Gạo Việt Nam đã có mặt tại 80 quốc gia và vùng lãnh thổ

Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cho biết, gần đây một số thị trường gạo xuất khẩu lớn của ta bị thu hẹp vì lý do khách quan, ngày 9/9, Thủ tướng đã ban hành Công điện 160/CĐ-TTg về việc tăng cường thực hiện đồng bộ các giải pháp thúc đẩy sản xuất, xuất khẩu và điều tiết thị trường gạo. Nhằm kịp thời triển khai Công điện của Thủ tướng Chính phủ, Bộ Công Thương tổ chức Hội nghị để đánh giá, tháo gỡ, góp phần đa dạng hóa thị trường, tránh phụ thuộc vào một số ít đối tác.

Theo đại diện các Hiệp hội, thương nhân kinh doanh xuất khẩu gạo lớn trong ngành đã phản ánh, chia sẻ những khó khăn, vướng mắc trong hoạt động sản xuất, kinh doanh và xuất khẩu cần được hỗ trợ, tháo gỡ. Từ đó các đơn vị chức năng của Bộ Công Thương và các Bộ, ngành liên quan nắm bắt và trao đổi, giải đáp hoặc kịp thời tổng hợp, báo cáo cấp có thẩm quyền xem xét, giải quyết, bảo đảm cân đối hài hòa lợi ích giữa Nhà nước, doanh nghiệp và người dân.

Đại diện một số thương vụ Việt Nam tại nước ngoài cũng nêu rõ tiềm năng của một số thị trường mới như Senegal, Bangladesh… để doanh nghiệp tận dụng cơ hội đa dạng hóa thị trường trong bối cảnh hiện nay.

Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Trần Thanh Nam cho rằng, mục tiêu xuyên suốt của ngành nông nghiệp là vừa giữ ổn định an ninh lương thực trong nước, vừa duy trì giá trị xuất khẩu khi thị trường lớn đối tác ngừng nhập gạo từ 1/9. Dự kiến giữa tháng 9/2025, vụ hè thu sẽ cơ bản hoàn thành thu hoạch. Theo cơ cấu mùa vụ, vụ thu đông sẽ thu hoạch rộ vào tháng 11 và 12. Bộ Nông nghiệp và Môi trường đặt mục tiêu, không để xảy ra tình trạng ùn tắc cục bộ trong giai đoạn lúa thu hoạch tập trung. Lịch thời vụ ở từng vùng sẽ được bám sát để cân đối sản lượng, đồng thời duy trì cơ cấu lúa chất lượng cao, đảm bảo nguồn cung cho cả thị trường trong nước và xuất khẩu.

Thứ trưởng Trần Thanh Nam kiến nghị tăng cường liên kết trong sản xuất. Hiện chương trình 1 triệu ha lúa chất lượng cao, giảm phát thải tại đồng bằng sông Cửu Long đang tiếp tục mở rộng. Dự kiến giữa tháng 9 tới, Bộ sẽ tổng kết 11 mô hình lúa chất lượng cao, từ đó nhân rộng ra các vùng sản xuất trọng điểm.

Bộ Công Thương tổ chức Hội nghị thúc đẩy sản xuất, xuất khẩu gạo và ổn định thị trường gạo.

Về cân đối cung - cầu gạo xuất khẩu, Thứ trưởng cho biết gạo Việt Nam đã có mặt tại 80 quốc gia và vùng lãnh thổ. Trong đó, Australia đánh giá cao chất lượng gạo Việt, cho thấy tiềm năng mở rộng thị trường không chỉ phụ thuộc vào một vài quốc gia truyền thống. Nhiều quốc gia châu Phi cũng tỏ ý quan tâm, mong muốn nhập khẩu gạo Việt Nam thời gian tới. Trên cơ sở đó, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường đề nghị hệ thống Tham tán thương mại tăng cường kết nối, thông tin thị trường tại nước bản địa, để doanh nghiệp trong nước có chiến lược xuất khẩu phù hợp.

“Quan trọng là sản xuất phải theo nhu cầu, có liên kết chặt chẽ, giảm chi phí để tăng sức cạnh tranh. Khi đó, thị trường gạo Việt sẽ vững vàng hơn trước những biến động”, Thứ trưởng Trần Thanh Nam nhấn mạnh.

Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cho biết, trong 8 tháng đầu năm 2025, nhờ sự chỉ đạo quyết liệt của Chính phủ, sự vào cuộc đồng bộ của các bộ, ngành, địa phương và nỗ lực của doanh nghiệp, ngành lúa gạo Việt Nam đã đạt kết quả rất tích cực. Tính đến nay, Việt Nam đã xuất khẩu khoảng 6,3 triệu tấn gạo, tăng 2% so với cùng kỳ. Với kế hoạch cả năm 8 triệu tấn, chỉ trong 2/3 chặng đường, chúng ta đã hoàn thành gần 80% chỉ tiêu và hoàn toàn có khả năng vượt kế hoạch. Đáng chú ý, gạo Việt Nam đã hiện diện tại nhiều thị trường truyền thống và mở rộng sang các thị trường mới như Trung Đông, châu Phi, Tây Á.

Song Bộ trưởng cũng nhận định, một số thị trường trọng điểm như Indonesia, Philippines tạm dừng nhập khẩu trong thời gian ngắn đã tạo áp lực lên giá và tiêu thụ, song về tổng thể, đầu ra của gạo Việt Nam vẫn được duy trì ổn định và nhu cầu nhập khẩu ở nhiều thị trường sẽ quay trở lại vào dịp cuối năm. Tuy nhiên, Bộ trưởng nhấn mạnh, tuyệt đối không được chủ quan; phải đa dạng hóa thị trường, đa dạng hóa sản phẩm, nâng cao giá trị hạt gạo Việt, đồng thời củng cố thương hiệu và chất lượng gạo Việt Nam.

Thúc đẩy sản xuất, xuất khẩu, ổn định mặt hàng chiến lược.

Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên đã chỉ ra các nhóm nhiệm vụ giải pháp cần triển khai trong thời gian tới: Đối với Bộ Công Thương, Bộ Nông nghiệp và Môi trường, Bộ Ngoại giao và các bộ, ngành liên quan: Tiếp tục theo dõi, nắm bắt thông tin, đánh giá tình hình liên quan đến hoạt động dừng nhập khẩu gạo của Philippines, tạm dừng của Indonesia để có tham mưu cho Chính phủ có giải pháp phù hợp. Cập nhật tình hình, hướng dẫn giúp đỡ đối với vùng sản xuất, các doanh nghiệp xuất khẩu về những thay đổi trong chính sách của Philippines và Indonesia để có giải pháp thích ứng. Đồng thời, tích cực cung cấp thông tin, dự báo thị trường, nhất là các thị trường tiềm năng (châu Phi, Trung Đông, Nam Á, Tây Á, Nam Mỹ) để các doanh nghiệp xuất khẩu có dư địa lựa chọn và tiếp cận, tránh lệ thuộc vào một vài thị trường lớn trong dài hạn. Khẩn trương xem xét hỗ trợ doanh nghiệp trong quá trình hoàn tất thủ tục xuất nhập khẩu một cách nhanh chóng thuận tiện như áp dụng chuyển đổi số, giảm thời gian và chi phí trong hoạt động thu mua, xuất khẩu gạo. Tăng cường giao thiệp, đàm phán, ký kết mới hoặc nâng cấp các thỏa thuận có sẵn về thương mại gạo với các nước, nhất là những nước, khu vực có nhiều tiềm năng hoặc các nước có FTA với chúng ta. Chú trọng hướng dẫn, giúp đỡ các địa phương trong quy hoạch vùng trồng, áp dụng công nghệ xanh, quy trình sản xuất sạch, xây dựng quảng bá thương hiệu và truy xuất nguồn gốc, xuất khẩu theo đề án chính ngạch. Đẩy mạnh thực hiện Đề án 1 triệu ha lúa phát thải thấp, chất lượng cao.

Đối với các doanh nghiệp xuất khẩu gạo, cần chú trọng duy trì chất lượng sản phẩm hàng hóa, tiếp tục nghiên cứu thị trường và đáp ứng tối đa các tiêu chuẩn mà nước nhập khẩu đưa ra. Coi trọng việc xây dựng, củng cố và quảng bá thương hiệu gạo Việt Nam trong các thị trường xuất khẩu.

Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên đề nghị các cơ quan báo chí truyền thông đẩy mạnh tuyên truyền về chủ trương của Đảng, Nhà nước về Đề án phát triển 1 triệu ha lúa chất lượng cao, phát thải thấp; các cơ chế, chính sách của Đảng, Nhà nước trong việc khuyến khích sản xuất xanh, củng cố và quảng bá thương hiệu sản phẩm. Những nỗ lực của các cấp, ngành, cộng đồng doanh nghiệp trong các hoạt động xuất nhập khẩu nói chung – xuất khẩu gạo nói riêng; tránh đưa tin thiếu kiểm chứng, bất lợi cho quá trình đàm phán hoặc xử lý tranh chấp của ta với đối tác.

Lưu Hiệp