Gia nhập Công ước số 98: Người lao động sẽ được hưởng lợi hơn

Công ước số 98 là gì?

Công ước số 98 đề cập đến việc áp dụng những nguyên tắc của quyền tổ chức và thương lượng tập thể, 1949. Công ước được Hội nghị toàn thể của ILO, Hội đồng quản trị của Văn phòng ILO triệu tập tại Giơnevơ ngày 8.6.1949.

Thực hiện Công ước số 98 người lao động sẽ được hưởng lợi nhiều hơn

Trong kỳ họp thứ 30, sau khi đã quyết định chấp thuận một số đề nghị về việc áp dụng những nguyên tắc của quyền tổ chức và thương lượng tập thể, là vấn đề thuộc điểm thứ tư trong chương trình nghị sự kỳ họp và sau khi đã quyết định rằng những đề nghị đó sẽ mang hình thức một Công ước quốc tế. Công ước số 98 được thông qua vào ngày 1/7/1949.

Theo đó, một số điểm đáng lưu ý trong Công ước số 98 đó là: Điều 1. Người lao động phải được hưởng sự bảo vệ thích đáng trước mọi hành vi phân biệt đối xử chống lại công đoàn trong việc làm của họ; Sự bảo vệ đó phải được áp dụng trước hết đối với những hành vi mà mục đích là nhằm: Phụ thuộc việc làm của người lao động vào một điều kiện là người đó không được gia nhập công đoàn hoặc phải từ bỏ tham gia công đoàn; Gây ra việc sa thải người lao động hoặc làm phương hại người đó bằng cách khác, với lý do là người đó gia nhập công đoàn, hoặc tham gia các hoạt động công đoàn ngoài giờ làm việc hoặc với sự đồng ý của người sử dụng lao động trong giờ làm việc.

Ủy ban Thường vụ Quốc hội xét thấy Công ước số 98 không có quy định nào trái với Hiến pháp 2013 và các nội dung của Công ước đều phù hợp và bảo đảm khả năng nội luật hóa để bảo đảm tính thống nhất trong hệ thống pháp luật.

Trên cơ sở đó, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị Chính phủ tiếp tục rà soát, nghiên cứu những nội dung liên quan đến việc nội luật hóa Công ước gắn với các dự án luật, những vấn đề liên quan đến Luật Công đoàn; nêu rõ các nội dung liên quan đến Bộ luật Lao động để trong quá trình sửa đổi Bộ luật Lao động bảo đảm phù hợp với nội dung của Công ước; tiếp tục rà soát các luật có liên quan, các nghị định của Chính phủ về tổ chức thực thi.

Điều 2: Các tổ chức của người lao động và của người sử dụng lao động phải được hưởng sự bảo vệ thích đáng chống lại mọi hành vi của những phái viên hay thành viên của mỗi bên để can thiệp vào việc tổ chức điều hành và quản lý nội bộ của phía bên kia; Những hành vi được coi là can thiệp vào nội bộ theo định nghĩa của Điều này, trước hết là những hành vi nhằm dẫn tới việc tạo ra những tổ chức của người lao động được sự chế ngự của một người sử dụng lao động hay một tổ chức của người sử dụng lao động, hoặc nhằm nâng đỡ những tổ chức của người lao động bằng tài chính hay bằng những cách khác, với ý đồ đặt các tổ chức đó dưới sự điều tiết của những người sử dụng lao động hay của những tổ chức của người sử dụng lao động.

Điều 3, nếu cần thiết, phải thiết lập những cơ cấu phù hợp với điều kiện quốc gia, để đảm bảo cho việc tôn trọng quyền tổ chức đã được xác định trong các điều trên. Điều 4, nếu cần thiết, phải có những biện pháp phù hợp với điều kiện quốc gia để khuyến khích và xúc tiến việc triển khai và sử dụng hoàn tất các thể thức thương lượng tự nguyện giữa một bên là người sử dụng lao động và các tổ chức của người sử dụng lao động với một bên là các tổ chức của người lao động, nhằm quy định những điều khoản và điều kiện về sử dụng lao động bằng Thỏa ước tập thể.

Chúng ta triển khai ra sao?

