FDI khả quan, nền tảng tăng tốc cuối năm

Việt Nam vẫn là “ngôi sao” trong khu vực

Sự tăng trưởng này được củng cố bởi vốn giải ngân cao nhất trong 5 năm qua (FDI thực hiện 10 tháng đạt 21,3 tỷ USD) và niềm tin của nhà đầu tư vào một môi trường đầu tư ổn định, chính sách phù hợp và tiềm năng tăng trưởng.

Vốn FDI thực hiện tại Việt Nam cao nhất trong 5 năm qua. Ảnh minh họa

Các lĩnh vực thu hút vốn FDI lớn bao gồm công nghiệp chế biến, chế tạo, bất động sản và các ngành công nghệ cao như bán dẫn, năng lượng.

Chỉ số niềm tin kinh doanh (BCI) quý III của Hiệp hội Doanh nghiệp châu Âu tại Việt Nam (EuroCham) cho biết xu hướng dịch chuyển khỏi Việt Nam rất thấp (3%). Theo chủ tịch EuroCham Bruno Jaspaert, 76% doanh nghiệp được hỏi nói sẽ giới thiệu nơi đây như điểm đến đầu tư. "Điều đó cho thấy sức hút của Việt Nam vẫn giữ vững bất chấp các yếu tố ngoại cảnh"- ông nói.

Theo Báo cáo Đầu tư toàn cầu 2025 của UNCTAD (Hội nghị Liên hợp quốc về thương mại và phát triển), FDI vào châu Âu giảm 58%, trong khi Đông Nam Á tăng 10%, phản ánh xu hướng tái cân bằng chuỗi cung ứng toàn cầu.

Bà Trần Thị Hải Yến - Giám đốc Trung tâm Xúc tiến, Thông tin và Hỗ trợ đầu tư phía Nam (Bộ Tài chính) cho biết Việt Nam đứng thứ 3 trong 7 nước ASEAN có thu hút đầu tư dương, sau Singapore, Indonesia.

Không chỉ duy trì, chất lượng dòng vốn có cải thiện. Bà Trang Lê - Tổng giám đốc JLL Việt Nam đánh giá Việt Nam đang chuyển mình từ thâm dụng lao động sang thâm dụng vốn. Hiện tỷ lệ lấp đầy trung bình các khu công nghiệp hơn 73%, đặc biệt nhờ công nghệ cao, điện tử, dược phẩm, logistics và trung tâm dữ liệu.

Kết quả thu hút đầu tư nước ngoài 10 tháng năm 2025 đã tiếp tục khẳng định xu hướng tích cực và bền vững, là nền tảng để FDI tiếp tục tăng tốc trong quý IV và năm 2026.

Mặc dù dự báo sẽ còn nhiều thách thức trong tương lai, đặc biệt là việc hội nhập kinh tế và cạnh tranh quốc tế, nhưng kết quả khả quan trong thu hút FDI hiện nay cho thấy Việt Nam vẫn là một trong những điểm sáng trong khu vực Đông Nam Á. Việc duy trì phong độ này sẽ cần sự nỗ lực liên tục từ cả chính phủ và cộng đồng doanh nghiệp để cải thiện hơn nữa môi trường đầu tư.

Bên cạnh đó, để tăng cường thu hút FDI, Việt Nam cần tiếp tục đẩy mạnh cải thiện môi trường đầu tư, tập trung vào các giải pháp đột phá như cải cách thể chế và thủ tục hành chính, phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, hoàn thiện cơ chế phối hợp giữa các địa phương, nâng cao năng lực quản trị môi trường, tăng cường thu hút đầu tư xanh và công nghệ cao.

Đích đến mới dòng vốn FDI chiến lược

Chính sách “thuế đối ứng” của Mỹ, cùng khả năng các nền kinh tế phát triển như châu Âu và Nhật Bản sẽ áp dụng biện pháp tương tự, không chỉ là thay đổi về thuế. Đây là sự dịch chuyển mang tính chiến lược, khi các nước phát triển siết chặt chuỗi cung ứng công nghệ cao và tái thiết năng lực sản xuất nội địa. Với Việt Nam - nền kinh tế định hướng xuất khẩu, đây vừa là phép thử, vừa là cơ hội để tái định hình dòng vốn FDI trong giai đoạn tới.

