Giải mã chính sách thuế: Giảm chi phí tuân thủ, tăng động lực cho doanh nghiệp
Ngày 20/9, Câu lạc bộ Kế toán trưởng toàn quốc phối hợp với Công ty TNHH Kiểm toán & Tư vấn UHY tổ chức kỳ sinh hoạt lần thứ 07/2025 với chủ đề 'Giải mã ma trận chính sách thuế'.
Toàn cảnh sự kiện. Ảnh: Phạm Hạnh/Bnews/vnnet.vn
Sự kiện thu hút hơn 500 hội viên VCCA và các câu lạc bộ trên toàn quốc tham gia bằng cả hai hình thức trực tiếp và trực tuyến.
Tại buổi sinh hoạt, các chuyên gia cho rằng chính sách thuế
Việt Nam cần được hoàn thiện theo hướng vừa bảo đảm nguồn thu bền vững, vừa tạo động lực phát triển cho doanh nghiệp trong bối cảnh hội nhập quốc tế.
Ông Nguyễn Văn Phụng – Phó Chủ tịch Hội đồng cố vấn chuyên môn Câu lạc bộ Kế toán trưởng toàn quốc, nguyên Cục trưởng Cục Thuế Doanh nghiệp lớn, Tổng cục Thuế (nay là Cục Thuế) nhấn mạnh ba nhiệm vụ cấp bách: sớm ban hành mức thuế bổ sung tối thiểu trong nước (QDMTT) để giữ lại phần thuế 15% cho ngân sách; tái cấu trúc ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp theo hướng tập trung vào ngành chiến lược, chuyển sang hình thức ưu đãi phi thuế; và giảm chi phí tuân thủ bằng việc hiện đại hóa quản lý thuế dựa trên dữ liệu số, quản lý rủi ro thay vì gia tăng thủ tục giấy tờ.
Ở góc nhìn từ kiểm toán và tư vấn chính sách, bà Nguyễn Thị Phương Thảo, Phó Tổng giám đốc UHY, cho rằng chính sách ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp hiện nay bị đánh giá là dàn trải, kém hiệu quả và thậm chí gây thất thu ngân sách.
Bà Nguyễn Thị Phương Thảodẫn chứng: “Thực tế, chúng tôi gặp nhiều trường hợp doanh nghiệp FDI hưởng ưu đãi lớn nhưng giá trị mang lại cho nền kinh tế không tương xứng. Ưu đãi thuế cần được thiết kế lại theo hướng có chọn lọc: tập trung vào lĩnh vực công nghệ cao, năng lượng xanh... Đồng thời, Chính phủ nên chuyển từ ‘ưu đãi thuế suất’ sang ‘tín dụng thuế cho chi phí nghiên cứu, đào tạo, đổi mới sáng tạo’. Cách này vừa khuyến khích doanh nghiệp tạo giá trị thực, vừa tránh được thất thu ngân sách.”
Theo bà Nguyễn Thị Phương Thảo, nhiều quốc gia trong khu vực đã đi trước Việt Nam trong cải cách chính sách thuế..
“Hàn Quốc, Singapore đều đã giảm dần ưu đãi thuế suất phổ thông mà thay bằng cơ chế khấu trừ chi phí nghiên cứu. Việt Nam hoàn toàn có thể tham khảo để áp dụng,” bà gợi ý.
Đồng quan điểm về việc cần cải cách mạnh mẽ, bà Hoàng Thị Hồng Liên, Giám đốc Tư vấn thuế Công ty Kiểm toán Nexia STT Việt Nam, cho rằng doanh nghiệp hiện vẫn mất nhiều thời gian, chi phí cho thủ tục thuế. Để khắc phục, cơ quan thuế cần đẩy mạnh số hóa, tích hợp dữ liệu và xây dựng hệ thống tập trung kết nối với ngân hàng, bảo hiểm, hải quan… Khi đó, nhiều thông tin sẽ được đối chiếu tự động, giúp doanh nghiệp không còn phải “in – scan – nộp” lặp đi lặp lại.
Bà Hoàng Thị Hồng Liên cũng nhấn mạnh việc phân loại doanh nghiệp theo nhóm rủi ro cao – trung bình – thấp để có tần suất thanh tra phù hợp, đồng thời đơn giản hóa thủ tục hành chính, rút gọn mẫu biểu kê khai và áp dụng cơ chế khoan hồng với các lỗi kỹ thuật nhỏ.
“Nếu làm tốt ba việc này, chi phí tuân thủ của doanh nghiệp sẽ giảm rõ rệt, trong khi cơ quan thuế vẫn đảm bảo kiểm soát chặt chẽ, minh bạch và công bằng”, bà Hoàng Thị Hồng Liên nói.
Các chuyên gia kinh tế tại sự kiện nhận định, thách thức lớn nhất hiện nay là làm sao để hệ thống thuế Việt Nam vừa theo kịp chuẩn mực quốc tế, vừa ngăn thất thu, vừa quản lý rủi ro hiệu quả bằng dữ liệu số và công nghệ hiện đại. Nếu thực hiện được, Việt Nam sẽ vừa bảo đảm nguồn thu bền vững, vừa xây dựng môi trường kinh doanh minh bạch, công bằng cho cộng đồng doanh nghiệp.
