Giá thuốc của VN Pharma 'nhảy múa' như thế nào?

Giá thuốc của VN Pharma cao thấp khác nhau ở mỗi đơn vị trúng thầu

Công ty VN Pharma được cấp giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh lần đầu vào năm 2011, cho tới năm 2016, công ty này đã thay đổi đăng ký kinh doanh 17 lần. Hoạt động chính của công ty là bán ra thị trường tự do các mặt hàng thuốc gồm nhập khẩu, sản xuất trong nước, trong đó có thuốc H-Capita do Công ty Helix sản xuất và một số thuốc do Công ty Health 2000 sản xuất.

Còn Công ty Helix chỉ thể hiện trên các giấy tờ, tài liệu do Công ty VN Pharma cung cấp khi làm thủ tục cấp phép nhập khẩu, cấp số đăng ký thuốc.

Theo báo cáo của công ty này, doanh thu từ năm 2011 - 2014 là hơn 2.117 tỉ đồng. Trong đó, doanh thu từ bán thuốc và nguyên liệu ra thị trường tự do là hơn 1.609 tỉ đồng; bán thuốc trúng thầu tại 26 địa phương và 12 BV tuyến T.Ư là 508 tỉ đồng.

Lãnh đạo VN Pharma tại phiên tòa xét xử. Ảnh: Người Lao động

Nhưng kết quả kiểm tra thực tế VN Pharma trúng thầu tại An Giang, Bến Tre, Kiên Giang, Tiền Giang, Trà Vinh, TP.HCM và các BV tuyến T.Ư là Chợ Rẫy, BV Đại học Y Dược TP, BV đa khoa T.Ư Cần Thơ và BV T.Ư Huế có tổng giá trị trúng thầu là gần 700 tỉ đồng.

Theo Thanh tra Chính phủ, việc xây dựng kế hoạch đấu thầu, số lượng và danh mục thuốc trong kế hoạch đấu thầu của một số đơn vị xây dựng thiếu căn cứ, không sát với tình hình thực tế sử dụng thuốc dẫn đến tổng giá trị gói thầu cao hơn so với tổng giá trị thuốc thực tế sử dụng 12 tháng liền kề từ 50 - 100%.

Đơn giá kế hoạch nhiều mặt hàng lấy chưa đầy đủ đơn giá trúng thầu 12 tháng gần nhất trên website của Cục Quản lý Dược để làm căn cứ xây dựng và thẩm định giá trị gói thầu. Việc này dẫn đến mỗi nơi trúng mỗi giá cao, thấp khác nhau.

Ví dụ, thuốc Drolenic 70 giá thầu tại TP.HCM là 6.900 đồng/viên, nhưng tại Kiên Giang lại trúng thầu đến 18.000 đồng/viên, chênh lệch 11.000 đồng/viên. Thuốc Augtace 500 giá trúng thầu tại An Giang là 2.260 đồng/viên, nhưng tại Tiền Giang là 9.500 đồng/viên…

Tại kết luận của Thanh tra Chính phủ về việc cấp giấy phép nhập khẩu, giấy đăng ký lưu hành đối với 10 loại thuốc của Công ty Helix, cấp giấy phép hoạt động cho Công ty Helix và việc trúng các gói thầu cung cấp thuốc cho các bệnh viện của Công ty cổ phần VN Pharma cho hay, trong tổng số 148 thuốc sản xuất trong nước mà VN Pharma bán cho các cơ sở y tế công lập thì có 55 thuốc chênh lệch giá từ 50% đến 375%, có 75 thuốc chênh lệch giá từ 1,47% đến dưới 50% và có 18 thuốc chênh lệch âm từ 3,13 đến 93,33%.

Số lượng các mặt hàng thuốc Công ty VN Pharma trúng thầu tại các địa phương và bệnh viện được kiểm tra chiếm tỷ lệ 20% đến 25% tổng số các mặt hàng thuốc Công ty tham dự thầu. Đơn giá các mặt hàng thuốc Công ty trúng thầu là đơn giá thấp nhất.

Nhiều mặt hàng thuốc trúng thầu nhưng một số cơ sở y tế không mua hoặc mua không đủ số lượng như hợp động đã ký. Thanh tra Chính phủ khẳng định, chưa phát hiện thấy có sự ưu tiên nào để Công ty VN Pharma được trúng các gói thầu.

Trong 3 năm, Bộ Y tế cấp 607 giấy phép nhập khẩu thuốc chưa có số đăng ký

Theo tài liệu, năm 2014, VN Pharma xin cấp phép nhập khẩu, cấp số đăng ký đối với 7 thuốc gồm: H2K Ciprofloxacin 200 (SĐK VN - 17877 - 14) , H2K Ciprofloxacin 400 (VN 17878-14), H2K Levofloxacin 250 (VN - 17879 - 14), H2K Levofloxacin 500 (VN - 17880 - 14), H2K Levofloxacin 750 (VN - 17881 - 14), H-Cipox 200 (Cirprofloxacin VN 17882 - 14) và H-Levo 500 (Levofloxacin VN 17883 - 14).

VN Pharma cung cấp cho Bộ Y tế giấy chứng nhận bán hàng tự do (FSC) thay thế giấy chứng nhận sản phẩm (CPP) theo quy định tại Thông tư số 22 năm 2009. Trên giấy FSC có nội dung xác nhận của cơ quan y tế Canada: Sản phẩm trên được phép bán tự do tại thị trường Canada. Giấy FSC, giấy thực hành tốt sản xuất thuốc (GMP) 7 loại thuốc VN Pharma đăng ký có xác nhận hợp thức hóa lãnh sự.

Tuy nhiên, địa chỉ Công ty Helix ghi trên FSC và GMP của 7 loại thuốc đăng ký trên được Cơ quan an ninh điều tra phát hiện tương tự giấy FSC và GMP có trong hồ sơ xin phép nhập khẩu thuốc H-Capita 500 Caplet (gọi tắt là H-Capita), là tài liệu làm giả theo Kết luận điều tra số 02/ANĐT-P6 ngày 11.1.2016.

Cũng theo theo Thanh tra Chính phủ, Thông tư số 47 năm 2010 có nhiều bất cập, sơ hở dẫn đến việc thuốc H-capita được cấp giấy phép nhập khẩu ngày 30/12/2013 nhưng giấy phép hoạt động của Công ty Austin Hong Kong đã hết hạn từ ngày 6/10/2013 và tháng 4/2014, Chi cục Hải quan cửa khẩu quốc tế Tân Sơn Nhất đã cho phép nhập khẩu 9.300 hộp thuốc H-Capita vào Việt Nam.

Thông tư cũng chưa quy định trong hồ sơ xin cấp giấy phép nhập khẩu thuốc phải có giấy phép hoạt động về thuốc và nguyên liệu làm thuốc của doanh nghiệp nước ngoài tại Việt Nam; Thiếu cơ chế phối hợp giữa Bộ Y tế và Bộ Ngoại giao, các bộ, ngành trong nước với cơ quan y tế nước ngoài nơi sản xuất, xuất khẩu thuốc nhằm phòng ngừa, ngăn chặn, phát hiện kịp thời tài liệu bị làm giả trong hồ sơ…

Được biết trong 3 năm, 2012-2014, Bộ Y tế đã cấp 607 giấy phép nhập khẩu thuốc chưa có số đăng ký cũng không yêu cầu doanh nghiệp nộp giấy phép hoạt động về thuốc và nguyên liệu làm thuốc tại Việt Nam. Trong đó có 3 thuốc H-Capita, H-Epra 40 và H-Lastapen 500mg./.

Thái Linh