Già làng Kròng, điểm tựa tinh thần của bà con Liêng Hung

Già làng Kròng là người đi đầu trong phát triển nông nghiệp tại địa phương

Ở tuổi 57, không chỉ làm kinh tế giỏi, ông còn lập quỹ giúp đỡ những hộ dân khó khăn và bền bỉ vun đắp tình làng nghĩa xóm, xây dựng được khối đoàn kết trong cộng đồng...

Người đi đầu trong phát triển kinh tế

“Ở đây chúng tôi gọi ông đơn giản là anh Cil Ha Kròng. Ai đau ốm thì tìm đến Kròng, thiếu tiền, gặp khó khăn cũng nhờ anh Kròng trước tiên” – anh Kră Jăn Ha Lan, người dân thôn Liêng Hung, giới thiệu ngắn gọn về già làng Kròng khi dẫn chúng tôi tới khu vườn cà phê xanh mướt của gia đình ông.

Quả đúng như lời giới thiệu, già Kròng dáng người nhỏ bé nhưng phong thái trẻ trung hơn nhiều so với tuổi 57. Trong khu vườn cà phê rộng bạt ngàn, ông cùng em trai thoăn thoắt tỉa chồi cà phê, rắc vôi bột cho những gốc sầu riêng chuẩn bị bước vào vụ thu hoạch năm thứ 2. Ở thôn Liêng Hung, gia đình ông không chỉ sở hữu diện tích đất nông nghiệp lớn mà còn đạt năng suất thuộc tốp đầu.

Với 8 ha cà phê, tái canh với giống mới năng suất, năm 2024 vườn cà phê của ông cho nguồn thu trên 23 tấn nhân, thu nhập trên 2 tỷ đồng/năm

Với 8ha cà phê trồng thuần, năm 2024 già Kròng thu hoạch hơn 23 tấn nhân, đạt gần 3 tấn/ha. Cùng với đó, 1ha sầu riêng năm thứ 2 cho sản lượng khoảng 12 tấn quả. Đây là mức năng suất khá cao so với điều kiện canh tác còn nhiều hạn chế của bà con đồng bào dân tộc thiểu số vùng sâu Đam Rông.

“Muốn cà phê trái sai, năng suất cao thì phải chăm sóc thường xuyên, tỉa chồi, bón phân, tưới nước đúng thời điểm sinh trưởng từ khi cây ra hoa, đậu trái. Trồng cà phê bây giờ không khó, cái khó nhất là làm gì cũng cần sự chăm chỉ và kiên trì thì mới có kết quả tốt” – già Kròng chia sẻ về cách làm nông nghiệp của gia đình, đồng thời cũng là kinh nghiệm ông luôn truyền lại cho bà con trong thôn.

Với già làng Kròng, kiên trì và chăm chỉ, nói ít làm nhiều là kim chỉ nam trong các hoạt động.

Khi bà con thôn Liêng Hung đã biết làm nông nghiệp theo hướng bền vững, có thu nhập ổn định hơn trước, thì những hỗ trợ của già làng Kròng trong nhiều năm qua càng trở nên giá trị và ý nghĩa hơn.

Già làng, người uy tín Kròng trò truyện, trao đổi kinh nghiệm với người dân trong thôn về giống cà phê tái canh mới cho năng suất cao

Hơn 10 năm trước, với tập tục canh tác lạc hậu, người dân thôn 3, xã Liêng Srônh (nay là thôn Liêng Hung, xã Đam Rông 2) vẫn còn bộn bề khó khăn. Khi bà con còn chủ yếu khai hoang, phát rẫy trồng ngô, lúa đồi năng suất thấp, thường xuyên thiếu ăn giáp hạt, thì ông chính là người đi đầu trong việc chuyển đổi hình thức canh tác, mang lại hiệu quả vượt trội.

“Thấy bà con ốm đau mình không yên bụng”

Già Kròng theo bố mẹ từ vùng đất Lâm Hà vào vùng sâu Đam Rông từ năm 1986. Từ những ngày đầu khai hoang vùng đất mới cho đến năm 1993, ông được bà con trong thôn và chính quyền địa phương tin tưởng, tín nhiệm bầu làm trưởng thôn. Gắn bó với mảnh đất này suốt 38 năm, ông luôn coi tất cả gia đình trong thôn, đặc biệt là những hộ có hoàn cảnh khó khăn, thiếu thốn, như người thân của mình. Vì vậy, khi ai gặp trở ngại, ông đều chủ động tìm cách hỗ trợ, giúp đỡ.

Thôn Liêng Hung từng bước thay đổi diện mạo, người dân canh tác nông nghiệp cho thu nhập ổn định theo hướng bền vững ngày một nhiều

Từ ngày đảm nhận vai trò trưởng thôn và kinh tế gia đình dần ổn định, ông Kròng được bà con ví như “ngân hàng thôn xóm”. Hễ ai khó khăn cần tiền trang trải trước mắt đều tìm đến ông vay mượn. Người vay ít chỉ 500 nghìn đến 2 triệu đồng, người vay nhiều có khi 10 đến 20 triệu đồng. Đặc biệt, ông chưa bao giờ lấy lãi hay thúc ép, gọi hỏi đòi nợ, chỉ mong bà con vượt qua khó khăn, ổn định cuộc sống.

