FiinGroup: Thị trường đang kỳ vọng cao, tâm lý lạc quan vượt xa nền tảng cơ bản

Ảnh minh họa.

FiinTrade vừa có cập nhật về định giá thị trường chứng khoán Việt Nam trong đó nhấn mạnh P/E toàn thị trường vượt trung bình dài hạn, phản ánh phần lớn tiềm năng tăng trưởng lợi nhuận 2025.

P/E toàn thị trường hiện ở mức 15,4x – cao hơn mức trung bình dài hạn và P/E dự phóng 2025 (13,3x), cho thấy mặt bằng giá hiện tại đã phản ánh đáng kể kỳ vọng vào tăng trưởng. Tính từ đầu năm, VN-Index đã tăng 35%, với đóng góp từ cả tăng trưởng lợi nhuận 20% và mở rộng định giá 13%.

Mức tăng P/E chủ yếu đến từ Ngân hàng tăng 20%, trong khi nhóm Phi tài chính tăng thấp hơn +5%. Cần lưu ý rằng chất lượng tăng trưởng của hai ngành trụ cột là Ngân hàng và Bất động sản ở mức thấp, với triển vọng chưa thực sự khả quan trong 1-2 quý tới.

Lợi nhuận sau thuế ngành Ngân hàng tăng 17,8% so với cùng kỳ và tăng 7,8% so với quý trước trong Q2/2025, tiếp tục xu hướng tăng trưởng chậm và thấp hơn đáng kể so với toàn thị trường tăng 34,6% theo năm và tăng 23,6% theo quý.

Nếu không tính đến khoản lợi nhuận khác, lợi nhuận sau thuế toàn ngành bất động sản đảo chiều giảm - 21,9% so với cùng kỳ trong quý 2 thay vì tăng trưởng 63,4%.

Trong bối cảnh NIM duy trì ở vùng đáy khiến thu nhập lãi thuần chỉ tăng nhẹ, tăng trưởng lợi nhuận của ngành được hỗ trợ chủ yếu từ thu nhập ngoài lãi tăng 19,7%, góp phần bù đắp mức tăng mạnh về chi phí dự phòng cao nhất trong hơn 3 năm.

Cụ thể, thu nhập ngoài lãi có đóng góp lớn từ hoạt động thu hồi nợ xấu (ghi nhận ở ACB, ABB, VPB, BID) – yếu tố có thể diễn ra ở các ngân hàng khác trong thời gian tới sau khi một số quy định trong Nghị quyết 42 đã được luật hóa, giúp thúc đẩy quá trình xử lý tài sản đảm bảo.

Với ngành Bất động sản dân cư, lợi nhuận khác gồm lợi nhuận không cốt lõi và thiếu ổn định đóng góp đến 55% tổng lợi nhuận sau thuế toàn ngành trong quý 2/2025, phản ánh sự tăng trưởng mang tính kỹ thuật hơn là nền tảng bền vững. Diễn biến này ghi nhận ở nhiều nhà phát triển bất động sản vừa và nhỏ như PDR, VEF, HDC, SCR, HTN, NDN.

Nếu không tính đến khoản lợi nhuận khác, lợi nhuận sau thuế toàn ngành đảo chiều giảm - 21,9% so với cùng kỳ trong quý 2 thay vì tăng trưởng 63,4%.

Điều này cho thấy thị trường đang bước vào một giai đoạn “kỳ vọng cao” tương tự như đầu chu kỳ kỳ vọng hồi phục mạnh sau COVID19, khi tâm lý lạc quan vượt xa nền tảng cơ bản.

Phần lớn các ngành đang giao dịch tại mặt bằng định giá theo P/E và P/B tương đương hoặc cao hơn trung bình 5 năm. Điều này phản ánh kỳ vọng cao, tuy nhiên cũng hàm ý rằng dư địa mở rộng định giá không còn nhiều, nhất là trong bối cảnh tăng trưởng lợi nhuận ở các ngành trụ cột như Ngân hàng và Bất động sản vẫn còn phụ thuộc lớn vào các yếu tố không thường xuyên.

Ở chiều ngược lại, Xây dựng & Vật liệu xây dựng, Dệt may, Thiết bị Dầu khí, Xăng dầu và Thủy sản đang có định giá P/E và P/B thấp hơn trung bình 5 năm. Đây là các ngành có tính chu kỳ cao và lợi nhuận đang trong chu kỳ hồi phục.

P/B ngành Ngân hàng đã vượt ngưỡng trung bình dài hạn (1,7x) và đạt 1,8x – mức cao nhất kể từ đầu năm 2023, sau hơn 2,5 năm giao dịch dưới ngưỡng này. Dù vậy, mức P/B hiện tại vẫn thấp hơn khoảng 30% so với đỉnh 2,6x thiết lập giữa năm 2021 – khoảng 6 tháng trước khi lợi nhuận toàn ngành đạt đỉnh.

Mức tăng 18,3% của P/B là động lực chính thúc đẩy giá cổ phiếu ngành Ngân hàng trong năm 2025 tăng 38% từ đầu năm. Động lực tăng tập trung tại nhóm ngân hàng vừa và nhỏ như SHB, VPB, ABB, MBB, EIB, TCB – nơi P/B được đẩy mạnh nhờ dòng tiền cá nhân và lực mua từ khối ngoại. Ngược lại, một số ngân hàng lớn như VCB và BID ghi nhận mức tăng giá hạn chế do suy giảm định giá.

Tuy nhiên, trong bối cảnh nội tại các ngân hàng cải thiện chậm, dòng tiền vào cổ phiếu Ngân hàng dự kiến sẽ phân hóa và trở nên chọn lọc hơn. Nhóm có P/B thấp hơn mặt bằng chung và còn dư địa cải thiện nội tại sẽ có nhiều khả năng thu hút dòng tiền.

Thu Minh