Gia tăng số ca mắc tay chân miệng, nguy cơ bùng phát dịch

Khoảng 2 tháng trở lại đây, số ca mắc tay chân miệng nhập viện tại Bệnh viện Nhi Trung ương tăng nhanh.

Tương tự, tại khoa Nội Nhi tổng hợp, Bệnh viện E cũng ghi nhận số ca mắc tay chân miệng gia tăng.

Nguy cơ bùng phát thành dịch

Theo ThS. BS Trương Văn Quý – Trưởng khoa Nội Nhi tổng hợp, Bệnh viện E tính trung bình mỗi ngày, khoa Nội Nhi tổng hợp tiếp nhận khám và điều trị từ 40-50 bệnh nhân nhi. Nhưng trong 3 tuần gần đây, Khoa Nội Nhi tổng hợp tiếp nhận mỗi ngày 10-15 trường hợp tới khám và điều trị do mắc bệnh tay chân miệng.

Cá biệt riêng ngày 7/7, ngoài các trường hợp điều trị ngoại trú, khoa tiếp nhận 4 bệnh nhi phải nhập viện điều trị nội trú vì mắc bệnh tay chân miệng cấp độ 2, với những biểu hiện phỏng nước trên da, niêm mạc, ở lòng bàn tay, bàn chân, các dấu hiệu bệnh nặng như sốt cao không giảm, li bì...

Theo TS Lâm, tay chân miệng là bệnh xuất hiện quanh năm, vào khoảng tháng 4,5 đến tháng 11 là thời điểm cao điểm trẻ dễ mắc tay chân miệng. Có thể gặp ở mọi lứa tuổi nhưng thường gặp ở trẻ dưới 5 tuổi, đặc biệt tập trung ở nhóm tuổi dưới 3 tuổi.

TS Nguyễn Văn Lâm, Trưởng khoa Truyền nhiễm, Trung tâm Y học lâm sàng các bệnh Nhiệt đới Trẻ em, Bệnh viện Nhi Trung ương

Chia sẻ về nguyên nhân gây bệnh tay chân miệng, ThS Quý giải thích, bệnh tay chân miệng đến từ virus đường ruột Enterovirus với hai loại thường gặp nhất là Coxsackie A16 và Enterovirus typ 71. Là virus đường ruột nên chúng tồn tại ở môi trường và ngay trong bản thân trẻ. Đặc biệt, đối với những nơi tập trung trẻ em như trường học, khu vui chơi... sẽ tồn tại nhiều virus gây bệnh.

Cũng theo bác sĩ Trương Văn Quý, bệnh tay chân miệng có thể lây truyền từ người sang người khi tiếp xúc phải virus gây bệnh. Virus có thể phát tán từ cơ thể người bệnh ra môi trường qua đường phân, các nốt phỏng nước hoặc dịch tiết từ đường hô hấp. Đáng lo ngại là dịch bệnh này lây lan với tốc độ khủng khiếp. Trong lớp học có một bé bị mắc bệnh thì cả lớp đó có thể bị lây nhiễm.

Bệnh tay chân miệng có thể tái mắc lại

Hiện các bác sĩ thực hiện phân loại tay chân miệng ở trẻ em theo mức độ nặng của bệnh theo 4 mức độ để xác định và đưa ra quyết định bệnh nhân nhi có cần nhập viện điều trị hay không.

Theo bác sĩ Quý, dấu hiệu 4 mức độ như sau, bệnh nhân ở mức độ 1 có các dấu hiệu ở da, niêm mạc bao gồm phỏng nước lòng bàn tay, bàn chân hay ở các nếp gấp như khuỷu tay, đầu gối, mông, kèm theo nốt ở miệng.

Nếu bệnh nhân mắc bệnh tay chân miệng ở mức độ 2, bắt đầu có biến chứng trên thần kinh và biến chứng tim mạch nhẹ. Độ 2 được phân chia thành 2 phân độ nhỏ: Độ 2A, trẻ có 1 trong các dấu hiệu sau: giật mình dưới 2 lần/30 phút và không ghi nhận lúc khám bệnh, sốt trên 2 ngày hoặc sốt trên 39 độ C kèm theo nôn, lừ đừ, khó ngủ, quấy khóc vô cớ.

