Gia Lai mở rộng hợp tác với Nhật Bản trên các lĩnh vực mũi nhọn

Quan hệ Việt Nam - Nhật Bản chính thức thiết lập từ năm 1973 và không ngừng được củng cố, phát triển mạnh mẽ trong hơn nửa thế kỷ qua. Hiện, Nhật Bản là nhà đầu tư trực tiếp nước ngoài lớn thứ ba tại Việt Nam. Kim ngạch thương mại song phương năm 2024 đạt khoảng 48,18 tỷ USD và cán cân thương mại tiếp tục nghiêng về Việt Nam. Nhật Bản cũng duy trì vị thế là nhà tài trợ ODA song phương lớn nhất cho Việt Nam, tập trung vào phát triển hạ tầng, năng lượng và ứng phó biến đổi khí hậu. Trong bối cảnh đó, tỉnh Gia Lai đang đẩy mạnh hợp tác với Nhật Bản nhằm khai thác hiệu quả tiềm năng và thế mạnh địa phương.

Điểm đến của các nhà đầu tư Nhật Bản

Sau khi hợp nhất địa giới hành chính từ 1/7/2025, Gia Lai sở hữu quy mô dân số hơn 3,5 triệu người, trên 60% là lực lượng lao động. Tỉnh có điều kiện tự nhiên phong phú, lợi thế nổi bật về nông nghiệp công nghệ cao, năng lượng tái tạo và logistics kết nối liên vùng Tây Nguyên - Duyên hải miền Trung - Campuchia.

Tỉnh Gia Lai có nhiều lợi thế nổi bật về nông nghiệp công nghệ cao, năng lượng tái tạo và logistics. Ảnh: Hiền Mai

Hệ thống hạ tầng từng bước hoàn thiện, với cảng hàng không Pleiku, cảng hàng không Phù Cát, cửa khẩu quốc tế Lệ Thanh, cùng các tuyến Quốc lộ 19, Quốc lộ 14, cao tốc Bắc - Nam đi qua… Đây là cửa ngõ giao thương quan trọng của Việt Nam với tiểu vùng Mê Kông.

Tỉnh định hướng đến năm 2045 trở thành trung tâm công nghiệp, năng lượng tái tạo và nông nghiệp bền vững của khu vực; ưu tiên thu hút các dự án công nghệ cao, sử dụng ít tài nguyên nhưng tạo giá trị gia tăng lớn.

Đoàn doanh nghiệp Nhật Bản khảo sát các nhà máy sản xuất cà phê trên địa bàn tỉnh Gia Lai. Ảnh: Hiền Mai

Trong giai đoạn trước sáp nhập, tỉnh Bình Định (cũ) đã ký kết các thỏa thuận hợp tác cấp địa phương với TP. Izumisano (tỉnh Osaka), thị trấn Yoshino (tỉnh Nara) và TP. Ashikaga (tỉnh Tochigi). Sau khi hợp nhất thành Gia Lai, tỉnh đã trao đổi công hàm xác nhận kế thừa những thỏa thuận này. Đến nay, TP. Izumisano và TP. Ashikaga đã thống nhất tiếp tục triển khai hợp tác.

Nhờ mở rộng ngoại giao địa phương, Gia Lai đã thu hút 20 dự án của doanh nghiệp Nhật Bản với tổng vốn đầu tư gần 100 triệu USD, tập trung vào trồng rừng, may mặc, chế biến gỗ và năng lượng tái tạo. Nhiều dự án vận hành hiệu quả, đóng góp vào tăng trưởng xuất khẩu.

Công ty TNHH Vĩnh Hiệp xuất khẩu lô hàng cà phê hữu cơ Việt Nam đầu tiên sang Nhật Bản. Ảnh: Hiền Mai

Năm 2024, kim ngạch xuất khẩu sang Nhật Bản đạt 356,74 triệu USD. Trong 9 tháng năm 2025, con số này tăng lên 378,41 triệu USD. Các mặt hàng chủ lực: Gỗ và sản phẩm gỗ, dệt may, thủy sản và cà phê nhân, đặc biệt cà phê tăng trưởng vượt bậc, khẳng định vị trí của nông sản Tây Nguyên trên thị trường Nhật. Ở chiều ngược lại, nhập khẩu từ Nhật Bản duy trì ở mức trên 32,9 triệu USD trong 9 tháng đầu năm 2025, tập trung vào nguyên phụ liệu phục vụ sản xuất công nghiệp.

Hợp tác trên các lĩnh vực mũi nhọn

Ông Nguyễn Tuấn Thanh, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Gia Lai cho biết, tỉnh đang tập trung thu hút các dự án công nghệ cao, thân thiện môi trường, sử dụng hiệu quả tài nguyên, có giá trị gia tăng lớn, như: Nông nghiệp và chế biến nông - lâm sản, thực phẩm; công nghiệp năng lượng tái tạo (điện gió, điện mặt trời, hydro xanh); công nghiệp sản xuất, lắp ráp, điện tử, cơ khí, linh kiện; công nghiệp hỗ trợ, vật liệu mới, công nghiệp sinh học; hạ tầng khu công nghiệp, khu đô thị, logistics và cảng cạn; du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng, văn hóa - lịch sử, du lịch cộng đồng.

Ông Nguyễn Tuấn Thanh, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Gia Lai. Ảnh: Hiền Mai

Tại buổi làm việc với đoàn công tác TP. Ashikaga (tỉnh Tochigi, Nhật Bản), Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Nguyễn Tuấn Thanh đề xuất hợp tác với thành phố Ashikaga trong các lĩnh vực: Nông nghiệp công nghệ cao; công nghiệp chế biến và năng lượng tái tạo; chuỗi cung ứng và logistics.

Cùng với đó, đề nghị thành phố Ashikaga hỗ trợ tỉnh Gia Lai mở “điểm giới thiệu - trưng bày” sản phẩm OCOP, đặc sản nông nghiệp Gia Lai tại Nhật Bản; làm cầu nối, giới thiệu các trường đại học, cao đẳng của Gia Lai và Ashikaga ký kết chương trình trao đổi giảng viên, sinh viên, chương trình học ngắn hạn, thực tập tại doanh nghiệp Nhật Bản; hợp tác tổ chức khóa đào tạo nghề theo tiêu chuẩn Nhật Bản tại Gia Lai; phối hợp tổ chức chương trình lễ hội văn hóa Gia Lai - Ashikaga để quảng bá hình ảnh của hai địa phương; đưa đoàn khách du lịch Ashikaga đến Gia Lai du lịch và ngược lại.

"Kỳ vọng tỉnh Gia Lai sẽ cùng với chính quyền thành phố Ashikaga xây dựng mối quan hệ bền vững, thiết thực và hiệu quả, góp phần phát triển mối quan hệ tốt đẹp giữa Việt Nam - Nhật Bản", ông Nguyễn Tuấn Thanh nhấn mạnh.

UBND tỉnh Gia Lai và chính quyền thành phố Ashikaga ký Bản ghi nhớ hợp tác. Ảnh: Kim Loan

Với môi trường đầu tư minh bạch, chính sách ưu đãi cao và quyết tâm đồng hành cùng doanh nghiệp, Gia Lai kỳ vọng Nhật Bản tiếp tục là đối tác chiến lược quan trọng trong quá trình hiện thực hóa mục tiêu tăng trưởng xanh - kinh tế số, đưa tỉnh bứt phá mạnh mẽ trên bản đồ phát triển của khu vực và cả nước.

Bài và ảnh: Hiền Mai