Georgia tạm dừng tái xuất ôtô phương Tây sang Nga và Belarus

Mặc dù động thái này được cho là nhằm giúp thực hiện các biện pháp trừng phạt, nhưng vẫn chưa rõ liệu nó có ngăn cản những chiếc xe gián tiếp đến Nga hay không.

Việc hạn chế tái xuất khẩu hoặc cho phép quá cảnh ôtô nhập khẩu từ Mỹ sang hai quốc gia có hiệu lực vào ngày 1/8, trong khi các hạn chế đối với ô tô châu Âu sẽ có hiệu lực vào ngày 26/9.

Ảnh minh họa: Pexels.

Chính quyền Georgia đã đưa ra thông báo công khai vào ngày 3 tháng 8, sau lần đầu tiên xác nhận tin tức về các hạn chế mới để trả lời các câu hỏi của giới truyền thông.

Theo các nhà chức trách, động thái này là cần thiết để tuân thủ các gói trừng phạt mới hơn của phương Tây. Quyết định này tuân theo gói trừng phạt thứ 11 của EU, tập trung nhiều hơn vào việc hợp tác với các nước thứ ba để ngăn chặn khả năng lách các biện pháp trừng phạt hiện có đối với Nga, bao gồm cả thông qua tái xuất khẩu.

Gruzia chưa áp đặt các biện pháp trừng phạt chống lại Nga nhưng đã cam kết không cho phép sử dụng lãnh thổ của mình để trốn tránh các lệnh trừng phạt.

Việc tái xuất khẩu ôtô nhập khẩu, bao gồm cả ôtô đã qua sử dụng và ôtô được qua tân trang, là một ngành kinh doanh đang phát triển nhanh chóng ở Georgia trong nhiều năm. Đất nước này đã trở thành một trung tâm công nghiệp khu vực, thu hút khách hàng từ các nước thuộc Liên Xô cũ và Đông Âu.

Ôtô là mặt hàng xuất khẩu hàng đầu của Gruzia trong nửa đầu năm 2023, với tổng giá trị xuất khẩu tăng hơn gấp ba lần so với cùng kỳ năm 2022 và chiếm gần 1/3 tổng kim ngạch xuất khẩu của cả nước.

Nhưng những hạn chế mới dự kiến sẽ không ảnh hưởng đáng kể đến xu hướng.

"Hiện tại, tỷ lệ ôtô đi từ Georgia đến Nga chỉ dưới 5,5%", Sandro Bitsadze, đại diện của Caucasus Auto Import, một gã khổng lồ trong thị trường ô tô Georgia, nói với BMG vào ngày 3 tháng 8.

Những hạn chế trước đó đã cấm xuất khẩu ôtô đắt tiền của phương Tây, có giá trên 50.000 đô la, sang Nga. Các giới hạn mới mở rộng cho những chiếc xe có kích thước động cơ hơn 1,9 lít cũng như xe điện và xe hybrid.

Trong 6 tháng đầu năm 2023, Nga là thị trường nhập khẩu ô tô lớn thứ 5 từ Georgia sau Kyrgyzstan, Kazakhstan, Azerbaijan và Armenia, mua 3.786 ô tô từ Georgia với tổng kim ngạch thương mại lên tới 52 triệu USD (tăng đột biến so với cùng kỳ năm ngoái.

Mặt khác, tại Belarus, chỉ có 129 ô tô trị giá 2,5 triệu USD được xuất khẩu trong 6 tháng đầu năm nay, so với 16 ô tô trị giá 442.000 USD trong cùng kỳ năm ngoái.

Nhưng các nhà quan sát đã lo lắng về bước nhảy đáng kể ở những nơi khác, bao gồm Kazakhstan, Kyrgyzstan và Armenia. Tất cả các quốc gia này đều là thành viên của Liên minh Kinh tế Á - Âu, một khối do Nga đứng đầu với một hệ thống hải quan tích hợp, duy nhất.

So với cùng kỳ năm ngoái, số lượng ô tô xuất khẩu sang Armenia trong nửa đầu năm 2023 đã tăng khoảng 5 lần, sang Kazakhstan - gần 4 lần và sang Kyrgyzstan - 2,5 lần. Tốc độ tăng trưởng của các quốc gia này thậm chí còn lớn hơn xét về tổng chi phí ô tô xuất khẩu.

Ngược lại, số lượng ô tô xuất khẩu sang Azerbaijan, ngay cả khi tổng chi phí ô tô tăng gần gấp đôi.

Những dữ liệu này đã khiến nhiều nhà phân tích nghi ngờ rằng ít nhất một số chiếc xe này sẽ đến Nga. Nếu việc tái xuất khẩu tiếp tục như vậy diễn ra, không rõ liệu nó có khiến Georgia gặp rắc rối với phương Tây hay không. Nhưng cho đến nay, dường như không có hạn chế bổ sung nào được đưa ra về vấn đề đó.

Tuy nhiên, các quy định quá cảnh mới ngụ ý rằng các nước láng giềng của Gruzia, như Armenia, cũng sẽ bị hạn chế quá cảnh ô tô nhập khẩu từ phương Tây sang Nga qua lãnh thổ Gruzia.

Kể từ khi Nga tấn công Ukraine, Gruzia đã được chú ý như một trong những con đường tiềm năng để Nga trốn tránh các biện pháp trừng phạt của phương Tây.

Vào tháng 6, các quan chức hải quan Nga tuyên bố rằng tại Upper Lars, cửa khẩu biên giới nối Georgia với Nga, Moscow đang "vượt qua sự phong tỏa kinh tế mà các nước châu Âu áp đặt lên chúng tôi".

Tuy nhiên, các quan chức Gruzia đã nhiều lần tuyên bố rằng họ đang làm việc với các đối tác phương Tây để thực hiện việc giám sát xuất khẩu cần thiết.

Khánh Vy (Theo Oilprice)