'Gia đình là nền tảng quyết định sự phát triển của xã hội'

Với chủ đề "Giữ gìn và phát huy truyền thống văn hóa ứng xử tốt đẹp trong gia đình", Ngày Gia đình Việt Nam (28/6) năm nay là ngày để những con người đất Việt hướng về cội nguồn, qua đó nuôi dưỡng những tình cảm đẹp, những giá trị văn hóa cao quý của dân tộc.

Nhân dịp này, Báo Gia đình Việt Nam đã có cuộc trao đổi với PGS.TS Trịnh Hòa Bình - Chuyên gia Xã hội học về các giải pháp để gắn kết hơn đối với các thành viên trong mỗi gia đình, cùng nhau chung tay xây dựng một xã hội hiện đại và phát triển bền vững.

Gia đình luôn có vai trò nền tảng quyết định sự phát triển của xã hội (Ảnh: TL)

Theo PGS.TS Trịnh Hòa Bình, từ xưa đến nay, gia đình vẫn luôn được xem là nền tảng của xã hội. "Trong giai đoạn hiện nay, gia đình vẫn duy trì và khẳng định được vị thế và vai trò của nó đối với sự phát triển của xã hội", PGS.TS Trịnh Hòa Bình nhận định.

Tuy nhiên, chuyên gia xã hội học này cho biết, hiện nay xã hội Việt Nam đang trong giai đoạn chuyển đổi, phát triển về kinh tế, ứng xử văn hóa của con người với gia đình, với xã hội.... đã bộc lộ và nảy sinh nhiều vấn đề cần quan tâm giải quyết.

"Về thiết chế gia đình, như chúng ta thấy rằng thường xuyên biến đổi theo sự phát triển của xã hội. Vấn đề phải đối mặt hiện nay đó là sự sụt giảm các chức năng vốn có của gia đình như: chức năng sinh sản; chức năng giáo dục; chức năng kinh tế; chức năng chăm sóc, bảo vệ các thành viên.... cho nên vai trò của gia đình trong xã hội càng cần phải duy trì và khôi phục được vị thế vốn có của nó", ông Bình phân tích.

PGS.TS Trịnh Hòa Bình - Chuyên gia Xã hội học.

PGS. TS Trịnh Hòa Bình cho rằng đặc thù của gia đình Việt Nam rất khác so với các cộng đồng, dân tộc khác trên thế giới. "Gia đình của chúng ta không phải một tổ chức xã hội mà nơi đó đặt quá nặng về phương diện nghĩa vụ mà ở đây còn là quyền được yêu thương, quyền được chăm sóc...".

Bên cạnh nhận định gia đình là nền tảng cho sự phát triển của xã hội, chuyên gia xã hội học này còn cho rằng gia đình còn là nơi thực hiện quá trình "xã hội hóa" mỗi con người từ khi lọt lòng cho đến suốt cuộc đời của mình.

"Tôi cho rằng hơn lúc nào hết, việc khẳng định trở lại và củng cố hơn nữa để làm cho vai trò của gia đình tiếp tục là nền tảng cho sự phát triển của xã hội, giúp cho con người và đất nước Việt Nam phát triển hơn", PGS. TS Trịnh Hòa Bình bày tỏ.

Ngày gia đình Việt Nam (28/6) là ngày lễ tôn vinh gia đình Việt Nam, là ngày mọi người trong gia đình quan tâm đến nhau (Ảnh: TL).

Bàn về giải pháp để giải quyết các vấn đề vướng mắc có thể dẫn tới rạn nứt trong mỗi gia đình hiện nay, PGS. TS Trịnh Hòa Bình cho rằng, chiến lược phát triển gia đình của Việt Nam dù hết sức đúng đắn nhưng cần phải có sự chung tay của tất cả mọi thành viên trong mỗi gia đình và toàn xã hội.

"Trong xã hội phát triển, không chỉ ở Việt Nam mà ở cả các nước châu Âu phát triển trước đây, vấn đề rạn nứt hay còn gọi là mâu thuẫn ý thức hệ giữa các thành viên trong gia đình là câu chuyện thường xuyên diễn ra như một điều tất yếu và cần phải giải quyết", PGS. TS Trịnh Hòa Bình nói.

Dẫn chứng từ thực tế, ông cho rằng trong xã hội hiện đại, mỗi cá nhân được coi trọng hơn và ở một chừng mực nào đấy sẽ diễn ra sự xung đột với thiết chế gia đình, để phù hợp với sự phát triển của xã hội hiện đại cần phải điều chỉnh sự xung đột.

Sự bền vững của gia đình là nền tảng phát triển xã hội (Ảnh: TL)

"Mỗi một gia đình nói riêng cần phải có sự tương tác, đối thoại một cách hài hòa giữa các thành viên để xây dựng lại một mối quan hệ nhuần nhị, vừa gắn bó keo sơn nhưng vừa đảm bảo điều kiện tự do, cởi mở cho mỗi cá nhân phát triển ở trong giải đoạn mới", PGS. TS Trịnh Hòa Bình phân tích.

Lịch sử và ý nghĩa của ngày Gia đình Việt Nam

Ngày 4/5/2001, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 72/2001/QĐ-TTg về ngày Gia đình Việt Nam.

Quyết định nêu rõ: Lấy ngày 28/6 hàng năm là ngày Gia đình Việt Nam, nhằm đề cao trách nhiệm lãnh đạo các ngành, các cấp, các đoàn thể và tổ chức xã hội cùng toàn thể các gia đình thường xuyên quan tâm xây dựng gia đình no ấm, bình đẳng, tiến bộ, hạnh phúc, đẩy mạnh công tác bảo vệ, chăm sóc và giáo dục trẻ em góp phần xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Ngày Gia đình Việt Nam là một sự kiện văn hóa lớn nhằm tôn vinh những giá trị văn hóa truyền thống của gia đình Việt Nam, là dịp để các gia đình giao lưu, chia sẻ kinh nghiệm xây dựng gia đình văn hóa, hướng tới sự phát triển bền vững của gia đình trong thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế.

Đây cũng là ngày mọi người trong gia đình quan tâm đến nhau, xã hội quan tâm đến trẻ nhỏ và những người không có bố mẹ, cặp vợ chồng phải hiểu được giá trị mái ấm và cùng nhau vượt qua sóng gió để có một gia đình hạnh phúc. Ngày Gia đình Việt Nam còn là ngày để những con người đất Việt hướng về cội nguồn, về người thân, qua đó nuôi dưỡng những tình cảm đẹp, những giá trị văn hóa cao quý của dân tộc.