Gặp lại NSƯT Thùy Liên, biểu tượng nghệ thuật của điện ảnh cách mạng

,

NSƯT Thùy Liên ngày ấy và bây giờ

Tình cờ gặp NSƯT Thùy Liên tại HTV trong những ngày tháng 4 lịch sử, bà được Phòng khai thác Phim truyện HTV mời đến để quay hình những ký ức tuyệt vời của các vai diễn để đời, trong đó có vai Sáu Linh trong bộ phim "Mùa gió chướng".

Bà vui mừng kể về cuộc sống hiện tại và tâm sự. "Tôi rất khỏe, luôn dành thời gian để tập thể dục và nấu ăn cho gia đình. Còn lại thì tham gia các tọa đàm, hội thảo về điện ảnh tại thành phố và cả nước. Thời gian này được báo đài mời liên tục để nhắc nhớ về một chặng đường làm phim cách mạng đã qua, để giới trẻ hiểu hơn về giá trị lao động nghệ thuật của người nghệ sĩ là chiến sĩ văn hóa đúng nghĩa. Tôi vui lắm, cảm thấy được sống lại một thời vàng son của nghề diễn viên" – NSƯT Thùy Liên kể.

Vai Sáu Linh để đời

Có thể nói, trong dòng chảy lịch sử của nền điện ảnh Việt Nam, có những gương mặt không ồn ào, không phô trương, nhưng lại lặng lẽ tỏa sáng bằng chính những vai diễn khắc sâu vào ký ức của nhiều thế hệ khán giả. NSƯT Thùy Liên – người từng được mệnh danh là "nữ anh hùng của màn bạc Việt" – là một biểu tượng như thế. Với hơn 40 năm gắn bó cùng nghệ thuật thứ bảy, bà đã góp phần tạo nên một chương rực rỡ cho dòng phim cách mạng Việt Nam.

NSƯT Thùy Liên vui mừng gặp lại đạo diễn Thanh Hiệp tại HTV

Sinh năm 1952 tại Quảng Nam nhưng tuổi trẻ của bà lại gắn bó với mảnh đất Sài Gòn/TP HCM. Ngay từ thời còn là nữ sinh, bà đã thể hiện năng khiếu diễn xuất nổi bật và bén duyên với nghệ thuật từ rất sớm qua các vai diễn nhỏ. Tuy nhiên, phải đến sau ngày đất nước thống nhất, tên tuổi Thùy Liên mới thực sự tỏa sáng với những vai diễn mang đậm hơi thở thời đại, phản ánh sâu sắc tinh thần yêu nước và sức sống kiên cường của con người Việt Nam.

NSƯT Thùy Liên

Đỉnh cao trong sự nghiệp của bà chính là vai Sáu Linh trong bộ phim "Mùa gió chướng" (1978) của đạo diễn Nguyễn Hồng Sến. "Đó là nhân vật thể hiện hình ảnh người phụ nữ miền Nam mạnh mẽ, can trường, dám yêu, dám hy sinh đã trở thành biểu tượng bất tử trên màn ảnh rộng.

Vai diễn này không chỉ mang về cho tôi giải Bông sen vàng cho Nữ diễn viên chính xuất sắc tại Liên hoan phim Việt Nam lần thứ 5, mà còn mở ra cánh cửa cho hàng loạt vai diễn chính khác trong dòng phim cách mạng để tôi dấn thân, lao động, và đúc kết kinh nghiệm diễn xuất" – NSƯT Thùy Liên tâm sự.

Những khúc tráng ca của thời đại

Không bị "đóng khung" trong một hình mẫu, NSƯT Thùy Liên luôn mang đến sự đa dạng, chiều sâu tâm lý trong từng nhân vật bà thể hiện. Dù là vai Bảy Hạnh trong "Tình đất Củ Chi", hay người phụ nữ thành thị đối mặt với những biến động hậu chiến trong phim "Cô Nhíp", tất cả các vai của bà đều thấm đẫm nỗi đau, sự hy sinh và lòng kiêu hãnh của người phụ nữ Việt Nam trong thời chiến. Bà thể hiện diễn xuất trước ống kính rất tinh tế.

NSƯT Thùy Liên một thời là người mẫu ảnh lịch

Nhà biên kịch Dương Cẩm Thúy – Phó Chủ tịch Liên hiệp Các Hội Văn học Nghệ thuật TP HCM, Chủ tịch Hội Điện ảnh TP HCM - đã nhận xét: "Những bộ phim của bà không đơn thuần là tác phẩm nghệ thuật, mà còn là chứng nhân lịch sử – nơi bà hóa thân thành một trong những hàng triệu người phụ nữ vô danh đã làm nên thắng lợi của dân tộc bằng sự cống hiến thầm lặng. Ở cuộc sống đời thường, bà đã vượt lên hào quang, sống với nghệ thuật bằng sự khiêm nhường".

Không chạy theo danh vọng hay thị trường hóa nghệ thuật, NSƯT Thùy Liên chọn cho mình một lối đi riêng – bền bỉ, kiên định và đầy trách nhiệm. Bà bộc bạch: "Điện ảnh cách mạng là nơi tôi tìm thấy chính mình, thấy lý tưởng sống và thấy cả hình ảnh người mẹ, người chị, người bạn của tôi trong chiến tranh. Tôi cũng nhờ có ông xã đã từng tham gia kháng chiến, đó là soạn giả Mai Quân, nên tôi được ông truyền lại nhiều ký ức đẹp của người lính, để tôi hiểu và hóa thân một cách chân thật"

NSƯT Thùy Liên một thời là người mẫu ảnh bìa báo Điện ảnh

Sau thập niên 1990, khi dòng phim cách mạng dần nhường chỗ cho các thể loại khác, bà vẫn tiếp tục cống hiến qua các vai diễn truyền hình với hình tượng người mẹ, người bà – tiếp tục giữ vững tinh thần nhân văn, sâu lắng và đầy bản sắc. Năm 1990, những đóng góp không mỏi mệt của bà đã được ghi nhận bằng danh hiệu Nghệ sĩ Ưu tú – một phần thưởng xứng đáng cho hành trình nghệ thuật không ngơi nghỉ.

Di sản để lại và bài học cho thế hệ sau

Những vai diễn của Thùy Liên không chỉ là câu chuyện của một thời đã qua, mà còn là tấm gương về lòng yêu nước, sự tận tụy và thái độ làm nghề nghiêm túc. Trong một thế giới nghệ thuật đang ngày càng nhanh, đôi khi vội, bà là nhịp thở chậm – nhưng chắc, sâu và thấm.

NSND Đào Bá Sơn nhận xét sự hiện diện của bà trong điện ảnh cách mạng là sự khẳng định: một nghệ sĩ lớn không nhất thiết phải xuất hiện ở mọi nơi, mà chỉ cần để lại dấu ấn ở những nơi quan trọng nhất – trái tim của khán giả và ký ức của một dân tộc.

"NSƯT Thùy Liên không chỉ là một diễn viên – bà là chứng nhân, là biểu tượng của một thời đại mà điện ảnh còn mang theo sứ mệnh cách mạng. Và với những gì bà đã sống, đã diễn và đã hiến dâng, điện ảnh Việt Nam sẽ mãi khắc ghi tên bà như một phần không thể thiếu trong hành trình dựng xây bản sắc điện ảnh dân tộc" – NSND Đào Bá Sơn nhấn mạnh.

Bài và ảnh: Thanh Hiệp