Fed đã sẵn sàng cắt giảm lãi suất, nhưng lo ngại gia tăng về thiếu hụt dữ liệu

Fed sẵn sàng cắt giảm lãi suất, nhưng lo ngại gia tăng về thiếu hụt dữ liệu

Kể từ khi chính phủ liên bang ngừng hoạt động ngày 1/10, số liệu việc làm chính thức vẫn chưa được công bố. Những dữ liệu còn lại cho thấy tăng trưởng việc làm vẫn yếu. Các báo cáo kinh tế khu vực của chính Fed cho thấy dấu hiệu tiêu dùng bắt đầu chững lại, trong khi khảo sát niềm tin doanh nghiệp gần đây cũng ghi nhận sự sụt giảm.

Tuy vậy, các doanh nghiệp lại cảnh báo sắp phải tăng giá trong bối cảnh lạm phát vẫn cao hơn mục tiêu 2% của Fed. Các dự báo tăng trưởng kinh tế tổng thể đang được điều chỉnh lên khi quy mô đầu tư doanh nghiệp trở nên rõ ràng hơn. Một số chuyên gia kinh tế thậm chí cho rằng các thay đổi thuế mới, bao gồm miễn trừ cho tiền tip và thu nhập làm thêm giờ có thể tạo cú hích cho kinh tế vào năm tới khi người dân được hoàn thuế nhiều hơn.

Các quan chức Fed tập trung vào thị trường lao động

Thị trường tài chính dự đoán Fed sẽ hạ lãi suất cơ bản thêm 0,25 điểm phần trăm xuống phạm vi 3,75-4,00% trong cuộc họp chính sách ngày 28-29/10.

Tuy nhiên, “các quan chức và nhà kinh tế đang bay trong bóng tối”, David Seif, chuyên gia kinh tế trưởng mảng thị trường phát triển tại Nomura nhận xét và thêm rằng: “Câu hỏi lớn nhất hiện nay là chuyện gì đang diễn ra trên thị trường lao động, và chúng ta sẽ không thể biết cho đến khi có báo cáo việc làm hàng tháng”.

Báo cáo này bị hoãn do chính phủ đóng cửa, đồng nghĩa Fed chưa có bức tranh đầy đủ về việc làm từ đầu tháng 9.

Chủ tịch Fed Jerome Powell và nhiều quan chức cấp cao khác gần đây đều tập trung phát biểu về thị trường lao động, nơi mức tăng việc làm trung bình chỉ còn 29.000 mỗi tháng từ tháng 6 đến tháng 8, thấp hơn rất nhiều so với giai đoạn trước COVID-19.

Ngoài ra, rủi ro mới cũng xuất hiện, khi hai ngân hàng công bố khoản lỗ cho vay đã khiến thị trường chứng khoán chao đảo, và căng thẳng thương mại Mỹ - Trung quay trở lại, đe dọa xóa nhòa tiến triển gần đây trong việc thiết lập các quy tắc thương mại toàn cầu.

Bộ Lao động Mỹ dự kiến sẽ công bố chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tháng 9 vào ngày 24/10, sau khi chính quyền Trump ra lệnh cho một số nhân viên trở lại làm việc nhằm đảm bảo dữ liệu lạm phát được công bố kịp thời, cần thiết để tính mức điều chỉnh chi phí sinh hoạt của chương trình an sinh xã hội.

Theo khảo sát của Reuters, CPI tháng 9 có thể tăng 3,1% so với cùng kỳ năm ngoái, cao hơn tháng trước, đủ để khiến một số nhà hoạch định chính sách dè dặt về việc hạ lãi suất thêm.

Chỉ số giá chi tiêu tiêu dùng cá nhân (PCE) - thước đo lạm phát mục tiêu của Fed - đã tăng từ 2,3% vào tháng 4 lên 2,7% trong tháng 8. Fed dự kiến chỉ số này sẽ kết thúc năm ở mức 3,0% trước khi giảm dần vào năm 2026. Một số quan chức cảnh báo rằng việc để lạm phát duy trì trên 2% quá lâu có thể khiến người dân và doanh nghiệp “quen” với giá cả tăng nhanh, làm trầm trọng thêm vấn đề.

