Gần 3.500 tấn nhựa được ngăn chặn, tránh phát thải trực tiếp ra môi trường
Từ năm 2020 đến nay, Dự án Thách thức đổi mới sáng tạo giảm ô nhiễm nhựa được triển khai đã góp phần ngăn chặn gần 3.500 tấn nhựa, tránh phát thải trực tiếp ra môi trường.

Ông Nguyễn Đức Toàn - Cục trưởng Cục Biển và Hải đảo Việt Nam. (Ảnh: PV/Vietnam+)
Tại hội thảo tổng kết Dự án Thách thức đổi mới sáng tạo giảm ô nhiễm nhựa (EPPIC), do Chương trình phát triển Liên hợp quốc (UNDP) tại Việt Nam phối hợp với Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức, bà Francesca Nardini - Phó Trưởng Đại diện UNDP Việt Nam, cho biết trong 5 năm qua, gần 3.500 tấn nhựa đã được ngăn chặn, tránh phát thải trực tiếp ra môi trường.
Dự án EPPIC “ra đời” vào năm 2020 - thời điểm cuộc chiến toàn cầu chống ô nhiễm nhựa ngày càng cấp bách. Tại Việt Nam, ngày 4/12/2019, Thủ tướng Chính phủ cũng đã có Quyết định số 1746/QĐ-TTg về việc ban hành Kế hoạch hành động quốc gia về quản lý rác thải nhựa đại dương đến năm 2030.
Vì thế, Dự án Thách thức đổi mới sáng tạo giảm ô nhiễm nhựa được kỳ vọng sẽ thúc đẩy sáng kiến địa phương đồng thời kết nối với xu thế toàn cầu.
Bà Francesca Nardini cho biết trong 5 năm qua, dự án EPPIC đã thu hút được 350 hồ sơ ý tưởng từ các nước ASEAN, trong đó có Việt Nam, với nhiều giải pháp đột phá được đưa vào ứng dụng thực tiễn.
Một số sáng kiến tiêu biểu như ống hút cỏ GreenJoy (Việt Nam), công nghệ tái chế không dung môi CIRAC (Thái Lan), các trạm nạp lại sản phẩm tiêu dùng Siklus (Indonesia), nền tảng tái chế kỹ thuật số TrashCash (Philippines).
Các sáng kiến, mô hình trên đã chứng minh vai trò của đổi mới sáng tạo trong việc thúc đẩy kinh tế tuần hoàn đồng thời mở ra cơ hội sinh kế mới cho cộng đồng thông qua việc phát triển sản phẩm thân thiện môi trường.
Hơn 40 đội, nhóm có sáng kiến đã nhận được hỗ trợ thông qua các chương trình ươm tạo; 12 đội nhận được khoản tài trợ ươm tạo trị giá 18.000 USD mỗi đội. Ngoài ra, Dự án Thách thức đổi mới sáng tạo giảm ô nhiễm nhựa còn huy động hơn 700.000 USD từ các nhà đầu tư và quỹ hỗ trợ đổi mới.

Các đại biểu tham dự hội thảo chụp ảnh lưu niệm. (Ảnh: PV/Vietnam+)
Tại Việt Nam, nhiều hoạt động thí điểm cũng đã được triển khai, từ ứng dụng di động “săn rác” giúp cộng đồng phát hiện và thu gom rác thải, đến thử nghiệm cơ chế đặt cọc - hoàn trả (DRS) và đồng xử lý 100 tấn rác thải nhựa không thể tái chế.
Ông Nguyễn Đức Toàn - Cục trưởng Cục Biển và Hải đảo Việt Nam cho biết thời gian tới Bộ Nông nghiệp và Môi trường mong tiếp tục nhận được sự đồng hành của Chương trình phát triển Liên hợp quốc, sự hỗ trợ của Chính phủ Na Uy, và các đối tác quốc tế trong việc thúc đẩy kinh tế biển bền vững.
Đặc biệt, trong bối cảnh nhiều tỉnh, thành ven biển đang tái cơ cấu hành chính và mở rộng không gian phát triển, ông Toàn bày tỏ tin tưởng rằng các hỗ trợ kỹ thuật và tài chính quốc tế sẽ góp phần quan trọng để nâng cao sinh kế cộng đồng ven biển, đồng thời giảm áp lực môi trường.
Đánh giá cao tính đa chiều của dự án, ông Erlend Skutlaberg, Bí thư thứ nhất Đại sứ quán Na Uy chia sẻ: “EPPIC đã kết hợp đổi mới sáng tạo, xây dựng chính sách và hợp tác khu vực nhằm tăng cường năng lực ứng phó với một trong những vấn đề cấp bách nhất hiện nay. Những con số minh chứng rõ rằng, hợp tác khu vực có thể mang lại đổi mới và tạo ra tác động thực sự, từ cấp địa phương, khu vực đến quốc tế.”
Theo ông Hoàng Thành Vĩnh, cán bộ quản lý chương trình UNDP Việt Nam, những kết quả của EPPIC sẽ tiếp tục đóng góp và gắn kết chặt chẽ với khung chính sách hiện hành bao gồm: Luật Bảo vệ môi trường; trách nhiệm mở rộng của nhà sản xuất; Quyết định 1407/QĐ-TTg về hiệp ước chống ô nhiễm nhựa toàn cầu; Kế hoạch hành động quốc gia thực hiện kinh tế tuần hoàn theo Quyết định 222/QĐ-TTg.
Những thí điểm và thử nghiệm của EPPIC cũng đang mở đường cho các giải pháp có thể nhân rộng như thị trường vật liệu thứ cấp, đồng xử lý rác thải nhựa khó tái chế, xây dựng cơ sở thu hồi vật liệu, phân loại rác tại nguồn.
Đại diện UNDP cũng nhấn mạnh EPPIC đang góp phần hình dung một tương lai giảm ô nhiễm nhựa, nơi các kỹ thuật quản lý rác thải hiệu quả cùng các sáng kiến kinh tế tuần hoàn tiềm năng sẽ phát triển mạnh mẽ./.