Gia tăng sức ép với Trung Quốc, Mỹ cử Thứ trưởng Ngoại giao thăm và bán 7 loại vũ khí cho Đài Loan

Mỹ có kế hoạch bán 7 loại vũ khí cùng lúc cho Đài Loan sẽ là động thái làm gia tăng quan hệ Mỹ - Trung vốn đã rất xấu. Trong ảnh: pháo phản lực phóng loạt M-142 HIMARS (Ảnh: Đông Phương).

Theo trang tin Đông Phương ngày 17/9, ngày 16/9 theo giờ Washington, Bộ Ngoại giao Mỹ đã chính thức thông báo, ông Keith Krach, Thứ trưởng Ngoại giao phụ trách kinh tế, năng lượng và môi trường sẽ thăm Đài Loan trong tuần này và dự lễ tưởng niệm cựu Tổng thống Đài Loan Lý Đăng Huy (Lee Teng-hui) vào thứ Bảy (19/9). Bộ Ngoại giao Đài Loan đã xác nhận và nói ông Krach là quan chức cấp cao nhất của Bộ Ngoại giao Mỹ đến thăm Đài Loan kể từ năm 1979. Ông sẽ gặp gỡ bà Thái Anh Văn để thảo luận về hợp tác kinh tế Mỹ-Đài Loan.

Thứ trưởng Ngoại giao Mỹ Keith Krach, người sẽ thăm Đài Loan từ ngày 17 đến 19/9 (Ảnh: Đông Phương).

Bộ Ngoại giao Đài Loan sáng sớm ngày thứ Năm (17) đã chỉ rằng, ông Krach sẽ gặp gỡ bà Thái Anh Văn và các quan chức chính phủ cấp cao khác trong thời gian từ thứ Năm đến thứ Bảy. Cùng đi với Thứ trưởng Keith Krach còn có Trợ lý Bộ trưởng Ngoại giao Mỹ về các vấn đề dân chủ, nhân quyền và lao động. Robert Destro. Sau chuyến thăm Đài Loan hồi đầu tháng 8 của Bộ trưởng Y tế và Nhân sinh Alex Azar, việc Mỹ một lần nữa cử các quan chức cấp cao sang thăm, thể hiện tầm quan trọng và sự ủng hộ kiên định của Mỹ đối với quan hệ Mỹ - Đài Loan và tin tưởng sẽ làm sâu sắc hơn nữa mối quan hệ kinh tế chặt chẽ giữa Đài Loan và Mỹ.

Theo Đông Phương, Mỹ có 6 người giữ chức vụ Thứ trưởng Ngoại giao, mỗi người phụ trách các công việc khác nhau. Chuyến thăm Đài Loan của ông Krach là quan chức cấp cao nhất của Bộ Ngoại giao Mỹ đến thăm Đài Loan sau khi quan hệ ngoại giao giữa Đài Loan và Mỹ cắt đứt vào năm 1979. Ông cũng là quan chức cấp cao thứ hai của Hoa Kỳ thăm Đài Loan trong năm nay sau chuyến thăm Đài Loan của Bộ trưởng Y tế Azar. Truyền thông Đài Loan trước đó đưa tin rằng ông Krach thăm Đài Loan và chủ trì “Đối thoại Kinh tế và Thương mại Đài Loan-Hoa Kỳ”, nhưng hai bên hiếm khi từ chối tiết lộ chi tiết trước về hoạt động này.

Thủy lôi thông minh Mỹ dự định bán cho Đài Loan (Ảnh: Đông Phương).

Phản ứng về chuyến thăm của ông Krach tới Đài Loan, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Uông Văn Bân đã tuyên bố “Trung Quốc kiên quyết phản đối các hoạt động trao đổi chính thức giữa Hoa Kỳ và Đài Loan và kêu gọi Hoa Kỳ ngừng ngay mọi hình thức trao đổi để tránh làm tổn hại đến quan hệ Trung-Mỹ cũng như hòa bình và ổn định trên eo biển Đài Loan”.

Cùng ngày, hãng thông tấn Anh Reuters hôm thứ Tư (16/9) dẫn “bốn nguồn tin đáng tin cậy” cho biết trong một động thái “hiếm thấy”, Mỹ đã có kế hoạch bán cùng lúc 7 loại vũ khí cho Đài Loan, bao gồm thủy lôi thông minh, tên lửa hành trình và máy bay không người lái...Điều này sẽ làm trầm trọng thêm tình hình căng thẳng trên eo biển Đài Loan và khiến quan hệ giữa Washington và Bắc Kinh đã xuống đến đáy càng trở nên tồi tệ.

Tên lửa hành trình chống hạm Harpoon Mỹ dự định bán cho Đài Loan đợt này (Ảnh: Đông Phương).

