Gần 1 triệu doanh nghiệp tư nhân tạo việc làm cho hơn 43 triệu lao động

Trụ cột quan trọng của nền kinh tế

Theo Thủ tướng Phạm Minh Chính, trong gần 40 năm qua, từ khi công cuộc đổi mới được khởi xướng, quan điểm, chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước về phát triển kinh tế tư nhân (KTTN) đã liên tục được hoàn thiện, thể hiện rõ qua các văn kiện của Đại hội Đảng, các nghị quyết của Trung ương, Bộ Chính trị, cũng như các đạo luật của Quốc hội và chính sách của Chính phủ.

KTTN ngày càng có vai trò then chốt, là một trong những động lực quan trọng của nền kinh tế. Đây là kênh huy động hiệu quả các nguồn lực xã hội cho đầu tư phát triển, góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, tăng thu ngân sách nhà nước; đồng thời tạo việc làm, thu nhập, cải thiện đời sống người dân, bảo đảm an sinh xã hội, thúc đẩy hội nhập quốc tế và đóng góp cho sự nghiệp xây dựng, bảo vệ Tổ quốc.

Tổng Bí thư Tô Lâm, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn và các đại biểu tham quan Triển lãm "Những thành tựu trong phát triển kinh tế tư nhân". Ảnh: Hồ Long

Thủ tướng nhấn mạnh, số lượng doanh nghiệp tư nhân thành lập tăng mạnh qua từng thời kỳ. Từ khoảng 5.000 doanh nghiệp vào năm 1990, con số này đã tăng lên 50.000 vào năm 2000, và 200.000 vào năm 2005 – tức gấp 40 lần sau 15 năm. Đến nay, cả nước có gần 1 triệu doanh nghiệp tư nhân đang hoạt động, chiếm tỷ trọng lớn trong nền kinh tế.

Từ năm 2016 đến nay, khu vực KTTN duy trì tốc độ tăng trưởng ở mức 6–8%/năm, cao hơn bình quân chung của nền kinh tế. Tỷ trọng đóng góp vào GDP hiện vào khoảng 50%. Bên cạnh đó, khu vực này cũng là nguồn tạo việc làm lớn nhất với bình quân hơn 43,5 triệu lao động giai đoạn 2017–2024, chiếm hơn 82% tổng số lao động có việc làm trong nền kinh tế.

Tỷ trọng vốn đầu tư tư nhân trong tổng vốn đầu tư toàn xã hội tăng từ 44% năm 2010 lên 56% năm 2024; đóng góp hơn 30% thu ngân sách nhà nước và khoảng 30% tổng kim ngạch xuất nhập khẩu. Đồng thời, đây là khu vực năng động nhất trong đổi mới công nghệ, sáng tạo sản phẩm và dịch vụ. Số lượng doanh nghiệp khởi nghiệp đổi mới sáng tạo tăng nhanh, từ 1.500 vào năm 2015 lên khoảng 4.000 vào năm 2024. Một số tập đoàn, doanh nghiệp lớn đã vươn ra thị trường khu vực và quốc tế.

Thách thức và khoảng cách cần thu hẹp

Dù có nhiều thành tựu, Thủ tướng cũng thẳng thắn nhìn nhận rằng khu vực KTTN vẫn chưa phát huy hết tiềm năng. Mục tiêu đạt 1,5 triệu doanh nghiệp và đóng góp 55% GDP vào năm 2025, như kỳ vọng tại Nghị quyết 10-NQ/TW năm 2017, vẫn chưa đạt được.

Hạn chế lớn hiện nay là quy mô doanh nghiệp nhỏ, siêu nhỏ vẫn chiếm tỷ trọng lớn – gần 98% tổng số doanh nghiệp, trong đó có tới 70% là siêu nhỏ. Sức cạnh tranh, năng lực quản trị và năng suất lao động của nhiều doanh nghiệp tư nhân vẫn thấp hơn các doanh nghiệp FDI và doanh nghiệp nhà nước.

Kinh tế tư nhân (KTTN) ngày càng có vai trò then chốt

Tỷ lệ doanh nghiệp tư nhân tham gia chuỗi cung ứng toàn cầu còn thấp (chỉ khoảng 21%), kết nối giữa doanh nghiệp trong nước với nhau và với doanh nghiệp FDI còn hạn chế. Việc tiếp cận vốn, tín dụng, đất đai, lao động chất lượng cao gặp nhiều khó khăn. Các doanh nghiệp nhỏ và vừa chỉ tiếp cận chưa tới 20% tổng dư nợ tín dụng, và chỉ chiếm chưa đến 10% tổng vốn hóa thị trường chứng khoán.

Một bộ phận doanh nghiệp còn vi phạm pháp luật, thiếu minh bạch thông tin, cạnh tranh không lành mạnh, thậm chí dính tới các hành vi tiêu cực như buôn lậu, trốn thuế, thao túng thị trường…

Vì vậy, theo Thủ tướng để KTTN phát triển mạnh cần chiến lược dài hạn và hành động cụ thể và cần cơ chế chính sách đặc biệt để hỗ trợ phát triển KTTN.

KTTN ngày càng có vai trò then chốt

Thủ tướng nhấn mạnh, để KTTN thực sự trở thành động lực chủ yếu của nền kinh tế, cần tiếp tục đổi mới tư duy, hoàn thiện khung pháp lý, cải cách thủ tục hành chính, tạo môi trường đầu tư – kinh doanh minh bạch, công bằng. Đồng thời, nâng cao hiệu quả tổ chức thực thi chính sách, hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa tiếp cận tài chính, đất đai, thị trường.

Cùng với Nghị quyết 68-NQ/TW của Bộ Chính trị, Chính phủ cũng đã ban hành Nghị quyết 138/NQ-CP (ngày 16/5/2025) về kế hoạch hành động thực hiện Nghị quyết này. Quốc hội cũng vừa thông qua Nghị quyết 198/2025/QH15 với một số cơ chế, chính sách đặc biệt thúc đẩy phát triển KTTN.

Thủ tướng kêu gọi cộng đồng doanh nghiệp tư nhân tiếp tục phát huy tinh thần đổi mới, trách nhiệm xã hội và khát vọng vươn lên, đồng hành cùng cả nước trong sự nghiệp phát triển nhanh, bền vững và tự chủ của nền kinh tế.

Ánh Phương/VOV.VN