Chủ tịch Fed chi nhánh Kansas City Jeffrey Schmid - thành viên có quyền bỏ phiếu trong Ủy ban Chính sách Tiền tệ năm nay - cho rằng mức lãi suất hiện tại “đang ở vị trí hợp lý”, đủ cao để tiếp tục tạo áp lực giảm lạm phát. Tuy nhiên, ông thừa nhận mức độ tác động này “vẫn còn là vấn đề gây tranh cãi”, đặc biệt khi luồng dữ liệu chính phủ bị tắc nghẽn.

Theo dõi lạm phát trong thời gian chính phủ đóng cửa trở nên khó khăn

Các quan chức Fed đang có nhiều quan điểm khác nhau về triển vọng kinh tế, từ lo ngại lạm phát của Schmid cho tới quan điểm của Thống đốc mới Stephen Miran rằng lãi suất hiện “quá cao” và lạm phát sắp giảm mạnh. Nhưng tất cả đều cần dữ liệu mới của chính phủ để kiểm chứng hay điều chỉnh nhận định của mình.

Dù Fed có thể theo dõi thị trường lao động thông qua các nguồn khác như dữ liệu thất nghiệp cấp bang hay báo cáo tư nhân, nhưng lại có rất ít nguồn thay thế tương đương cho việc đo lường lạm phát.

Các báo cáo tư nhân về sản lượng, niềm tin doanh nghiệp và hộ gia đình vẫn được công bố, nhưng dữ liệu chính phủ về tiêu dùng, chi tiêu và GDP hàng quý sẽ không có nếu tình trạng đóng cửa tiếp tục.

Chủ tịch Fed chi nhánh Richmond Thomas Barkin nói rằng ngay cả các cơ sở dữ liệu khổng lồ từ giao dịch thẻ tín dụng cũng chỉ mang tính “bổ sung”, chứ không thể thay thế dữ liệu chính phủ: “Chúng hữu ích, nhưng không toàn diện và không được hiệu chỉnh chính xác. Có ai không có thẻ tín dụng không? Vâng, là 25% dân số có thu nhập thấp nhất”.

Những chi tiết ấy, như số lượng lao động nhập cư trong báo cáo việc làm, giúp các nhà hoạch định chính sách hiểu bản chất thật của biến động kinh tế.

Nếu tăng trưởng việc làm chậm vì nhu cầu yếu, đó là một vấn đề. Nhưng nếu là do thiếu lao động vì chính sách nhập cư chặt chẽ, thì chính sách phản ứng cần khác.

Các báo cáo lạm phát, vốn chứa khối lượng dữ liệu đồ sộ, cũng sẽ ngừng công bố sau đợt CPI sắp tới nếu chính phủ chưa mở cửa trở lại.

"Tình hình lúc này đặc biệt khó lường", theo lời Thống đốc Fed Christopher Waller. Ông cho biết dữ liệu tư nhân cho thấy việc làm yếu, nhưng tăng trưởng có dấu hiệu phục hồi. Đầu tư doanh nghiệp vẫn mở rộng, chủ yếu nhờ dòng vốn đổ vào lĩnh vực trí tuệ nhân tạo (AI). Thị trường chứng khoán tăng, chi phí vốn doanh nghiệp thấp, song lãi suất thế chấp vẫn cao. Các hộ giàu tiếp tục chi tiêu, trong khi nhóm thu nhập thấp phải săn hàng giảm giá để xoay sở.

“Có một sự phân hóa sâu sắc khiến việc đọc vị nền kinh tế trở nên rất khó”, Waller - người được xem là ứng viên thay thế ông Powell năm tới - chia sẻ với Bloomberg. Ông ủng hộ việc tiếp tục hạ lãi suất một cách “thận trọng,” bao gồm giảm 0,25 điểm phần trăm trong tháng này, nhưng nhấn mạnh mọi quyết định tiếp theo sẽ phụ thuộc vào diễn biến lạm phát và việc làm.

Chủ tịch Fed chi nhánh Minneapolis Neel Kashkari kết luận: “Hiện tại, chúng ta vẫn có thể điều hướng được. Nhưng nếu chính phủ tiếp tục đóng cửa quá lâu, tôi sẽ ngày càng kém tự tin rằng chúng ta đang hiểu đúng về nền kinh tế”.

Đại Hùng