FDA phê duyệt màu xanh từ cây dành dành trong chế biến thực phẩm

Theo đó, đây là lựa chọn màu tự nhiên thứ tư được FDA cấp phép, sau Galdieria blue (tảo đỏ đơn bào), butterfly pea flower blue (hoa đậu biếc) và calcium phosphate (màu trắng). Quyết định này nằm trong chiến dịch “Make America Healthy Again” do ông Robert F. Kennedy Jr., Bộ trưởng Bộ Y tế và Dịch vụ Nhân sinh Mỹ (HHS) khởi xướng từ tháng 4-2025.

Gardenia blue được chiết xuất từ trái dành dành, sơ chế bằng phương pháp kết hợp genipin với hạt protein đậu nành thủy phân. FDA cho phép sử dụng ở mức “phù hợp với thực hành sản xuất tốt” (GMP) trong các sản phẩm như nước thể thao, nước trái cây, trà đóng chai, nhóm kẹo. Theo tổ chức này, quá trình cấp phép dựa trên đánh giá dữ liệu độc tính, ước tính mức tiếp xúc của người tiêu dùng và các tài liệu khoa học liên quan.

Chiến dịch do Bộ trưởng Kennedy phát động từ tháng 4-2025 kêu gọi doanh nghiệp tự nguyện ngừng dùng các màu tổng hợp có nguồn gốc từ dầu mỏ (Citrus Red No. 2, Orange B, Green 3, Red 40, Yellow 5 – 6, Blue 1 – 2 và Red 3) vào cuối năm 2026, sau đó đẩy mạnh loại bỏ Red 3 sớm hơn thời hạn 2027-2028.

FDA bổ sung rằng từ lúc phát động chiến dịch, đã có khoảng 40% doanh nghiệp thực phẩm cam kết tự nguyện chuyển đổi sang màu tự nhiên. Một số tập đoàn lớn như J.M. Smucker, Conagra, General Mills, Kraft Heinz, Nestlé… đều công bố lộ trình loại bỏ dần màu tổng hợp.

Hiệp hội International Dairy Foods Association (đại diện cho ngành sữa, kem), cho biết hơn 90% nhà sản xuất kem sẽ không dùng màu tổng hợp sau năm 2027. Nhà bán lẻ Aldi, Trader Joe’s cũng đã hoàn tất loại bỏ màu tổng hợp khỏi danh mục sản phẩm.

Red 3 là màu tổng hợp dầu mỏ, đã được FDA gỡ bỏ chứng nhận an toàn theo điều khoản Delaney (vì gây ung thư trên chuột) từ 15-1-2025. Tuy nhiên, chứng minh khoa học về rủi ro chỉ ở trong thí nghiệm động vật và chưa có dữ liệu chắc chắn về tác hại với con người.

Tháng 7-2025, FDA gửi thư khuyến nghị đến các doanh nghiệp đề nghị đẩy nhanh giai đoạn loại bỏ Red 3 khỏi thực phẩm, nhấn mạnh mục tiêu ưu tiên sức khỏe trẻ em và hỗ trợ chuyển đổi sang màu tự nhiên.

Chuyên gia từ EatingWell và CBS News nhấn mạnh, màu thực phẩm chỉ làm đẹp, không ảnh hưởng khẩu vị nhưng người dùng nên chú trọng hơn vào việc hạn chế thức ăn chế biến sẵn chứa đường, muối, chất béo. Việc phê duyệt Gardenia blue cùng các lựa chọn khác giúp doanh nghiệp chuyển đổi dễ dàng, bảo đảm vẻ ngoài thực phẩm thu hút nhưng an toàn hơn. Theo Food Dive, khoảng 40% doanh nghiệp ngành thực phẩm được khảo sát cam kết chuyển đổi, và kế hoạch loại bỏ Red 3 cũng đang thúc đẩy nhanh quá trình tái cấu trúc công thức sản phẩm.

Thực tế, người tiêu dùng hiện rất quan tâm đến thực phẩm sạch, ít hóa chất, và việc FDA hỗ trợ mở rộng nguồn màu tự nhiên sẽ giúp đáp ứng nhu cầu này. Tuy chưa chỉ ra những nguy cơ rõ trên người, nhưng việc thay thế màu tổng hợp là bước tiến chung trong xu hướng hướng đến thực phẩm lành mạnh, minh bạch và an toàn.

Theo fooddive, cbsnews, apnews

Phúc An