FED ngày càng hy vọng kinh tế Mỹ có thể tránh được suy thoái

Các nhà hoạch định chính sách của FED chuẩn bị giữ lãi suất ổn định vào cuối tháng này. Ảnh: Bloomberg

FED thận trọng hơn trước nguy cơ tăng lãi suất quá nhiều

Được khích lệ bởi những dấu hiệu cho thấy áp lực giá cả và thị trường lao động đang dần hạ nhiệt, các quan chức FED đang có ý định không phung phí cơ hội “hạ cánh mềm” khó nắm bắt bằng cách tăng lãi suất quá nhiều, ngay cả khi họ vẫn cam kết đưa lạm phát trở lại mục tiêu 2%.

Với suy nghĩ đó, các nhà hoạch định chính sách đang chuẩn bị giữ lãi suất ổn định tại cuộc họp của FED vào ngày 19-20/9 và có thể nâng lãi suất một lần nữa nếu cần trong năm nay, trong bối cảnh có nhiều dữ liệu kinh tế mạnh mẽ.

Đạo luật cân bằng có ý nghĩa quan trọng đối với di sản của Chủ tịch FED Jerome Powell: khôi phục sự ổn định giá cả sau một cú sốc lạm phát lớn mà không xảy ra suy thoái sẽ là một thành tựu hiếm có trong hoạch định chính sách hiện đại và có lẽ xoa dịu những lời chỉ trích rằng ông đã phản ứng quá muộn trước việc giá cả tăng.

Các nhà đầu tư kỳ vọng các quan chức FED sẽ bỏ qua việc tăng lãi suất trong tháng này, nhưng có khả năng gần như thậm chí chắc chắn sẽ có một đợt tăng lãi suất khác 25 điểm cơ bản vào tại một cuộc họp nữa từ ngày 31/10 đến ngày 31/11.

Ellen Meade - cựu cố vấn cấp cao của hội đồng quản trị FED và là giáo sư nghiên cứu tại Đại học Duke, cho biết: “Có lẽ việc hạ cánh mềm thực sự có thể xảy ra”. Bà nói thêm: “Họ không muốn bày tỏ sự phấn khích của mình vì thị trường tài chính sẽ hủy bỏ tất cả những gì họ đã làm”.

Đã nhiều lần bị thiêu rụi bởi những tin đồn sai lầm về giảm phát, các nhà hoạch định chính sách đang cảnh giác với việc tuyên bố kết thúc sớm chiến dịch thắt chặt tín dụng của mình và có khả năng sẽ vẫn thiên về tỷ lệ cao hơn trong một thời gian.

Ủy ban Thị trường mở liên bang (FOMC), cơ quan thiết lập chính sách của FED, đã tăng lãi suất quỹ liên bang chuẩn 11 lần kể từ tháng 3/2022 lên mức 5,25% đến 5,5%, mức cao nhất trong 22 năm. Các quan chức bao gồm ông Powell đã nhấn mạnh, khi gần kết thúc chu kỳ tăng lãi suất mạnh mẽ, họ sẽ tiến hành cẩn thận và dựa vào dữ liệu để xác định xem có cần tăng thêm hay không.

Điều đó đặt gánh nặng lên dữ liệu đầu vào nhằm thuyết phục các quan chức nâng lãi suất vượt quá mức hạn chế mà họ đã đạt được. Chủ tịch FED New York John Williams cho biết ngày 7/8 tại một sự kiện ở New York: “Chúng ta đã có chính sách tiền tệ ở mức rất tốt”.

Lạm phát đang đi đúng hướng

Các báo cáo trong những tuần gần đây đã đưa ra lời trấn an rằng, “cơn sốt” lạm phát đang tan vỡ.

Một báo cáo của Cục Phân tích Kinh tế cho thấy vào tuần trước, thước đo ưa thích của FED về áp lực giá cơ bản đã công bố mức tăng liên tục nhỏ nhất kể từ cuối năm 2020. Chỉ số giá chi tiêu tiêu dùng cá nhân cốt lõi tăng 0,2% trong tháng 6 và tháng 7, giảm từ mức trung bình gần 0,4% trong 5 tháng đầu năm.

Một báo cáo riêng của Bộ Lao động Mỹ tuần trước cho thấy, mức tăng việc làm trong tháng 6 và tháng 7 yếu hơn so với báo cáo trước đó, tỷ lệ thất nghiệp tăng và tăng trưởng tiền lương chậm lại, những dấu hiệu nữa cho thấy thị trường lao động đang hạ nhiệt mà các quan chức FED đang tìm kiếm.

Lạm phát đang hạ nhiệt, tạo điều kiện cho FED chấm dứt chu kỳ tăng lãi suất cao nhất trong 22 năm.

