Giải mã đá bazan 'ma thuật' được ca ngợi làm mát Trái đất

Giữa âm thanh ồn ào của những máy móc hạng nặng hoạt động tại một mỏ đá, ông Jim Mann cúi xuống và nhặt những hòn đá nhỏ màu đen. Ông nói rằng đó là "bụi ma thuật". Trên thực tế, đây là những mẩu đá bazan.

Đá bazan là loại đá núi lửa cứng, không hiếm và cũng không phải loại nổi bật. Tuy nhiên, thông qua một quá trình được gọi là "phong hóa đá tăng cường", đá bazan có thể giúp làm mát Trái đất đang nóng lên.

Các nhà khoa học của Liên hợp quốc nhận định chỉ riêng việc giảm phát thải khí nhà kính sẽ không đủ để hạn chế sự nóng lên toàn cầu. Họ đánh giá rằng sẽ cần phải loại bỏ carbon dioxide ra khỏi bầu khí quyển. Trồng cây là cách tự nhiên nhất để làm điều này nhưng cũng có một số hạn chế. CO2 thu được sẽ giải phóng khi gỗ mục nát hoặc cháy và có những giới hạn về diện tích trồng cây.

Trong khi đó, biện pháp thu giữ không khí trực tiếp Direct Air Capture (DAC) dùng máy móc lớn để hút CO2 ra khỏi khí quyển một cách cơ học và lưu trữ dưới lòng đất được coi là vĩnh viễn. Thế nhưng, giới khoa học thắc mắc về mức độ hợp lý của phương pháp này khi cần xây dựng một quy trình sử dụng nhiều năng lượng trong khi con người đang cố gắng loại bỏ nhiên liệu hóa thạch.

Biện pháp khác là “phong hóa đá tăng cường” nằm giữa tự nhiên và nhân tạo. Nó sử dụng quá trình phong hóa diễn ra tự nhiên rồi từ từ kết hợp với hệ thống tăng áp để loại bỏ carbon nhanh hơn.

Công ty phong hóa đá tăng cường UNDO của ông Jim Mann mới nhận được khoản đầu tư 12 triệu bảng Anh và đang tìm cách mở rộng quy mô hoạt động. Công ty của ông Jim Mann đánh giá cao những mẩu đá bazan nhỏ. Qua nhiều thiên niên kỷ, đá núi lửa đã từ từ loại bỏ carbon ra khỏi không khí khi bị phong hóa trong nước mưa.

Để tối đa hóa việc loại bỏ carbon, đá bazan cần được rải trên một khu vực rộng lớn. Nhiều người nông dân địa phương đã tham gia nhiệm vụ rải đá bazan nhằm "giải cứu" Trái đất khỏi tình trạng nóng lên toàn cầu. Đổi lại, họ được tặng phân bón miễn phí. Qua thử nghiệm rải trên các cánh đồng, đá bazan đã được chứng minh có thể cải thiện cả năng suất cây trồng và chất lượng chăn thả gia súc.

Dù phương pháp này khá hiệu quả nhưng một số chuyên gia lo lắng rằng giải pháp này có thể khiến mọi người sao nhãng khỏi ưu tiên cấp bách hơn là giảm phát thải khí carbonic (CO2), thậm chí được sử dụng chúng làm lý do biện minh việc tiếp tục thải ra nhiều CO2 hơn.

UNDO có kế hoạch mở rộng quy mô nhanh chóng trong vài năm tới và đã thu hút được một số ủng hộ nghiêm túc. Microsoft đã đồng ý chi trả 25.000 tấn đá bazan để rải trên các cánh đồng ở Anh.

Mời độc giả xem video: Châu Á nắng nóng kỷ lục, người dân vật vã tìm cách trốn nóng.

Tâm Anh (theo BBC)