Bản tin của Reuters không liệt kê chi tiết các chủng loại cùng số lượng vũ khí mà Mỹ bán cho Đài Loan, nhưng truyền thông Đài Loan cho biết chúng bao gồm máy bay không người lái (UAV) MQ-9B Seaguard, thủy lôi thông minh, Hệ thống pháo phản lực phóng loạt cơ động cao M-142 (HIMARS), tên lửa chống hạm Harpoon đặt trên đất liền, tên lửa chống tăng Javelin, tên lửa chống tăng đặt trên xe kéo và pháo tự hành M-109A6.

Các nguồn tin trong Quốc hội Mỹ tiết lộ rằng các công ty vũ khí như Lockheed Martin, Boeing và General Electric đã chuẩn bị đầy đủ các thủ tục xuất khẩu và dự kiến sẽ thông báo cho Quốc hội trong vòng vài tuần tới. Các nguồn tin từ công ty vũ khí chỉ ra rằng Ngoại trưởng Mỹ Pompeo dự kiến sẽ báo cáo vắn tắt với Tổng thống Trump về dự án bán vũ khí trong tuần này. Một số đề nghị mua bán vũ khí đã được Đài Loan đề xuất hơn một năm trước, nhưng đến nay mới bước vào trình tự phê duyệt.

Trước đó, vào ngày 9/7, Cơ quan Hợp tác An ninh Quốc phòng thuộc Bộ Quốc phòng Mỹ ra thông cáo cho biết Bộ Ngoại giao Mỹ đã phê duyệt giấy phép cung cấp tên lửa phòng không “Patriot-3” cho Đài Loan với tổng trị giá 620 triệu USD. Sau đó, Trung Quốc đã tuyên bố trừng phạt Lockheed Martin, nhà thầu chính của Mỹ trong dự án bán vũ khí cho Đài Loan.

Đông Phương cho rằng, việc Mỹ bán đồng thời 7 loại vũ khí cho Đài Loan khác với thông lệ trước đây. Trước đây, việc Mỹ bán vũ khí cho Đài Loan được thực hiện riêng lẻ và được điều chỉnh cẩn thận nhằm giảm căng thẳng với Bắc Kinh. Tuy nhiên, năm nay Washington đã trở nên hung hăng đối với Bắc Kinh. Việc bán vũ khí cho Đài Loan thậm chí phù hợp với cuộc chiến thương mại đã kéo dài, việc tranh cãi về nguồn gốc của virus gây dịch bệnh COVID-19 và Hoa Kỳ cáo buộc gián điệp Trung Quốc đánh cắp các công nghệ bí mật. Mỹ hy vọng tăng cường sức mạnh quân sự của Đài Loan và tăng cường khả năng phòng thủ chống lại PLA. Lầu Năm Góc càng ra sức để “củng cố mấu chốt Đài Loan”.

Máy bay không người lái MQ-9B Seaguard sẽ được Mỹ bán cho Đài Loan trong đợt này (Ảnh: Đông Phương).

Phân tích chỉ ra rằng chính quyền Trump đã tăng cường khả năng phòng thủ của các đồng minh bằng cách xuất khẩu vũ khí cho họ, giảm sự phụ thuộc vào quân đội Mỹ và kích thích nền kinh tế trong nước. Phía Đài Loan thì lo ngại nếu Donald Trump không tái đắc cử, Joe Biden lên nắm quyền sẽ không muốn bán vũ khí tối tân của Mỹ. Có quan chức cấp cao của Mỹ cho rằng, Đài Loan đã có bước đi tốt trong việc tăng chi tiêu quốc phòng, nhưng họ cần phải làm nhiều hơn thế. Người phát ngôn của Bộ Ngoại giao Mỹ và Văn phòng Kinh tế và Văn hóa Đài Bắc tại Mỹ đã từ chối bình luận về tin này.

Người phát ngôn của Bộ Quốc phòng Đài Loan tuyên bố rằng thông tin này chỉ là suy đoán của giới truyền thông. Quân đội Đài Loan tuân thủ nguyên tắc giữ bí mật đối với các vụ mua bán vũ khí đang được đánh giá hoặc đàm phán và sẽ không giải thích công khai theo thông lệ; Bộ Quốc phòng sẽ chỉ giải thích rộng rãi khi phía Mỹ thông báo về vụ mua bán vũ khí cho quốc hội.

Trong một diễn biến có liên quan ở phía Trung Quốc đại lục, Cục An toàn Hàng hải tỉnh Chiết Giang thông báo, PLA sẽ tổ chức cuộc tập trận quân sự từ 8 giờ sáng đến 6 giờ chiều ngày thứ Năm (17/9) tại một phần của biển Hoa Đông, trong thời gian đó các tàu bị cấm đi vào khu vực này.

Thu Thủy