Gặp lại 'tay lái' cừ khôi trong lũ

Kinh nghiệm từ gian khó

Sinh ra và lớn lên ở vùng quê sông nước, tuổi thơ của Võ Trường An, Bí thư Đoàn xã An Thủy là những ngày tháng lênh đênh theo từng con nước cùng cha mẹ đánh cá mưu sinh. Chiếc thuyền nhôm của gia đình, khi xuôi ngược dòng Kiến Giang, khi lênh đênh trên phá Hạc Hải đã giúp anh thông thạo địa hình, con nước và trở thành “tay lái” cừ khôi.

Cơn “đại hồng thủy” ập về vào giữa tháng 10 vừa qua nhấn chìm huyện Lệ Thủy. Là địa phương nằm ở vùng thấp trũng, xã An Thủy chới với trong biển nước. Hàng trăm cuộc gọi của người dân cầu cứu khẩn cấp. “Lũ lên quá nhanh, liên tục vượt các mốc lũ lịch sử, nhiều nhà dân nước ngập tới nóc, các phương án ứng phó với lũ lụt từ trước đó gần như bị phá sản. Nhiệm vụ cấp bách nhất lúc đó của chúng tôi là cứu dân. Lãnh đạo xã chúng tôi chia thành nhiều nhóm về các thôn, vừa chỉ đạo, vừa trực tiếp phối hợp với lực lượng thôn tổ chức cứu hộ người dân. Nhóm của tôi gồm chú An và thêm 2 đồng chí công an xã xung phong về các thôn thấp trũng nhất như Tân Lệ, Phú Thọ, Thạch Bàn, Lộc An… Nếu không phải là chú An cầm lái thì đội cứu hộ của chúng tôi khó mà tiếp cận được những khu dân cư cô lập để cứu nhiều trường hợp đang rất nguy cấp trong lũ. Sức trẻ kết hợp với sự dũng cảm và khéo léo của chú ấy đã cứu được hàng trăm người dân đang đối mặt với “thủy thần” - ông Nguyễn Văn Quyết nói.

Đội cứu hộ của anh An đang giải cứu 1 gia đình bị lũ vây

Anh An nhớ lại: “Sáng 18/10 lũ lên rất nhanh, mưa to và sóng đánh mạnh. Chúng tôi chọn những thôn biệt lập nhất để tiếp cận, không ít lần thuyền suýt lật úp nhưng anh em vẫn không nản, động viên nhau cố gắng hơn nữa, vì chỉ cần chậm trễ có thể ảnh hưởng đến tính mạng người dân. Mãi đến 22 giờ đêm, trời tối mịt, anh em đều đói và mệt lả mới về tới trụ sở làm việc của xã, ăn tạm gói mì tôm sống cầm hơi. Mưa như trút nước, định chợp mắt lấy sức nhưng không đành lòng, tiếng kêu cứu của người dân khắp nơi, anh em lại lên đường”.

Khi nhóm cứu hộ của anh An ra chỗ đậu thuyền, thì chiếc thuyền biến mất. Ban đầu mọi người trong nhóm cứ nghĩ thuyền bị sóng đánh trôi dạt đi đâu đó, rọi đèn pin tìm khắp nơi không thấy. Nghi ngờ thuyền bị chìm, không chần chừ, anh An lột áo phao, nhảy xuống nước tìm thuyền. Trong cái rét cắt da, cắt thịt, anh An không màng nguy hiểm, lặn sâu hơn 3m nước mới chạm tới chiếc thuyền bị chìm. Sau nhiều lần ngụp lặn trong dòng nước bạc lạnh buốt, anh cũng nâng được chiếc thuyền lên mặt nước để mọi người cũng hỗ trợ để thuyền nổi lên, gắn máy vào tiếp tục cuộc hành trình. Lúc đó là 4 giờ sáng ngày 19/10.

Những cuộc giải cứu nghẹt thở

Chưa tính cả ngày 18 mà chỉ trong đêm 18, rạng ngày 19/10, nhóm của anh An do Chủ tịch UBND xã Nguyễn Văn Quyết chỉ huy đã cứu được hơn 60 người dân rất nguy cấp, trong đó có nhiều người già, trẻ nhỏ và 4 người bị thương nặng. Anh Trần Văn Thanh, thôn Phú Thọ kể lại: “Tôi đang cùng gia đình chạy lũ thì bị tai nạn gãy xương sườn nên đành nằm lại nhà. Lúc đó, nước lên ào ào chạm mái nhà, tưởng mình sẽ nằm chờ chết thì may có anh An cùng lực lượng cứu hộ đến. Sau này nghe mọi người kể lại, đội cứu hộ đã mất gần 1 giờ đồng hồ vật lộn với lũ dữ, sóng lớn để tiếp cận và đưa tôi đi cấp cứu. Giờ lành lặn trở về với gia đình mới thấy hết cái ơn của đội cứu hộ chú An”.

Trong lúc đó, nhà của anh Nguyễn Văn Do, ở thôn Phú Thọ lại không thể tiếp cận được bằng thuyền nhôm hoặc ca nô vì sóng quá to, xung quanh có nhiều cây cối và dây điện. Quyết tâm không để dân đói khát, anh An cùng lực lượng cứu hộ quyết định buộc dây vào người, nhảy xuống nước, bơi vào nhà anh Do để tiếp tế lương thực và nước uống. “Đến chiều ngày 19/10, nhà tôi bị ngập sâu khoảng 3,5m. Toàn bộ lương thực, nước uống tích trữ để chống lũ bị sóng xô đổ, lũ cuốn trôi hết. Vợ chồng tôi trụ trên gác xép nhịn đói, nhịn khát 2 ngày. Trong lúc tuyệt vọng nhất thì lực lượng cứu hộ của xã xuất hiện tiếp tế lương thực, nước uống để tiếp tục cầm cự với lũ”.

Nhà của anh An tan hoang sau lũ

Anh An chia sẻ: “Trong lũ, để cứu người lành lặn đã khó, cứu người bị thương thì vô cùng khó. Thường họ bị tai nạn gãy xương, gãy tay nên không thể phối hợp với mình trong quá trình di chuyển. Tất cả phải nhờ vào sức lực và sự khéo léo của người cứu hộ. Họ không thể xuống nước để bơi cùng mình như người bình thường nên bằng mọi cách phải điều khiển thuyền tiếp cận càng gần càng tốt để đưa họ lên thuyền. Để làm được điều đó, người lái thuyền phải hiểu biết về sông nước, địa hình, vị trí của từng khu vực dân cư. Trong quá trình đi lại, cần biết chỗ nào có vật cản nằm dưới nước để tránh. Khi đối đầu với những con sóng lớn không thể lướt qua, mình cần phải điều khiển thuyền theo chiều sóng để tránh va chạm, làm lật thuyền”.

Trong những ngày lũ lớn, nhóm cứu hộ của anh An đã cứu hàng trăm người dân thoát khỏi nguy cơ bị lũ vùi. Công việc của các anh xuyên ngày, xuyên đêm vì tính mạng người dân. Trong lúc đó, ở nhà vợ và 2 con nhỏ của anh An phải chạy lũ sang nhà hàng xóm tá túc. Lũ rút, ngôi nhà của vợ chồng anh tan hoang không còn lại thứ gì. Vì việc chung, anh giao lại toàn bộ công việc dọn lũ cho vợ, tiếp tục chỉ huy đoàn viên, thanh niên trong xã hộ trợ người dân khắc phục hậu quả, đón tiếp, phân phối hàng cứu trợ…

Hoàng Nam