'Ghi điểm' trong năm 2020, Trung Quốc sẽ soán ngôi Mỹ trên 'mặt trận' kinh tế?

Nhiều nhà kinh tế đã dự đoán, sau năm 2030, tăng trưởng GDP của Trung Quốc sẽ vượt Mỹ. (Nguồn: China Daily)

Năm 2020, lần đầu tiên Trung Quốc vượt Mỹ về thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI). Và khi năm 2020 sắp kết thúc, quốc gia này đã ký một thỏa thuận thương mại với Liên minh châu Âu (EU) nhằm thúc đẩy tăng trưởng và cho phép các công ty EU tiếp cận nhiều hơn với thị trường 1,4 tỷ người tiêu dùng.

Hiện tại, Bắc Kinh đang bắt đầu năm mới mà không có một trong những đối thủ chính trị hiếu chiến nhất - cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump.

Vị thế mới?

Chủ tịch Tập Cận Bình đã nhận thấy, Trung Quốc sẽ có vị thế quan trọng trong năm 2021 và hơn thế nữa.

Phát biểu tại Diễn đàn Kinh tế Thế giới (WEF) ngày 25/1, ông Tập khẳng định, Trung Quốc sẽ tận dụng lợi thế thị trường lớn và nhu cầu trong nước để mang lại nhiều cơ hội hợp tác giữa các nước và sự phục hồi kinh tế toàn cầu.

William Reinsch, một chuyên gia thương mại tại Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (CSIS) nhận thấy, ông Tập Cận Bình đang rất tự tin.

Hiện tại, không thể phủ nhận sức mạnh kinh tế Trung Quốc. Fidelity và Invesco vừa cam kết chi hàng trăm triệu USD đầu tư cho một ứng dụng tương tự TikTok. Trong khi đó, các thương hiệu Mỹ như Costco, Tesla và Starbucks cũng đang đầu tư mạnh mẽ hơn tại nền kinh tế lớn thứ hai thế giới.

Trung Quốc đã có thể vay với lãi suất âm lần đầu tiên vào năm 2020, điều này đã thu hút các nhà đầu tư lớn từ khắp nơi trên thế giới, bao gồm cả ở châu Âu và Mỹ.

Theo trang CNN, sau những cáo buộc rằng Trung Quốc đã xử lý sai cuộc khủng hoảng Covid-19 ở Vũ Hán, Trung Quốc đã đáp trả bằng một đợt kiểm soát dữ dội và chưa từng tại thành phố này và khiến cuộc sống thành phố tê liệt trong nhiều tháng.

Các biện pháp nghiêm ngặt dường như có hiệu quả. Trong khi châu Âu và Mỹ vẫn “gồng mình” chiến đấu với đại dịch Covid-19 thì số ca nhiễm bệnh tại Trung Quốc tương đối thấp. Bên cạnh đó, các lĩnh vực chủ chốt của nền kinh tế cũng đã hoạt động trở lại vào năm 2020.

Song song với đó, Trung Quốc cũng mạnh tay chi tiền cho các dự án cơ sở hạ tầng lớn và tung ra các gói hỗ trợ cho người dân. “Dường như, các các biện pháp kiểm dịch khắc nghiệt và các hành động hỗ trợ nhanh chóng đã giúp nền kinh tế Trung Quốc tăng trưởng 2,3% vào năm 2020, khi phần lớn thế giới chìm trong suy thoái”, trang CNN nhận định.

Frederic Neumann, đồng trưởng bộ phận nghiên cứu kinh tế châu Á tại HSBC khẳng định, trong bối cảnh nhiều quốc gia trên thế giới phải vật lộn để duy trì sự cân bằng, nền kinh tế Trung Quốc đã bứt phá.

Cùng với tốc độ phát triển nhanh chóng của Trung Quốc trong vài thập kỷ qua, nhiều nhà kinh tế đã dự đoán, sau năm 2030, tăng trưởng GDP nước này sẽ vượt Mỹ. Tuy nhiên, khả năng chống chọi với đại dịch của Trung Quốc đang đẩy nhanh xu hướng đó.

