Giá dầu xuống thấp, kẻ mừng người lo

Hình minh họa

Diễn biến này được xem là tín hiệu tích cực cho người tiêu dùng và các nền kinh tế nhập khẩu dầu, nhưng lại tạo sức ép lớn cho các nước và doanh nghiệp khai thác dầu mỏ.

Tính đến hiện tại, giá dầu Brent – loại dầu chuẩn toàn cầu – đã tụt xuống dưới mốc 65 USD/thùng, thấp hơn nhiều so với mức đỉnh trên 120 USD hồi năm 2022, sau khi Nga mở chiến dịch quân sự tại Ukraine.

Giá dầu giảm, lạm phát hạ nhiệt

Việc giá dầu đi xuống đang góp phần làm dịu áp lực lạm phát trên toàn cầu, đồng thời hỗ trợ đà phục hồi kinh tế ở các quốc gia phụ thuộc vào nhập khẩu năng lượng, trong đó có phần lớn các nước châu Âu.

Tại Mỹ, chỉ số giá tiêu dùng (CPI) trong tháng 4 đã giảm 11,8% so với cùng kỳ năm trước – một phần nhờ chi phí nhiên liệu hạ nhiệt.

Theo chuyên gia kinh tế Pushpin Singh từ Viện nghiên cứu kinh tế Cebr (Anh), giá dầu rẻ hơn giúp người tiêu dùng tiết kiệm chi phí, từ đó có thể chi tiêu nhiều hơn cho các dịch vụ như du lịch, giải trí – những mặt hàng có tính tùy chọn cao.

Hiện giá dầu Brent đang thấp hơn hơn 10 USD so với cùng kỳ năm ngoái. Điều này kéo theo giá các loại nhiên liệu dẫn xuất giảm theo, giúp giảm chi phí vận tải và khai thác – qua đó có thể tiếp tục kiềm chế giá hàng tiêu dùng trong trung hạn.

Tuy vậy, ông Singh cũng cảnh báo rằng giá dầu giảm chưa chắc đã mang lại lợi ích dài hạn. Một mặt, giá dầu thấp có thể làm giảm sức hấp dẫn của các nguồn năng lượng tái tạo, khiến dòng vốn đầu tư vào công nghệ xanh bị chững lại. Mặt khác, nhiều nguyên liệu đầu vào khác – như kim loại – vẫn có nguy cơ tăng giá, khiến rủi ro lạm phát vẫn còn.

Các nước khai thác đối mặt khó khăn

Ở chiều ngược lại, giá dầu thấp đang tạo ra áp lực lớn cho các nước xuất khẩu và doanh nghiệp khai thác dầu.

“Với các nhà khai thác có chi phí cao, nếu giá dầu tiếp tục duy trì ở mức hiện tại, hoặc giảm sâu hơn trong thời gian tới, họ buộc phải cắt giảm sản lượng”, ông Ole Hansen – Trưởng bộ phận chiến lược hàng hóa của ngân hàng Saxo Bank – nhận định.

Ông Jorge Leon, chuyên gia phân tích của Rystad Energy, cho biết mức giá dầu quanh mốc 60 USD/thùng là “rất bất lợi” cho các công ty khai thác dầu đá phiến ở Mỹ. “Giá thấp sẽ làm chậm quá trình phát triển của họ”, ông nói thêm trong cuộc trao đổi với AFP.

Dưới ảnh hưởng của giá dầu sụt giảm, nhiều công ty dầu đá phiến Mỹ đã bắt đầu cắt giảm đầu tư, đặc biệt tại lưu vực Permian – khu vực khai thác lớn nhất nước này. Động thái này phản ánh tâm lý thận trọng trước triển vọng thị trường kém khả quan.

Trong khi đó, phản ứng của OPEC+ lại không đồng bộ. Các quốc gia như Ả Rập Xê Út, UAE và Kuwait – nhờ tiềm lực tài chính mạnh – vẫn duy trì đầu tư phát triển kinh tế, bất chấp giá dầu thấp. Theo chuyên gia Ole Hansen, về dài hạn, những nước khai thác lớn thuộc OPEC+ sẽ là bên hưởng lợi, khi có thể giành lại thị phần đã mất từ sau năm 2022.

Từ năm 2022, OPEC+ – liên minh 22 quốc gia do Ả Rập Xê Út và Nga dẫn đầu – đã nhiều lần cắt giảm sản lượng để hỗ trợ giá dầu. Tuy nhiên, mới đây nhóm bất ngờ công bố tăng sản lượng thêm 411.000 thùng/ngày trong tháng 7, trái ngược với chính sách siết nguồn cung suốt hai năm qua.

Quyết định này đã khiến giới quan sát bất ngờ. Một số chuyên gia cho rằng OPEC+ đang muốn gây sức ép lên những thành viên không tuân thủ hạn ngạch, đồng thời phản ứng trước sức ép chính trị – đặc biệt từ Tổng thống Mỹ Donald Trump, người có xu hướng ủng hộ giá dầu thấp để hỗ trợ người tiêu dùng trong nước.

Tuy nhiên, động thái tăng sản lượng có thể gây bất lợi cho các quốc gia phụ thuộc nhiều vào dầu mỏ như Iran và Venezuela. Trong bối cảnh giá dầu thấp, ngân sách của các nước này sẽ chịu áp lực lớn hơn. Nigeria – một thành viên khác của OPEC+ – cũng gặp khó khăn, do hạn chế về khả năng vay vốn, khiến nước này dễ tổn thương trước biến động giá năng lượng.

Ngoài OPEC+, Guyana – quốc gia từng ghi nhận mức tăng trưởng ấn tượng nhờ phát hiện mỏ dầu lớn – hiện cũng đối mặt nguy cơ tăng trưởng chững lại nếu giá dầu không phục hồi.

Nh.Thạch

AFP