Tranh biếm họa, clip tệ hại do AI tạo ra làm phiền lòng rất nhiều người

TS. Nguyễn Quân, nguyên Bộ trưởng Bộ KH&CN chia sẻ về mặt tối khi sử dụng AI. Ảnh: Văn Tuyến

“Trên các mạng xã hội, trí tuệ nhân tạo (AI) đang được sử dụng để làm những việc phiền lòng rất nhiều người, tạo ra những bức tranh biếm họa, clip rất tệ hại mà những người bị liên quan chắc chắn không chịu đựng được”, PGS.TS Nguyễn Quân, nguyên Bộ trưởng Bộ KH&CN chia sẻ tại hội nghị Chiến lược AI và Kiến trúc dữ liệu quốc gia, tổ chức và doanh nghiệp ngày 10/9.

Nêu bật những mặt tối trong cách mọi người sử dụng AI, PTS.TS Nguyễn Quân chỉ ra khi xây dựng các luật và quy định liên quan, cần đặt vấn đề đạo đức AI lên hàng đầu.

Hai trong số các bức ảnh do AI tạo ra theo trào lưu "đăng ảnh bị cảnh sát giao thông xử phạt". Ảnh: FB

Tại hội thảo, các chuyên gia đã thảo luận, phân tích và tìm kiếm sự đồng thuận trong cách tiếp cận chiến lược phát triển AI và dữ liệu của Việt Nam trong giai đoạn tới.

Dưới góc độ cơ quan quản lý nhà nước, TS. Hồ Đức Thắng, Viện trưởng Viện Công nghệ số và Chuyển đổi số Quốc gia (Bộ KH&CN) đã chia sẻ về quá trình xây dựng chiến lược và luật AI – hai trụ cột giúp hiện thực hóa tầm nhìn đưa Việt Nam trở thành cường quốc AI khu vực và quốc tế.

Sau khi tham khảo kinh nghiệm của châu Âu, Mỹ, Hàn Quốc, Trung Quốc, ông nhấn mạnh luật AI của Việt Nam sẽ dựa trên một số nguyên tắc nhằm bảo đảm cân bằng giữa quản lý và thúc đẩy phát triển.

Trong đó, luật tiếp cận theo hướng đưa ra các vấn đề mang tính nguyên tắc, cốt lõi, còn các quy định chi tiết sẽ nằm trong pháp luật chuyên ngành.

Đồng thời, luật lấy con người làm trung tâm, AI phải đặt dưới sự kiểm soát vĩnh viễn của con người. Con người phải chịu trách nhiệm, không thể để AI tự quyết định.

Ví dụ, xe tự lái phải có con người giám sát. Một nguyên tắc quan trọng khác là phân loại, quản lý theo mức độ rủi ro: rủi ro cao ảnh hưởng đến con người sẽ bị kiểm soát chặt chẽ.

Thực tế cho thấy, các công cụ AI ngày một tinh vi đã giúp cho việc sáng tạo nội dung trở nên dễ dàng hơn bao giờ hết. Ngay cả những người không am hiểu công nghệ cũng có thể chỉnh sửa, tạo ra ảnh, video mà không tốn nhiều công sức.

Các nội dung này rất chân thực, khiến người xem khó lòng phân biệt thật, giả. Chẳng hạn, mạng xã hội từng rộ lên trào lưu đăng ảnh “phú bà, đại gia bị cảnh sát giao thông xử phạt”.

Luật sư Đăng Ngọc Duệ, Giám đốc Công ty Luật TNHH Phụng Sự Công Lý, cho biết một sản phẩm “không có thật” khi được chia sẻ lên mạng xã hội hoàn toàn có thể gây hiểu sai về hoạt động của cơ quan nhà nước, khó kiểm soát các phản ứng theo chiều hướng tiêu cực.

Tùy thuộc vào nội dung hình ảnh, video được dàn dựng, mục đích của người sản xuất/phát tán sẽ có các lỗi và quy định xử lý riêng.

Các chế tài dân sự, hành chính, hình sự đều có thể áp dụng. Luật sư cũng khuyến nghị mỗi cá nhân cần tự trang bị kiến thức pháp luật, nắm được rõ ranh giới giữa quyền tự do ngôn luận, đồng thời cần có sự tôn trọng cá nhân, tổ chức và hoạt động của các cơ quan chức năng.

Du Lam