Các nhà nghiên cứu tại Trung tâm Nghiên cứu Kinh tế và Kinh doanh kỳ vọng, Trung Quốc sẽ “soán ngôi” Mỹ sớm hơn 5 năm so với dự báo trước đây.

Vẫn còn chặng đường dài

Dù vậy, các nhà kinh tế nhấn mạnh rằng, vẫn còn những mối đe dọa đối với sự tăng trưởng trong tương lai của đất nước.

Vào tháng 12/2020, Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) cho biết, sự phục hồi của Trung Quốc chủ yếu dựa vào sự hỗ trợ của Chính phủ, trong khi chi tiêu tư nhân không theo kịp. Song song với đó, hàng loạt các vụ phá sản và vỡ nợ tại các doanh nghiệp nhà nước đã làm gia tăng căng thẳng thị trường tín dụng của quốc gia này.

Julian Evans-Pritchard, chuyên gia kinh tế cấp cao về Trung Quốc tại Capital Economics cho hay, các hành động hỗ trợ đối với đại dịch Covid-19 có hiệu quả trong ngắn hạn nhưng lại khiến các doanh nghiệp nhà nước hoạt động kém hiệu quả và sẽ gia tăng nợ xấu cho Trung Quốc.

Ngoài ra, Trung Quốc hiện đã cho phép người dân nước này trì hoãn việc thanh toán lãi và gốc. Thực tế này đánh dấu thực trạng nợ xấu phình to tại nền kinh tế đứng thứ hai thế giới.

Hôm thứ Hai, một nhà hoạch định chính sách tại Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc đã bày tỏ lo ngại rằng, các chính quyền địa phương đang đặt ra các mục tiêu GDP quá mạnh mẽ. Theo quan chức này, điều này làm tăng nguy cơ tích lũy nợ do nền kinh tế có thể được thúc đẩy bằng cách vay nhiều tiền hơn.

Vị quan chức này thậm chí còn nêu quan điểm, Bắc Kinh nên từ bỏ các mục tiêu GDP trên toàn quốc, thay vào đó ưu tiên chú trọng vào thị trường việc làm và kiểm soát lạm phát.

Trang CNN cũng nhận thấy, có một lực cản tiềm năng khác đối với tăng trưởng của Trung Quốc trong những năm tới. Những năm qua, quốc gia này đã cố gắng giảm bớt sự phụ thuộc vào phương Tây.

Đơn cử như nhà sản xuất chip hàng đầu của Trung Quốc, SMIC đã gặp khó khăn bởi các hạn chế gần đây của Mỹ đối với hoạt động kinh doanh. Điều đó liên quan đến mối quan tâm lớn hơn của Mỹ đối với Trung Quốc.

Dù Tổng thống Joe Biden có thể đưa ra quan điểm mềm mỏng hơn với Bắc Kinh so với cựu Tổng thống Trump, nhưng cũng không mong đợi Tổng thống thứ 46 của nước Mỹ sẽ hoàn toàn rút ngắn cuộc chiến thương mại cũng như từ bỏ nỗ lực đưa Mỹ trở thành là nhà lãnh đạo thế giới về kinh tế và thương mại.

Trang Wall Street Journal cũng cho rằng, để "soán ngôi" Mỹ, nền kinh tế lớn thứ hai thế giới phải duy trì được đà tăng trưởng hiện tại và cơ cấu nhân khẩu học sẽ là một rào cản lớn.

"Dù có soán ngôi nền kinh tế lớn nhất thế giới của Mỹ, Trung Quốc có thể khó duy trì được vị trí đó. Cả dự báo tăng trưởng kinh tế lẫn tiền tệ của quốc gia này đều không chắc chắn. Và dù tăng trưởng của Mỹ thụt lùi, Trung Quốc cũng khó duy trì được mức tăng trưởng trước đại dịch do rào cản về nhân khẩu học và xu hướng năng suất lao động", Wall Street Journal nhấn mạnh.

(theo CNN)