Giải mã căn bệnh đậu mùa khỉ đang lây lan khắp toàn cầu: Liệu có phải đại dịch tiếp theo đe dọa nhân loại?

1

Căn bệnh đáng sợ đang lây lan rộng

Cuối tuần qua, Đức trở thành quốc gia tiếp theo ghi nhận trường hợp mắc bệnh đậu mùa khỉ trên lãnh thổ. Đây là quốc gia châu Âu mới nhất đưa tên mình vào danh sách những nước phát hiện căn bệnh đáng sợ cùng với Anh, Tây Ban Nha, Bồ Đào Nha, Pháp, Italy và Thụy Điển.

Riêng tại Vương quốc Anh, số ca mắc đã tăng gấp đôi kể từ khi trường hợp đầu tiên được ghi nhận hôm 7/5. Quốc gia này hiện có 20 ca được ghi nhận. Tuy nhiên, người ta lo ngại số ca mắc có thể nhiều hơn do chưa được phát hiện.

Mỹ và Australia trong tuần này cũng đã ghi nhận trường hợp mắc đầu tiên. Các chuyên gia y tế hàng đầu đang nỗ lực tìm hiểu xem tại sao căn bệnh hiếm gặp, vốn thường xuất hiện ở châu Phi trước kia, lại có thể bùng phát mạnh mẽ đến vậy.

Trong khi một số ca mắc có liên quan tới việc du lịch châu Phi, những trường hợp nhiễm bệnh gần đây được cho là lây lan trong cộng đồng, làm gia tăng nguy cơ dịch có thể bùng phát rộng hơn.

CDC của Mỹ cùng Cơ quan phòng chống bệnh truyền nhiễm của Anh (UKHSA) đang điều tra một loạt những ca mắc, bao gồm các ca đồng tính nam đồng thời khuyến nghị những trường hợp này tự kiểm tra cơ thể nhằm sớm nhận biết nốt phát ban hoặc tổn thương khác thường nào đó.

Những trường hợp có các triệu chứng như phát ban và sốt đang được khuyến nghị tìm kiếm sự trợ giúp của bác sĩ và phải liên hệ với các phòng khám trước khi tới khám.

Susan Hopkins, cố vấn y tế trưởng tại UKHSA, cho biết: "Những ca mắc mới nhất này, cùng với báo cáo về các trường hợp khác trên khắp châu Âu, xác nhận những lo ngại ban đầu của chúng tôi rằng bệnh đậu mùa khỉ có thể lây lan trong cộng đồng của chúng ta".

2

Bệnh đậu mùa khỉ là gì?

Bệnh đậu mùa khỉ là một bệnh hiếm gặp do virus cùng tên gây ra. Nó có họ với bệnh đậu mùa nhưng thường ít nghiêm trọng hơn. Căn bệnh này thường xuất hiện ở những vùng xa xôi, hẻo lánh của Trung và Tây Phi. Các nhà khoa học lần đầu tiên phát hiện virus trên khỉ nuôi nhốt vào năm 1958. Trường hợp đầu tiên ở người được ghi nhận năm 1970.

Bệnh đầu mùa khỉ tái phát ở Nigeria vào năm 2017 sau 4 thập kỷ không có trường hợp nào được xác nhận. Tính đến tháng 5/2022, 450 trường hợp đã được ghi nhận ở quốc gia này. Cũng từ năm 2017, có những trường hợp mắc bệnh lẻ tẻ được ghi nhận ở 10 quốc gia châu Phi. Các trường hợp bên ngoài châu Phi trước đây ít phổ biến hơn, thường liên quan tới du lịch hoặc động vật nhập khẩu. Cũng có những trường hợp được ghi nhận ở Israel, Anh, Singapore và Mỹ vào năm 2003.

3

Căn bệnh này lây lan thế nào?

Bệnh đậu mùa khỉ lây lan khi ai đó tiếp xúc gần với người, động vật hoặc vật liệu bị nhiễm virus. Virus có thể xâm nhập vào cơ thể qua da hở, đường hô hấp hoặc qua mắt, mũi và miệng. Tuy căn bệnh này không được coi là loại bệnh lây lan qua đường tình dục dù thực tế, nó có thể lây lan qua đường này.

4

Triệu chứng của đậu mùa khỉ là gì?

Các triệu chứng ban đầu của bệnh đậu khỉ là sốt, nhức đầu, đau cơ, sưng tấy và đau lưng. Bệnh nhân thường xuất hiện phát ban từ 1 tới 3 ngày sau khi sốt, thường bắt đầu ở mặt và lan sang các bộ phận khác trên cơ thể, chẳng hạn như lòng bàn tay, lòng bàn chân.

Phát ban có thể gây ngứa dữ dội, sau đó trải qua một số giai đoạn trước khi đóng vảy và rụng. Người nhiễm thường phải gánh chịu các triệu chứng từ 2 đến 4 tuần và thường tự khỏi.

5

Điều trị ra sao?

Hiện chưa có phương pháp điều trị an toàn và được chứng minh hiệu quả cho bệnh đậu khỉ mặc dù hầu hết các trường hợp nhiễm virus đều chỉ có triệu chứng nhẹ.

Những người nghi nhiễm virus nên được điều trị cách ly trong phòng áp lực âm. Các chuyên gia chăm sóc sức khỏe cần đồ bảo hộ chuyên dụng.

Tuy nhiên, vắc xin phòng bệnh đậu mùa được cho là có hiệu quả trong việc ngăn chặn virus đậu khỉ. Ở Anh và Tây Ban Nha, vắc xin phòng đậu mùa đã được cung cấp cho những bệnh nhân mắc đậu khỉ để giảm các triệu chứng và hạn chế lây lan.

6

Bệnh đậu mùa khỉ nguy hiểm thế nào?

Các trường hợp mắc đậu khỉ thường ít nghiêm trọng nhưng cũng có một vài trường hợp tử vong được ghi nhận ở Tây Phi. Tuy nhiên, cơ quan ý tế nhấn mạnh nguy cơ bùng phát nghiêm trọng khó xảy ra và rủi ro với công chúng vẫn rất thấp.

"Trong khi các cuộc điều tra vẫn đang tiếp tục nhằm xác định nguồn lây nhiễm, điều quan trọng cần nhấn mạnh là nó chưa dễ lây lan giữa mọi người nhưng cần giữ khoảng cách với những người có triệu chứng", Colin Brown, lãnh đạo UKHSA, cho biết.

Cơ quan y tế của Anh, Mỹ và Canada khuyến cáo những người bị phát ban hoặc lo lắng về bệnh đậu mùa khỉ có thể liên hệ với nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khở. Họ cũng đang đưa ra lời khuyên cho bất kỳ trường hợp nào tiếp xúc gần với các ca bệnh, bao gồm cả nhân viên y tế.

Dù căn bệnh này có vẻ không gây chết người hàng loạt nhưng những vết sẹo khủng khiếp nó để lại trên cơ thể nạn nhân, bao gồm cả mặt, có thể trở thành nỗi ám ảnh suốt đời của những người mắc phải.

Tham khảo: CNBC

Linh Anh