Nỗi lo gián đoạn dòng FDI do thuế quan cơ bản đã qua nhưng để tiếp tục thu hút, Việt Nam cần cải thiện hạ tầng, năng lượng, nhân lực. Ông Rizwan Khan - Giám đốc điều hành Acclime Việt Nam chia sẻ.

Theo ông Rizwan Khan, thuế tối thiểu toàn cầu và hàng loạt hiệp định thương mại mới đang buộc các tập đoàn đa quốc gia phải đánh giá lại chuỗi sản xuất và cấu trúc chi phí. Khi ưu đãi thuế truyền thống mất dần tác dụng, lợi thế cạnh tranh của Việt Nam sẽ phụ thuộc nhiều hơn vào chất lượng thể chế, tính minh bạch trong quản lý và các cơ chế hỗ trợ phi thuế quan, như khả năng tiếp cận đất công nghiệp, hạ tầng chất lượng cao, quy trình cấp phép tinh gọn và nguồn lao động có tay nghề. Đây sẽ là những yếu tố then chốt giúp Việt Nam duy trì vị thế trong cuộc đua thu hút đầu tư vào châu Á.

Những ngành hấp dẫn dòng vốn nước ngoài đó là, bán dẫn và sản xuất công nghệ cao đang nổi lên là trọng tâm chiến lược. Với các khoản đầu tư mở rộng từ Intel, Samsung, Amkor, cùng kế hoạch của NVIDIA và nhiều tập đoàn khác, Việt Nam đang dần trở thành mắt xích quan trọng trong chuỗi cung ứng chip toàn cầu.

Năng lượng tái tạo và công nghệ xanh là động lực tăng trưởng mới. Việt Nam đang khẳng định vị thế trung tâm tăng trưởng xanh của châu Á, nhờ cam kết mạnh mẽ về ESG, cơ chế PPA bảo đảm, Quy hoạch Điện VIII và Chiến lược Tăng trưởng xanh Quốc gia. Cùng với đó, mô hình khu công nghiệp sinh thái - thông minh đang thu hút các nhà đầu tư hướng tới phát triển bền vững.

Đáng chú ý, kinh tế số và đổi mới tài chính đang trở thành trụ cột tăng trưởng mới. Với kế hoạch xây dựng trung tâm tài chính quốc tế tại TP Hồ Chí Minh và Đà Nẵng, cùng hệ sinh thái fintech năng động được hỗ trợ bởi AI, điện toán đám mây và sandbox pháp lý, Việt Nam đang đặt nền tảng cho một nền kinh tế số hiện đại.

FDI luôn là một điểm sáng của nền kinh tế. Tuy vậy, theo TS Nguyễn Anh Tuấn -Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp đầu tư nước ngoài (VAFIE), điều quan trọng là cần gắn mục tiêu liên kết FDI với doanh nghiệp nội trong chỉ tiêu đánh giá hiệu quả thu hút đầu tư, thay vì chỉ dựa vào vốn đăng ký hay kim ngạch xuất khẩu như hiện nay.

Theo TS Nguyễn Anh Tuấn - Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp đầu tư nước ngoài (VAFIE), mục tiêu trở thành nước công nghiệp phát triển vào năm 2045 đòi hỏi phải tiếp tục thu hút FDI, nhưng phải là FDI thế hệ mới. Đó là FDI chất lượng cao, công nghệ cao, gắn với tăng trưởng xanh, chuyển giao công nghệ và liên kết chặt chẽ với khu vực trong nước. Chỉ khi doanh nghiệp trong nước thực sự "bắt tay" được với doanh nghiệp FDI trong cùng chuỗi sản xuất – từ linh kiện, dịch vụ kỹ thuật, logistics đến R&D – lúc đó, FDI mới trở thành động lực nội sinh của nền kinh tế Việt Nam.

Thảo Nguyên