khoảng 1.100km/giờ. Việc tích hợp SOM-J vào khoang vũ khí vừa giúp tiêm kích F-35 duy trì khả năng tàng hình, vừa có thể tấn công các mục tiêu ngoài tầm hoạt động của hệ thống phòng không đối phương.

SOM-J được coi là niềm tự hào, là minh chứng sức mạnh của công nghiệp quốc phòng Thổ Nhĩ Kỳ. Tại tất cả triển lãm quân sự quốc tế mà Roketsan tham dự, SOM-J luôn nhận được sự quan tâm lớn từ giới chuyên gia và quan chức các nước. Nhiều quốc gia, trong đó có Australia bày tỏ sự quan tâm tới SOM-J với hy vọng có thể sở hữu tên lửa này để tích hợp vào máy bay chiến đấu của quân đội mình.

Thế nên trong khi đơn phương tuyên bố ngừng chuyển giao F-35 cho Thổ Nhĩ Kỳ vì dám mua hệ thống phòng thủ tên lửa S-400 của Nga thì Mỹ vẫn tiếp tục chọn SOM-J làm vũ khí tiêu chuẩn của F-35. Điều đó cho thấy vai trò không thể thiếu của SOM-J đối với toàn bộ chương trình F-35. Hơn nữa, nếu Ankara bán SOM-J cho các những quốc gia bị Mỹ coi là đối thủ thì đây thực sự là một thảm họa với Washington.

BÌNH NGUYÊN