Độ 2B, trẻ có dấu hiệu được phân ra nhóm 1 hoặc nhóm 2, nhóm 1: Trẻ giật mình hơn 2 lần/30 phút hoặc bệnh sử có giật mình kèm theo dấu hiệu: ngủ gà, nhịp tim nhanh, sốt cao trên 39 độ C không đáp ứng với thuốc hạ sốt. Nhóm 2: Trẻ có triệu chứng thất điều như run chi, run người, ngồi không vững, đi loạng choạng.

Ở mức độ 3, bệnh tay chân miệng trẻ em có biến chứng thần kinh, tim mạch, hô hấp nặng, vã mồ hôi, lạnh toàn thân hoặc khu trú. Nhịp thở nhanh, thở bất thường: có cơn ngưng thở, trẻ thở bụng, thở nông, xuất hiện rút lõm ngực, khò khè, thở rít thanh quản, xuất hiện rối loạn tri giác, tăng trương lực cơ.

Ở mức độ 4, bệnh tay chân miệng xuất hiện triệu chứng sốc, phù phổi cấp, tím tái hoặc ngưng thở, thở nấc.

Bệnh nhi mắc tay chân miệng ghi nhận tại khoa Nội Nhi tổng hợp, Bệnh viện E.

Theo TS Lâm: “Tùy mức độ của bệnh để đưa ra quyết định bệnh nhi cần nhập viện hay không. Độ 1 điều trị ngoại trú tại nhà, từ độ 2A trở lên thì phải theo dõi tại các bệnh viện hoặc trung tâm y tế, mức độ nặng nữa là 2B, 3 thì phải điều trị tại bệnh viện có khả năng điều trị tốt về bệnh này, với độ 4 phải điều trị ở nơi có hồi sức tích cực và tùy từng mức độ bệnh nhân mà điều trị theo phác đồ của Bộ Y tế. Thông thường với một bệnh nhân không có diễn biến nặng thì khoảng 5-7 ngày là bệnh nhân sẽ lui bệnh. với trường hợp nặng có dấu hiệu tổn thương phổi thì bệnh nhân này phải điều trị lâu hơn”.

Nếu bé mắc tay chân miệng ở độ 1 đã có hướng dẫn để bố mẹ có thể chăm sóc bệnh nhi tại nhà. TS Lâm , khuyến cáo thêm, sang độ 2, trẻ bắt đầu có biểu hiện sốt cao cần đưa đến bệnh viện, và lên đến độ 2A thì sẽ được đưa vào viện để theo dõi, sau 8 -24 giờ mà bệnh nhân hết sốt, ăn uống tốt thì tiếp tục được chuyển về nhà để theo dõi tiếp. Nếu bệnh nhân nặng lên thì tiếp tục theo dõi sát và điều trị theo phác đồ của Bộ Y tế.

Trẻ mắc tay chân miệng rồi vẫn có thể tái mắc lại.

Về việc nhiều phụ huynh cho rằng con mình đã mắc tay chân miệng sẽ không tái mắc, TS Lâm thông tin: “Hiện tại, với tay chân miệng chưa có vắc xin điều trị, vì vậy bước phòng bệnh là quan trọng nhất. Những bệnh nhân đã mắc tay chân miệng rồi vẫn có nguy cơ mắc lại, vì miễn dịch của tay chân miệng không phải là suốt đời nên vẫn có thể mắc lại”.

Để phòng chống bệnh tay chân miệng, TS Lâm khuyên: Các bậc cha mẹ cần theo dõi con ở nhà nếu thấy xuất hiện sốt kèm theo kém ăn, bỏ bú hay đau họng, phát ban thì cần báo ngay với nhà trường cho con nghỉ học. Đưa trẻ đến cơ sở y tế để được thăm khám, chẩn đoán bệnh kịp thời. Nếu chẩn đoán là tay chân miệng thì cần được cách ly tại nhà trong vòng 5-7 ngày. Bé cần được chăm sóc, theo dõi với chế độ ăn hợp lý nhiều vitamin, ăn chất lỏng dễ tiêu để tăng cường sức đề kháng giúp trẻ nhanh chóng vượt qua được thời gian mắc bệnh.

Ngọc Nga - Châu Anh