Gần 100.000 tỷ đồng đổ vào ngành chứng khoán, dư nợ margin chuẩn bị bước sang trang mới

Ngành chứng khoán ghi nhận diễn biến tích cực trong 9 tháng đầu năm 2025 khi hoạt động tăng vốn diễn ra mạnh mẽ, dư nợ cho vay ký quỹ tiếp tục mở rộng và hiệu quả sinh lời cải thiện trên diện rộng.

Theo báo cáo cập nhật của VIS Rating, tổng kế hoạch tăng vốn mà các công ty chứng khoán đã công bố trong năm đạt khoảng 97.000 tỷ đồng, tương đương gấp ba lần lượng vốn tăng thực tế của năm 2024. Một số đơn vị đã tiến hành tăng vốn gần gấp đôi vốn chủ sở hữu nhằm nâng năng lực tài chính và cải thiện giới hạn cho vay ký quỹ.

Chất lượng tài sản toàn ngành duy trì ổn định. Tỷ lệ tài sản rủi ro cao đã giảm xuống còn 17% trong 9 tháng đầu năm từ mức 19% của quý II, nhờ danh mục đầu tư trái phiếu ổn định và hoạt động cho vay ký quỹ được đẩy mạnh trong bối cảnh thị trường giao dịch sôi động. Tỷ lệ tập trung cho vay khách hàng lớn giảm khi giao dịch từ nhà đầu tư cá nhân tăng lên, giúp kiểm soát rủi ro tốt hơn.

Khả năng sinh lời cải thiện rõ rệt. ROAA toàn ngành tăng 90 điểm cơ bản so với quý trước, lên 5,7% tính đến 9 tháng đầu năm. Thu nhập đến từ cho vay ký quỹ và đầu tư cổ phiếu là hai động lực chính, trong bối cảnh tâm lý nhà đầu tư tích cực khi thị trường tiến gần hơn tới kỳ vọng nâng hạng.

Nhóm công ty có danh mục đầu tư cổ phiếu lớn như VIX, SHS và Vietcap ghi nhận mức tăng ROAA mạnh nhất, với bình quân tăng 2,6 điểm phần trăm so với quý trước, đạt 11,6% trong quý III.

Một số công ty lớn, bao gồm cả nhóm liên kết ngân hàng, như VPBankS, TCBS, VPS, MBS và SSI, đẩy mạnh tăng trưởng cho vay ký quỹ và ghi nhận thu nhập cao hơn từ mảng này. Tính đến 9 tháng đầu năm, đã có 9 trong số 30 công ty VIS Rating theo dõi hoàn thành hoặc gần hoàn thành kế hoạch lợi nhuận cả năm.

Tỷ lệ đòn bẩy toàn ngành gấp 2,7 lần trong 9 tháng đầu năm, do các công ty tăng vay ngắn hạn để hỗ trợ cho vay ký quỹ và đầu tư cổ phiếu. VIS Rating cho biết lượng vốn mới dự kiến hoàn thành trong quý IV sẽ giúp mở rộng hoạt động và ổn định tỷ lệ đòn bẩy.

Những công ty có kế hoạch tăng vốn gồm Vietcap, VNDirect cùng một số công ty khác như VIX, DNSE hoặc HDBS. Một số công ty gần chạm giới hạn cho vay ký quỹ sẽ cần bổ sung vốn để tiếp tục mở rộng.

Thanh khoản toàn ngành vẫn được kiểm soát. Tỷ lệ dòng tiền vào/dòng tiền ra giảm từ 100% trong nửa đầu năm xuống 95% trong 9 tháng đầu năm, phản ánh việc tăng vay ngắn hạn để mở rộng hoạt động kinh doanh.

Tuy nhiên, rủi ro thanh khoản được đánh giá ổn định nhờ nguồn vốn mới, tài sản thanh khoản cao, khả năng tiếp cận tín dụng ngân hàng và việc tăng huy động nguồn vốn trái phiếu dài hạn tại các công ty như ACBS hoặc SHS.

Tựu trung lại, theo VIS Rating, xu hướng tăng vốn trong năm 2025 sẽ hỗ trợ các công ty chứng khoán mở rộng dư nợ ký quỹ, duy trì hiệu quả sinh lời và nâng cao khả năng quản trị rủi ro trong bối cảnh thị trường giao dịch sôi động và kỳ vọng nâng hạng đến gần.

Khải Nguyên