Gã khổng lồ dầu mỏ 'thức tỉnh' trước sự cấp bách của biến đổi khí hậu

Trong bối cảnh căng thẳng leo thang ở Ukraine, động đất nghiêm trọng ở Thổ Nhĩ Kỳ và Syria, đại dịch Covid-19 cùng với các cuộc khủng hoảng năng lượng cũng như chi phí sinh hoạt ở phương Tây, các công ty dầu mỏ vừa công bố lợi nhuận thu về trong năm 2022 trong báo cáo thường niên gần đây.

Ảnh minh họa. Nguồn: AFP

Tập đoàn dầu mỏ Shell (Anh) vừa báo cáo lợi nhuận 40 tỷ đô la Mỹ - hơn gấp đôi lợi nhuận của năm trước – trong khi Tập đoàn dầu mỏ khổng lồ của Anh BP vừa thông báo mức kỷ lục 28 tỷ đô la Mỹ. Chỉ tính riêng 5 công ty dầu lớn nhất thế giới đã thu về hơn 150 tỷ đô la Mỹ lợi nhuận trong năm ngoái.

Tuy nhiên, theo tác giả bài báo Quentin Parker, tất cả con số không phải giống hoàn toàn như báo cáo. Những công ty này có thể sẽ tiếp tục đầu tư mạnh vào mỏ dầu khí hơn thông qua hoạt động thăm dò, khoan và khai thác trong 10 năm tới. Hoạt động này sẽ tác động đến môi trường và không làm giảm lượng khí thải carbon nhiều như kế hoạch trước đây.

Gần đây, những hiện tượng thời tiết khắc nghiệt trên khắp thế giới vẫn tiếp tục không suy giảm. Người dân toàn cầu không thể không chú ý vì đang bị ảnh hưởng trực tiếp theo nhiều cách. Tất cả đều nỗ lực hành động, bất kể là chính trị gia hay nhà lập pháp.

Ngày 9/2, Ngân hàng lớn của Anh NatWest đã báo cáo sẽ ngừng tất cả các khoản cho vay đối với bất kỳ khách hàng mới nào đang tài trợ cho dầu khí. Một số công ty nhận thức rõ ràng những gì đang bị đe dọa và những gì khách hàng của họ muốn.

Tuy nhiên, sự thật là thế giới vẫn cần nhiên liệu hóa thạch. Dầu khí tiếp tục cung cấp nhiệt, năng lượng quan trọng và tạo điều kiện thuận lợi cho giao thông vận tải trên khắp thế giới, đặc biệt là ở các nền kinh tế kém phát triển không có khả năng hoặc kinh phí để chuyển đổi dễ dàng sang các giải pháp thay thế tái tạo. Loại nhiên liệu này cũng rất quan trọng trong sản xuất, đặc biệt là nhựa.

Giải pháp chuyển đổi sang năng lượng sạch

Khi nắm bắt thông tin về lợi nhuận khổng lồ của các công ty dầu mỏ, chính phủ nhiều quốc gia đã tìm cách thúc đẩy quá trình chuyển đổi sang các nguồn năng lượng tái tạo thay thế như năng lượng mặt trời, gió, thủy điện, thủy triều, địa nhiệt và thậm chí cả năng lượng phân hạch hạt nhân.

Trong tương lai, năng lượng nhiệt hạch hạt nhân mang đến hy vọng tạo ra năng lượng sạch toàn cầu nhưng sẽ nằm ngoài khả năng trong ít nhất một thập kỷ nữa. Những bước tiến đáng kể đang được thực hiện, bao gồm cả ở Trung Quốc. Vào tháng 1 năm ngoái, lò phản ứng nhiệt hạch siêu dẫn tiên tiến thử nghiệm Tokamak của Trung Quốc đã phá kỷ lục thế giới với phản ứng tổng hợp hạt nhân duy trì trong hơn 17 phút.

Chính phủ các nước cũng đang lưu ý triển khai và người dân trên khắp thế giới cũng đang loại bỏ dần các phương tiện chạy bằng dầu diesel và xăng gây ô nhiễm nặng. Một số nước đang tích cực tăng cường hoạt động xe điện với các ưu đãi và giảm thuế, mặc dù cơ sở hạ tầng sạc thường bị chậm và cần phải cải thiện nhiều hơn.

Thế giới không thể chờ đợi lâu hơn nữa mà cần có hành động mạnh mẽ, phối hợp và toàn cầu hơn nhằm giải quyết các nguyên nhân gây ra biến đổi khí hậu. Nổi bật là các thỏa thuận ứng phó với biến đổi khí hậu tại cuộc họp COP21 hay COP27 ở Sharm El Sheikh vào năm ngoái cũng như các cuộc họp khác về biến đổi khí hậu đã được lên kế hoạch trong tương lai khác của Liên Hợp Quốc. Tác giả bài viết Quentin Parker cho rằng điều quan trọng hơn không phải là những hứa hẹn mà là hành động thực tế nhằm giúp thế giới tránh đi những tác động tồi tệ nhất đang diễn ra.

"Thay vì những khoản lợi nhuận bắt mắt từ công ty dầu mỏ, tôi cho rằng chúng ta nên chuyển hướng ra khỏi mô hình kinh doanh hiện tại. Những khoản lợi nhuận này sẽ mang đến cho các công ty này cơ hội vàng để nghiêm túc xoay trục khỏi nhiên liệu hóa thạch với tốc độ nhanh hơn", ông Quentin Parker nhận định.

Bên cạnh đó, các gã khổng lồ dầu mỏ có thể đầu tư một phần đáng kể lợi nhuận của mình vào năng lượng tái tạo và công nghệ thu hồi carbon. Đây là đòn bẩy để chuyển đổi từ công ty dầu mỏ sang các công ty năng lượng tái tạo với những chương trình nghị sự xanh bền vững.

Theo ông Quentin Parker, những gã khổng lồ dầu mỏ nên đầu tư nguồn tài chính khổng lồ cho các trang trại năng lượng mặt trời và gió cũng như các năng lượng tái tạo khác trên khắp thế giới, bao gồm cả các mảng năng lượng mặt trời và tua-bin gió thiết thực và giá cả phải chăng cho các ngôi làng nhỏ ở châu Phi và châu Á.

"Chúng ta phải hành động có trách nhiệm vì lợi ích lâu dài để nắm bắt cơ hội từ những khoản khổng lồ lợi nhuận mang lại và hướng đến tương lai an toàn hơn, tốt đẹp hơn cho tất cả người dân", ông Quentin Parker nhận định.

Hồng Nhung