Cách bà con trả nợ cho ông Kròng cũng rất đa dạng: người trả bằng công làm vườn, người trả bằng bao bắp, con gà. Ai quá nghèo chưa có tiền thì ông sẵn sàng hỗ trợ, không hề tính toán. Vợ ông cũng thấu hiểu tấm lòng của chồng nên luôn ủng hộ, chưa một lần than phiền. Hơn chục năm qua, cuốn sổ cho vay của gia đình ông chỉ ghi vỏn vẹn tên người vay, ngày vay, chẳng cần chữ ký, nhưng ngày một dày thêm như minh chứng cho nghĩa tình nơi thôn bản.

Người dân nghèo, hộ khó khăn về vốn tới nhờ đều được già làng Kròng cho vay không lấy lãi hơn 10 năm qua. Cuốn sổ chỉ ghi tên người vay và thời gian, ông không cần ai ký tên. Khi nào hết khó khăn thì gửi lại tiền vay hoặc trả nợ vay bằng công làm vườn cho già làng.

Đến nay, sau hơn 10 năm, vợ chồng già Kròng đã cho bà con trong thôn vay khoảng 700 triệu đồng. Điều đáng quý là mỗi khi có người trả nợ, ông bà lại lấy chính số tiền đó để giúp những hộ nghèo, gia đình khó khăn khác tiếp tục vay xoay vòng. Nghĩa cử ấy đã trở thành điểm tựa vững chắc, góp phần gắn kết tình làng nghĩa xóm nơi thôn Liêng Hung.

Nhờ những việc làm đầy ý nghĩa, già Kròng được bà con ví như “ông bụt” giữa đời thường, luôn mang đến sự sẻ chia và niềm tin cho cộng đồng. Ông cũng trở thành cầu nối quan trọng, giúp nhiều chủ trương, chính sách của chính quyền địa phương đến gần hơn với người dân, được triển khai một cách hiệu quả và lan tỏa rộng khắp trong thôn Liêng Hung.

Không chỉ dừng lại ở việc hỗ trợ vốn, khoảng 2 năm trở lại đây, già Kròng có sáng kiến dùng hai chiếc xe ô tô 7 chỗ và 5 chỗ của gia đình để chuyên chở bà con trong thôn, thậm chí cả người dân các thôn lân cận, lên trung tâm Đà Lạt khám, chữa bệnh. Dù ngày hay đêm, 24/24 giờ, ông luôn sẵn sàng có mặt, trở thành “người lái xe nghĩa tình” được bà con tin cậy.

Hàng chục Bằng khen, giấy khen của các cấp, ngành, địa phương ghi nhận những đóng góp của ông cho cộng đồng được ông treo trân trọng tại nhà.

Giờ đây, những gia đình nghèo, làm ăn khó khăn được ông tận tình chỉ dạy cách canh tác nông nghiệp theo hướng mới hay cho vay đồng vốn làm ăn đã dần ổn định cuộc sống, ai nấy đều tin tưởng vào uy tín của ông. Cũng nhờ đó, nhiều vụ việc phức tạp về trật tự, xích mích, mâu thuẫn giữa các gia đình được ông đứng ra nhắc nhở, hòa giải ổn thỏa, góp phần để buôn làng ngày càng thêm đoàn kết, yên vui.

Dẫn chúng tôi đi một vòng quanh thôn Liêng Hung, già Kròng chia sẻ: thôn vẫn còn những hộ khó khăn nhưng sự đổi thay đã rất rõ rệt so với 20 năm trước. Ngày càng nhiều căn nhà khang trang mọc lên, bà con biết làm giàu trên chính sức lao động của mình, lớp trẻ được học hành đầy đủ. Đó cũng là niềm vui lớn nhất, là động lực để ông tiếp tục gắn bó và cống hiến cho cộng đồng.

Những con đường liên thôn Liên Hung được chiếu sáng về đêm, hộ nghèo, cận nghèo đã giảm rõ rệt so với các năm trước

Với những đóng góp bền bỉ, già Cil Ha Kròng nhiều năm liền được Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh Lâm Đồng, Chủ tịch UBND tỉnh và UBND huyện Đam Rông (cũ) tặng Bằng khen vì có thành tích xuất sắc trong phong trào thi đua yêu nước các năm 2015, giai đoạn 2010-2014 và 2011-2015.

Ông còn nhận nhiều Giấy khen từ các cấp, ngành, địa phương nhờ đóng góp tích cực trong công tác dân vận và phát triển kinh tế. Đặc biệt, ông được Chủ tịch UBND tỉnh Lâm Đồng biểu dương, tặng Bằng khen vì “có nhiều thành tích trong phát huy vai trò của người có uy tín trong đồng bào dân tộc thiểu số giai đoạn 2012-2017”.

Lê Thành