Để chuẩn bị trình Quốc hội phê chuẩn Công ước số 98, và ngày 10/5 tại Phiên họp thứ 34 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Thừa ủy quyền của Chủ tịch nước trình bày Tờ trình về việc gia nhập Công ước số 98 của Tổ chức Lao động quốc tế về Áp dụng những nguyên tắc của quyền tổ chức và thương lượng tập thể, Chủ nhiệm Văn phòng Chủ tịch nước Đào Việt Trung nêu rõ, trên cơ sở đề nghị của Chính phủ, căn cứ quy định của Hiến pháp, Luật Điều ước quốc tế, Chủ tịch nước đề nghị Quốc hội xem xét, quyết định gia nhập Công ước số 98 của ILO tại kỳ họp thứ 7 Quốc hội khóa XIV.

Làm rõ sự cần thiết, yêu cầu, mục đích gia nhập Công ước số 98 và các nội dung liên quan Chủ nhiệm Văn phòng Chủ tịch nước Đào Việt Trung cho biết, Công ước số 98 về Áp dụng những nguyên tắc của quyền tổ chức và thương lượng tập thể là một trong tám công ước cơ bản của Tổ chức Lao động quốc tế (ILO). Trong bối cảnh Việt Nam đang tăng cường hội nhập kinh tế - quốc tế, thực hiện công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, xây dựng nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa, việc gia nhập Công ước số 98 là rất cần thiết và có ý nghĩa trên tất cả các mặt chính trị, pháp lý và kinh tế - xã hội.

Theo ông Đào Việt Trung, các nội dung chính của Công ước bao gồm bảo vệ người lao động và công đoàn trước các hành vi phân biệt đối xử chống công đoàn của người sử dụng lao động, bảo vệ tổ chức của người lao động khi không bị can thiệp, thao túng bởi người sử dụng lao động và những biện pháp thúc đẩy thương lượng tập thể tự nguyện, thiện chí.

Khi Việt Nam gia nhập Công ước số 98, người lao động sẽ được hưởng lợi về tiền lương và điều kiện lao động tốt hơn thông quan thương lượng tập thể được thực hiện một cách thực chất và hiệu quả. Người sử dụng lao động cũng được hưởng lợi do thương lượng tập thể thực chất, tăng năng suất lao động, hạn chế, phòng ngừa tranh chấp lao động, đình công và xây dựng quan hệ lao động hài hòa, ổn định. Từ đó góp phần ổn định và phát triển kinh tế - xã hội.

Trình bày báo cáo thuyết minh về việc gia nhập Công ước số 98 của ILO của Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Lao động -Thương binh và Xã hội Đào Ngọc Dung cũng cho rằng trong bối cảnh hiện nay, việc gia nhập Công ước số 98 của ILO là rất cần thiết.

Việc gia nhập và thực hiện Công ước 98 chính là giải pháp cụ thể nhằm thực hiện chủ trương của Nghị quyết số 27-NQ/TW ngày 21/5/2018 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII về cải cách chính sách tiền lương đối với cán bộ, công chức, viên chức, lực lượng vũ trang và người lao động trong doanh nghiệp. Việc gia nhập Công ước 98 đồng thời là để thực hiện cam kết của Việt Nam trong các Hiệp định thương mại tự do thế hệ mới.

Trình bày báo cáo thẩm tra sơ bộ của Ủy ban Đối ngoại về việc gia nhập Công ước số 98 nhất trí về sự cần thiết gia nhập Công ước số 98, Ủy ban Đối ngoại của Quốc hội kiến nghị Ủy ban Thường vụ Quốc hội thống nhất trình Quốc hội việc gia nhập Công ước số 98 của Tổ chức Lao động quốc tế “về áp dụng những nguyên tắc của quyền tổ chức và thương lượng tập thể” tại kỳ họp thứ 7 khai mạc vào ngày 20/5/2019 tới đây.

Đồng thời, chỉ đạo các cơ quan Quốc hội thực hiện thẩm tra dự án Bộ luật Lao động sửa đổi, bổ sung, đảm bảo tính tương thích, phù hợp các nội dung Công ước số 98 và đảm bảo trình thông qua Quốc hội và có hiệu lực đồng bộ với Công ước số 98.

Kết luận nội dung thảo luận, Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Tòng Thị Phóng nêu rõ, việc cho ý kiến về gia nhập Công ước số 98 của ILO là nội dung quan trọng trong đổi mới chính trị của Việt Nam và thể hiện sự thận trọng của Việt Nam khi tham gia các điều ước quốc tế.

Qua thảo luận, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đều tán thành với Tờ trình của Chủ tịch nước và Báo cáo thuyết minh của Chính phủ về sự cần thiết gia nhập Công ước số 98; nhất trí với việc trình Quốc hội xem xét phê chuẩn gia nhập Công ước số 98, không bảo lưu nội dung nào của Công ước.

H.Phạm- H.Thu