Gen Z 'hồi sinh' du lịch tàu biển

Năm 2020, giữa lúc du lịch toàn cầu gần như tê liệt vì Covid-19, Thom Puiman bước lên một chuyến tàu rời Singapore rồi đi thẳng ra vùng biển quốc tế mà không ghé bất cứ cảng nào. Đó là những chuyến tàu không có đích đến, thuộc mô hình “seacation” được thiết kế để bảo đảm giãn cách an toàn và cứu vãn ngành tàu biển trong thời kỳ đại dịch.

Với Puiman, trải nghiệm tưởng như tạm bợ ấy lại là sự khơi gợi cho niềm đam mê lâu dài. Anh nói: “Nó là cảm giác bình thường duy nhất tôi có lúc đó, và kể từ ấy tôi bắt đầu thích đi tàu biển”. Giờ đây, ở tuổi 35 và sống tại Bangkok, Puiman thuộc nhóm hành khách mới đang định hình lại ngành du lịch tàu biển sau đại dịch.

Gen Z bước lên boong và thay đổi cuộc chơi

Sau đại dịch, chính những hành khách trẻ như Puiman đã và đang giúp ngành tàu biển xoay chuyển tình thế. Họ kéo độ tuổi trung bình của du khách xuống thấp đáng kể và tạo đà cho sự phục hồi vượt xa nhiều phân khúc khác của ngành du lịch đang chịu áp lực chi tiêu tại Mỹ và châu Âu.

Khảo sát của Abta cho thấy gần 1/5 nhóm người từ 25 đến 34 tuổi đã đi tàu biển trong vòng một năm trở lại đây, so với mức chưa đến 1/20 của năm 2019.

Sự đổi chiều này là kết quả của chiến lược tập trung vào giới trẻ. Royal Caribbean, công ty kinh doanh du thuyền có định giá lớn nhất thế giới, là hãng thể hiện rõ nhất tham vọng đó. Theo chuyên gia Sharon Zackfia, hãng này đã “dẫn đầu trong việc đưa người trẻ trở lại với du lịch tàu biển và khiến loại hình này trở nên hấp dẫn trở lại”.

Tàu du lịch Marina của Norwegian Cruise Line cập cảng Havana, Cuba vào năm 2017. Ảnh: Reuters.

Hiệu quả thể hiện ngay trên thị trường. Royal Caribbean hiện được định giá khoảng 70 tỉ USD, vượt xa đối thủ Carnival và Norwegian Cruise Line. Cổ phiếu của hãng cao gấp đôi mức trước đại dịch và tăng gần 10 lần so với giai đoạn thấp điểm năm 2020.

Ngay cả khi chi tiêu du lịch tại Mỹ giảm 2% trong tháng 9, chi tiêu cho du lịch tàu biển vẫn tăng 9%. Ngành này từng chạm đáy vào đầu năm 2020, nay ghi nhận mức tăng trưởng gần 10% trong năm 2024 với tổng cộng gần 35 triệu lượt khách.

Dù vậy, thị trường đang xuất hiện các tín hiệu chững lại do lạm phát, bão Melissa và từ giai đoạn đóng cửa tạm thời của chính phủ Mỹ. Theo chuyên gia Jamie Rollo, nhu cầu đi tàu vẫn cao nhưng “một số người tiêu dùng đang chờ xem tình hình rồi mới đặt chuyến”.

Giá trị, tiện ích, và hành trình ngắn giúp kéo khách trẻ

Yếu tố hút khách trẻ nhất chính là cảm giác đáng tiền.

Khoảng cách giá giữa một đêm trên tàu và một đêm ở resort ngày càng lớn vì khách sạn trở lại trạng thái bình thường hậu Covid-19 trước nên tăng giá sớm hơn.

Doanh thu trên mỗi hành khách của các hãng tàu tăng 24% trong quý 2 năm 2025 so với năm 2019, còn giá phòng resort tại Mỹ tăng 34% và Caribbean tăng 59%. CEO MSC Cruises Gianni Onorato thừa nhận mức giá cạnh tranh là “cách kéo khách trở lại”, ít nhất là trong giai đoạn ban đầu.

Caitlin Nixon, 28 tuổi, là ví dụ điển hình. Cô chọn chuyến hai tuần tại Caribbean với giá 4.500 bảng gồm vé máy bay và dịch vụ trọn gói vì muốn trải nghiệm nhiều điểm đến trong cùng một hành trình.

“Chúng tôi muốn khám phá một vùng mới và thích ý tưởng được trải nghiệm nhiều nơi thay vì bỏ ra từng đó tiền chỉ để đến một điểm”, Nixon kể.

Ngành tàu biển còn giữ lợi thế chi phí khi có thể tuyển dụng nhân lực từ các quốc gia thu nhập thấp, giúp duy trì hoặc nâng chất lượng dịch vụ trong khi nhiều khách sạn sau dịch đã phải cắt giảm tiện ích. Đồng thời, việc tiếp cận nhóm khách trẻ còn giúp hãng xây dựng sự trung thành.

Theo Bob Levinstein, CEO nền tảng môi giới trực tuyến CruiseCompete, mức độ trung thành với thương hiệu trong ngành du lịch tàu biển “là rất lớn”. “Nếu Royal Caribbean giữ chân được khách từ khi còn trẻ thì đó sẽ là khoản đầu tư dài hạn”, ông nói.

Khảo sát cho thấy gần 1/5 nhóm người từ 25 đến 34 tuổi đã đi tàu biển trong vòng một năm trở lại đây, so với mức chưa đến 1/20 của năm 2019. Ảnh: Reuters.

Khoảng thời gian bị gián đoạn vì đại dịch cũng cho phép các hãng làm mới sản phẩm. Các tàu mới lớn hơn, có thêm nhiều tiện ích và được triển khai trên các hành trình ngắn từ 3 đến 4 đêm, phù hợp với nhóm khách trẻ vừa có thu nhập cao vừa thiếu thời gian. Những hành trình ngắn này mang lại sự linh hoạt và giảm rủi ro cho khách lần đầu đi tàu.

Chính Puiman cũng chọn kiểu hành trình này khi tranh thủ biến giai đoạn cuối của chuyến công tác gần đây thành dịp nghỉ ngơi ngắn: “Tôi chỉ muốn có chút thời gian thoát khỏi công việc, không quá quan trọng tàu hay điểm đến”.

Mảng đầu tư vào các điểm đến thuộc sở hữu tư nhân cũng phát triển mạnh vì vừa giúp hãng tăng doanh thu vừa giảm rủi ro từ các cơ sở công cộng đang quá tải khách. Song song đó, mạng xã hội trở thành kênh tiếp cận hiệu quả với người trẻ.

Theo David Bernstein của Carnival, rào cản lớn nhất với khách mới là họ không hình dung được trải nghiệm thực tế, và hình ảnh từ influencer (“người dùng có ảnh hưởng trên mạng xã hội”) giúp phá bỏ điều đó.

Triển vọng vẫn rộng nhưng không thiếu thách thức. Các hãng muốn tăng giá vé để tăng lợi nhuận, song toàn bộ mảng du lịch vì mục đích giải trí hiện có ít quyền định giá hơn trước, theo chuyên gia Brandt Montour của Barclays.

CEO Jason Liberty của Royal Caribbean cũng cho rằng dù khách của hãng có nền tảng tài chính vững, ngành này cũng không thể đứng ngoài biến động kinh tế. Người tiêu dùng, theo ông, có thể sẽ “không còn chịu chi như năm ngoái”.

Lạc Chi