Gần 200 hộ dân 'không tấc đất cắm dùi' ở làng nghề một thời vang bóng
Hình thành cách đây cả trăm năm, làng gốm Thổ Hà trải qua thời kỳ hưng thịnh nhất. Nay nghề gốm đã mai một nhưng gần 200 hộ dân nơi đây vẫn sống trên thuyền, lênh đênh như nhánh lục bình bên dòng sông Cầu thơ mộng.
Làng gốm Thổ Hà (xã Vân Hà, Việt Yên, Bắc Giang) hình thành từ thời nhà Lý. Khi đó, làng cần nhiều thuyền để chở nhân công, nguyên liệu sản xuất như củi, than và vận chuyển gốm thương phẩm đi khắp nơi để bán, những thuyền chài nườm nượp trên sông Cầu. Những ghe thuyền cùng gia đình họ tụ lại bên bờ sông, đối diện những lò gốm, dần hình thành một làng chài kéo dài khoảng 1km, dọc sông Như Nguyệt (sông Cầu ngày nay) với hàng trăm hộ dân. Gốm Thổ Hà sống, làng chài Nguyệt Đức sống. Hiện, làng gốm đã mai một, làng chài Nguyệt Đức như đám lục bình bập bềnh nổi trôi ven sông hàng chục năm nay.
Cả trăm năm nay, làng Nguyệt Đức vẫn nổi bồng bềnh trên sông Cầu, dọc theo các làng Vân Hà và Thổ Hà (xã Vân Hà, Việt Yên, Bắc Giang).
Người dân trong làng chủ yếu cải tạo lại các tàu, thuyền cũ để làm nơi ăn nghỉ, sinh hoạt trên sông.
Mùa lũ lên, các hộ đều neo đậu vào các bãi sông, ngập sâu trong nước, ngày cạn lại thả neo, trôi nhà ra giữa sông Cầu.
Các căn nhà trong làng Nguyệt Đức đều được cải tạo, tận dụng lại từ các con thuyền cũ, điện, nước thì được cấp từ đất liền ra sông để phục vụ đời sống.
Làng Nguyệt Đức hiện có gần 200 hộ dân trong cảnh "không tấc đất cắm dùi". Người dân mong mỏi dự án tái định cư tại địa phương sớm triển khai để có thể được an cư lạc nghiệp.
Phương tiện đi lại duy nhất của người dân trong làng là thuyền tự chế để di chuyển trên sông.
Trước đây, người dân trong làng chủ yếu làm nghề vận tải thủy, chuyên khai thác, vận chuyển cát sỏi trên sông. Nay nghề vận tải đã dần mai một, cuộc sống chủ yếu dựa vào nghề cào hến, đánh bắt cá trên sông Cầu nên khó khăn, vất vả hơn.
Nhằm giúp người dân làng chài Nguyệt Đức lên bờ, một dự án có tên: Sắp xếp và ổn định dân cư vùng thiên tai, đặc biệt khó khăn xã Vân Hà, Việt Yên được UBND tỉnh Bắc Giang phê duyệt từ năm 2020. Quỹ đất dự án được quy hoạch có quy mô 5ha tại khu Đồng Săng, xã Vân Hà với tổng mức đầu tư 72 tỷ đồng từ ngân sách địa phương. Dự án đồng bộ hạ tầng khu di dân, tái định cư và các công trình nhà sinh hoạt cộng đồng, nhà văn hóa... Tuy nhiên, đến nay do vướng quy hoạch vùng thoát lũ sông Cầu nên dự án vẫn đang được trình, chờ Thủ tướng Chính phủ thông qua để được phép triển khai, thực hiện.
