Gạch không nung - giảm tải trọng, tiết kiệm chi phí

Thay đổi thói quen

Gia đình ông Nguyễn Văn Quang (phường Hồng Hà) vừa khởi công xây dựng nhà 4 tầng. Trước đây, ông Quang vốn chỉ quen dùng gạch đỏ truyền thống. Nhưng sau khi tham khảo ý kiến kỹ sư và thợ thi công, gia đình quyết định chọn gạch bê tông nhẹ chưng áp (AAC). “Ban đầu tôi hơi lo vì gạch lạ, giá mỗi viên nhìn thì cao hơn. Nhưng khi tính cả công trình, do gạch nhẹ hơn nên phần móng và cột không phải gia cố quá nhiều, chi phí tổng thể lại giảm. Thêm nữa, tường cách âm và cách nhiệt tốt hơn, mùa Hè đỡ nóng hơn” - ông Quang chia sẻ.

Một xưởng sản xuất gạch không nung. Ảnh: Thành Luân

Không riêng gì ông Quang, nhiều hộ dân tại phường Yên Hòa bắt đầu quen dần với khái niệm gạch không nung. Chị Nguyễn Thị Thu - một hộ dân vừa hoàn thiện nhà 3 tầng cho biết, tuy vẫn hơi băn khoăn vì chưa quen dùng gạch mới, nhưng nghe nói gạch không nung cách âm, cách nhiệt tốt, lại thân thiện môi trường, nên chị cũng muốn thử dùng cho phần nhà bếp và tầng thượng. “Trước đây bố mẹ tôi luôn tin dùng gạch đất nung. Nhưng khi xây nhà mới, tôi nghe tư vấn chọn gạch bê tông khí chưng áp. Tường nhẹ, dễ thi công, thợ cũng thích vì nhanh. Mùa mưa năm nay, nhà không thấy bị ẩm như căn cũ” - chị Thu chia sẻ.

Là DN chuyên thi công các dự án dân dụng, Phó Giám đốc Công ty TNHH Đầu tư và xây dựng Hòa Thành Building Đào Đức Thành cho biết, gạch không nung hiện được đặt nhiều cho các công trình 4 – 5 tầng. Chủ yếu là gạch bê tông cốt liệu và gạch nhẹ. Khối lượng nhẹ hơn 30 – 40% so với gạch đỏ, nên giảm tải trọng xuống móng. Tâm lý người dân vẫn còn e ngại vì nghĩ gạch mới dễ nứt, nhưng thực tế gạch không nung chuẩn nhà máy có cường độ nén cao, ít sai số kích thước, mạch vữa đều hơn. Đặc biệt với gạch nhẹ AAC, hệ số cách nhiệt rất tốt, giảm được chi phí điện điều hòa. "Với nhà phố, điều này giúp giảm sắt thép, xi măng đáng kể. Khách hàng ban đầu sợ "gạch xám xịt không đẹp", nhưng sau khi trát, ốp lát thì không khác gì. Được cái thợ làm cũng đỡ mệt, tiến độ nhanh” - ông Thành chia sẻ.

Ở góc độ thị trường, anh Đặng Thành Tuân - chủ cơ sở tổng kho thiết bị vật liệu xây dựng Tùng Đăng (phường Từ Liêm) cho biết, khoảng 5 năm trước, gạch không nung chỉ chiếm 10 – 15% lượng bán ra. Nhưng nay đã gần 40%. Khách hàng chủ yếu là thợ và chủ thầu giới thiệu cho chủ nhà. "Giá gạch AAC dao động 1.000 – 1.300 đồng/viên, gạch bê tông cốt liệu khoảng 1.200 – 1.500 đồng/viên, nhìn thì đắt hơn gạch đỏ 800 – 1.000 đồng/viên. Nhưng tính theo công trình thì không đắt hơn, vì giảm chi phí kết cấu" - ông Quyết cho hay.

Từ thực tế tại nhiều phường của Hà Nội, có thể thấy gạch không nung đang dần trở thành xu hướng tất yếu. Người dân đã bắt đầu nhận thấy chi phí đầu tư ban đầu chỉ là một phần, quan trọng là tổng chi phí vòng đời công trình. Gạch nhẹ, cách nhiệt, tiết kiệm kết cấu vừa giúp tiết kiệm tiền, vừa bảo vệ môi trường.