Thống đốc FED Christopher Waller, một trong những người ủng hộ thẳng thắn nhất chính sách thắt chặt của ngân hàng trung ương, gọi đây là “một tuần dữ liệu tuyệt vời”. Waller cũng ủng hộ việc giữ nguyên lãi suất tại cuộc họp tiếp theo của ngân hàng trung ương: “Chúng ta chỉ cần ngồi đó và chờ đợi dữ liệu”.

Các quan chức sẽ chứng kiến thêm một chỉ số lạm phát quan trọng nữa trước cuộc họp tháng 9, khi dữ liệu giá tiêu dùng mới cho tháng 8 sẽ được công bố vào thứ Tư tuần tới (13/9).

Với niềm tin thấp vào các dự báo, lạm phát quá cao và nguy cơ tăng trưởng chung tiếp tục cao hơn xu hướng, những người có quan điểm diều hâu về chính sách như Waller và Chủ tịch FED Dallas Lorie Logan, cũng như những người trung dung như Chủ tịch FED Boston, Susan Collins, sẽ tiếp tục bàn về việc tăng lãi suất vào cuối năm nay. Tuy nhiên, bà Logan có vẻ cân bằng hơn khi nói rằng các nhà hoạch định chính sách “phải tiến hành dần dần”.

Các quan chức sẽ chứng kiến thêm một chỉ số lạm phát quan trọng nữa trước cuộc họp tháng 9, khi dữ liệu giá tiêu dùng mới cho tháng 8 sẽ được công bố vào thứ Tư tuần tới (13/9).

“FOMC không thể ném hết xô nước lạnh này đến xô nước lạnh khác vào nền kinh tế một cách an toàn đề phòng trường hợp lạm phát bùng phát trở lại” - Logan cho biết tại một sự kiện ở Dallas ngày 7/9. “Nếu chúng ta làm điều đó, không chỉ lạm phát mà bản thân hoạt động kinh tế cũng sẽ sớm ‘đóng băng’ - đó không phải là kết quả mà chúng ta mong muốn” – bà nói thêm.

Các nhà đầu tư kỳ vọng các quan chức FED sẽ bỏ qua việc tăng lãi suất trong tháng này, nhưng có khả năng gần như thậm chí chắc chắn sẽ có một đợt tăng lãi suất khác 25 điểm cơ bản vào tại một cuộc họp nữa từ ngày 31/10 đến ngày 31/11.

Các nhà hoạch định chính sách sẽ đệ trình dự báo kinh tế cập nhật tại cuộc họp tháng 9 và có thể sẽ cho thấy sự đồng thuận rộng rãi về việc tăng lãi suất thêm một lần nữa trong năm nay.

Luồng gió giảm phát thuận lợi cho chính sách của FED

Để quá trình hạ cánh mềm có thể diễn ra, các quan chức FED cho biết họ cần thấy thị trường lao động và nhu cầu tổng thể chậm lại hơn nữa.

Các nhà kinh tế đã tăng dự báo về tổng sản phẩm quốc nội hàng quý sau một loạt báo cáo tốt hơn mong đợi, bao gồm chi tiêu tiêu dùng và đầu tư nhà ở.

Sự giảm tốc ở châu Âu và Trung Quốc có thể tạo ra một luồng gió giảm phát thuận lợi cho chính sách của FED trong những tháng tới. Michael Feroli - kinh tế trưởng người Mỹ của JPMorgan Chase & Co., nói về nền kinh tế đang chậm lại của Trung Quốc: “Nó củng cố một tình hình thuận lợi hơn cho lạm phát hàng hóa”.

Dự báo về tăng trưởng của Mỹ cũng cho thấy sản lượng sẽ giảm trong 3 tháng cuối năm. Jonathan Millar – chuyên gia kinh tế cấp cao tại Barclays Plc, cho biết chi tiêu được kéo sang quý hiện tại, cũng như việc nối lại thanh toán khoản vay cho sinh viên và thắt chặt tín dụng khi việc tăng lãi suất của FED tiếp tục tác động.

Millar cho biết: “Chúng tôi nhận thấy sự chậm lại đáng kể, với mức tăng trưởng giảm xuống 0,5% trong quý IV”. Mặc dù vậy, “chúng tôi hết lần này đến lần khác, rất ngạc nhiên trước tốc độ tăng trưởng GDP mạnh mẽ như hiện nay”.

Về bản chất, đó là thách thức của FED. Nước Mỹ có độ tin cậy thấp vào dự báo của chính mình và với lạm phát vẫn còn quá cao, phương án thắt chặt hơn nữa phải được giữ nguyên. Millar nói: “Việc kiềm chế hơn nữa có thể cướp đi khả năng hạ cánh nhẹ nhàng, điều mà trong lịch sử là “khá hiếm”.

Millar cho biết thêm, khi đấu tranh với lạm phát, “FED có xu hướng thắt chặt quá mức” dẫn đến suy thoái kinh tế. Đó là sai lầm mà cơ quan chức năng quyết tâm tránh trong thời gian này.

Hoàng Lê (theo Bloomberg)