Financial Times: Châu Âu đang lên kế hoạch thay thế vai trò của Mỹ trong NATO
Các quốc gia thành viên Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) ở châu Âu đang lên kế hoạch dần thay thế Mỹ để đóng vai trò bảo đảm quốc phòng chính trong liên minh từ 5 đến 10 năm tới.
Tướng Christopher Cavoli, Chỉ huy hàng đầu của NATO tại lễ thành lập Lực lượng Phản ứng nhanh đồng minh (ARF) của NATO, ở Solbiate Olona, Italy, ngày 1/7/2024. Ảnh: Stars and Stripes/ TTXVN
Theo thông tin từ bốn quan chức châu Âu giấu tên, tờ Financial Times cho biết Vương quốc Anh, Pháp, Đức và các quốc gia Bắc Âu đang tiến hành các cuộc đàm phán về một đề xuất tiềm năng, nhằm giảm bớt gánh nặng quân sự và tài chính từ Mỹ. Theo báo cáo, mục tiêu cuối cùng là công bố kế hoạch này với Mỹ trước hội nghị thượng đỉnh thường niên của NATO tại The Hague (Hà Lan) vào tháng 6 tới.
Đề xuất này phản ánh lo ngại trong số các thành viên NATO châu Âu về khả năng Mỹ - dưới thời Tổng thống Donald Trump, có thể rút khỏi các cam kết quốc phòng hoặc thậm chí rời khỏi NATO. Mặc dù các cuộc đàm phán được cho là đang định hình một quá trình chuyển đổi dài hạn, các quan chức châu Âu thừa nhận rằng thời gian 5 đến 10 năm có vẻ là một mục tiêu rất tham vọng.
Một quan chức cho biết: “Tăng cường chi tiêu quốc phòng là giải pháp duy nhất hiện nay: chia sẻ gánh nặng và giảm bớt sự phụ thuộc vào Mỹ. Chúng tôi đang thảo luận nhưng đây là nhiệm vụ quá nặng nề, khiến nhiều quốc gia cảm thấy bị choáng ngợp”.
Theo báo cáo, kế hoạch này có thể bao gồm các cam kết từ Liên minh châu Âu (EU) nhằm tăng chi tiêu quốc phòng và củng cố năng lực quân sự. Mục tiêu là thuyết phục Tổng thống Trump đồng ý chuyển giao trách nhiệm một cách dần dần, giúp Mỹ có thể tập trung hơn vào khu vực châu Á.
Tuy nhiên, một số quốc gia châu Âu được cho là đang do dự ủng hộ các cuộc đàm phán này vì lo ngại chúng có thể thôithúc Mỹ rút khỏi NATO nhanh hơn. Ngoài ra, một số quốc gia khác bày tỏ hoài nghi về khả năng Washington có đồng ý chuyển giao theo một kế hoạch có lộ trình cụ thể hay không, do “bản chất không thể đoán trước” của chính quyền Tổng thống Trump.
Trước đó, Tổng thống Trump đã yêu cầu các thành viên NATO tăng chi tiêu quốc phòng lên 5% GDP, cao hơn gấp đôi mục tiêu 2% của liên minh. Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ, ông Pete Hegseth, cảnh báo rằng Mỹ sẽ không chấp thuận một mối quan hệ mất cân bằng với các đồng minh, đồng thời nhấn mạnh Washington sẽ ưu tiên trao quyền cho châu Âu tự chịu trách nhiệm về an ninh của chính mình.
Đầu tháng này, Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen đã kêu gọi EU thành lập một “liên minh quốc phòng”. EU cũng đã thông qua kế hoạch mang tên ReArm Europe, nhằm huy động tới 875 tỷ USD khoản cho vay và ưu đãi miễn thuế cho ngành công nghiệp quốc phòng của khối.
Về phần mình, Moskva đã chỉ trích gay gắt các kế hoạch tăng chi tiêu quân sự của EU. Người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov gọi sự gia tăng này là vấn đề đáng lo ngại sâu sắc. Ông nhấn mạnh rằng các biện pháp này chủ yếu nhằm vào Nga và đe dọa làm suy yếu các nỗ lực hòa bình với Ukraine.