Tiết kiệm từ móng đến mái

Phó Giám đốc kỹ thuật Công ty CP Module 9 Bùi Văn Chiến khẳng định, làm nhà bằng gạch không nung, nếu thợ thi công tuân thủ đúng hướng dẫn thì chất lượng không hề kém. Vật liệu gạch không nung không cần trát mạch và tự động cứng nên không phụ thuộc vào thời tiết nắng mưa. Điều này giúp đẩy nhanh thời gian thi công cũng như tiết kiệm được khá nhiều sức người. "Tôi từng làm vài công trình 3 – 4 tầng bằng gạch bê tông khí chưng áp. Lúc đầu chủ nhà lo nứt, nhưng 5 năm nay chưa thấy vấn đề. Ưu điểm là nhẹ, dễ cắt, đi đường điện nước trong tường cũng dễ hơn. Nhưng nếu thợ không quen, trộn vữa sai tỷ lệ thì có thể nứt mạch” - ông Bùi Văn Chiến cho biết.

Về mặt kinh tế, một căn nhà 4 tầng diện tích 60m2, nếu dùng gạch không nung có thể giảm 7 – 10% chi phí kết cấu do tải trọng giảm. Chi phí vật liệu gạch có thể cao hơn một chút, nhưng bù lại giảm thép, xi măng, tiến độ nhanh. Nếu tính vòng đời 20 – 30 năm, tổng chi phí tiết kiệm khá rõ. Không chỉ tiết kiệm chi phí, gạch không nung còn có ưu điểm môi trường. Theo thống kê, để sản xuất 1 tỷ viên gạch đất nung, cần tiêu thụ khoảng 1,5 triệu m3 đất sét và hàng trăm nghìn tấn than. Trong khi đó, gạch không nung tận dụng phế thải công nghiệp như tro bay, xỉ than, giảm đáng kể phát thải CO2. Tại Hà Nội, nhiều dự án chung cư, trường học, bệnh viện đã bắt buộc sử dụng tỷ lệ gạch không nung nhất định, góp phần bảo vệ môi trường đô thị.

Các chuyên gia nhận định, trong tương lai gần, gạch không nung sẽ trở thành vật liệu chủ lực trong ngành xây dựng, đặc biệt ở đô thị. Khi nhu cầu xây dựng nhà cao tầng, công trình hạ tầng, khu đô thị mới gia tăng, lợi thế về giảm tải trọng, tiết kiệm chi phí kết cấu sẽ khiến gạch không nung trở thành lựa chọn tối ưu.

Theo thống kê của Hiệp hội Vật liệu xây dựng Việt Nam, hiện cả nước mới chỉ có khoảng 1.000 DN sản xuất vật liệu không nung, chiếm chưa đến 30%. Trong số đó, phần lớn là DN nhỏ, công nghệ chưa hiện đại, năng suất và chất lượng sản phẩm còn thấp. Tỷ lệ vật liệu xanh trong tổng lượng vật liệu tiêu thụ toàn quốc mới chỉ chiếm khoảng 15 - 20%, còn rất thấp so với mục tiêu quốc gia về phát triển bền vững.

Trong khi đó, sự phát triển thiếu quy hoạch dẫn đến tình trạng cung vượt cầu, cạnh tranh không lành mạnh và bán phá giá. Nhiều DN không tiến hành khảo sát thị trường kỹ lưỡng trước khi đầu tư, dẫn đến sản phẩm chất lượng không đồng đều, ảnh hưởng đến uy tín của gạch không nung trên thị trường.

Chính vì vậy cần có chính sách hỗ trợ DN đầu tư vào công nghệ sản xuất hiện đại, nâng cao chất lượng sản phẩm, đồng thời hỗ trợ về tài chính, thuế để giảm giá thành sản phẩm, tăng khả năng cạnh tranh trên thị trường. Giám đốc Công ty CP Đầu tư xây dựng BQT Hà Nội Nguyễn Văn Hách cho biết, tại Mỹ, Tây Âu và Nhật Bản tỷ lệ vật liệu xây dựng không nung chiếm tới hơn 70% thị phần. Trước hết, vật liệu này không sử dụng đến đất tự nhiên - một tài nguyên khoáng sản bị cấm khai thác ở nhiều nơi.

Thêm vào đó, thiết bị sản xuất vật liệu không nung trên thế giới cũng rất đa dạng, từ sản xuất gạch block, terrazzo, ngói xi măng, gạch ốp/lát đá nhân tạo, sản xuất gạch sân vườn. Điều này cho thấy vật liệu xây dựng không nung rất phong phú có thể đáp ứng rộng rãi các nhu cầu, chứ không chỉ bó hẹp là gạch block thay thế cho gạch đỏ đất nung. “Nếu được khuyến khích đúng cách, gạch không nung không chỉ giúp tiết kiệm hàng nghìn tỷ đồng chi phí xây dựng mỗi năm mà còn giảm phát thải CO2, phù hợp cam kết quốc tế của Việt Nam về bảo vệ môi trường. Đây là xu hướng không thể đảo ngược” - ông Hách cho hay.

Thành Luân