Giải mã khả năng đặc biệt: Vì sao chó có thể nghe hiểu tiếng con người?

Theo Sohu, câu hỏi “tại sao chó có thể hiểu được tiếng người” đã được giới khoa học quan tâm từ lâu. Nhóm nghiên cứu thuộc Đại học Eötvös Loránd (Hungary) đã chọn 13 con chó để tiến hành thí nghiệm. Các nhà khoa học quét não của chúng trong lúc nghe người huấn luyện nói, nhằm xác định khu vực não bộ nào hoạt động. Kết quả cho thấy chó xử lý từ ngữ bằng bán cầu não trái, còn ngữ điệu được xử lý bằng bán cầu não phải – tương tự như con người.

Đáng chú ý, những con chó chỉ cảm nhận mình được khen ngợi nếu lời nói đi kèm với ngữ điệu tích cực. Ngược lại, những lời vô nghĩa nhưng được nói bằng giọng khích lệ, hoặc những từ ngữ có ý nghĩa nhưng mang ngữ điệu trung tính, đều không đem lại hiệu quả tương tự.

Ảnh minh họa.

Nhà khoa học thần kinh Attila Andics tại Đại học Eötvös Loránd ở Budapest cho biết: “Bộ não của chó quan tâm đến cả những gì chúng ta nói và cách chúng ta nói. Khen ngợi chỉ có thể coi là phần thưởng nếu cả ý nghĩa của từ và ngữ điệu đều phù hợp”. Ông nhấn mạnh rằng, giống như con người, chó diễn giải lời nói bằng não trái, phân tích ngữ điệu bằng não phải và chỉ khi hai phần thông tin này “khớp” với nhau, chúng mới có thể hiểu được nội dung ngôn ngữ.

Nhà thần kinh học Andy Koth, một thành viên khác của nhóm nghiên cứu, cũng cho biết: “Chó rất quan tâm đến ngôn ngữ của con người và chúng sẽ cố gắng phân tích ý nghĩa những gì bạn thể hiện. Nếu giọng điệu của bạn phong phú hơn, con chó sẽ hiểu ý bạn nhanh hơn”.

Ngoài yếu tố cấu trúc não, chó còn cần một khoảng thời gian nhất định để tiếp nhận và học hỏi ngôn ngữ của con người. Theo các nhà khoa học, việc học một “ngôn ngữ thứ hai” của con người sẽ dễ dàng hơn nếu ngôn ngữ đó cùng nhóm với tiếng mẹ đẻ, có nhiều điểm tương đồng, chẳng hạn như tiếng Trung Quốc với tiếng Hàn, Nhật, hoặc tiếng Anh với tiếng Pháp, tiếng Đức. Ngược lại, nếu thuộc nhóm ngôn ngữ hoàn toàn khác, độ khó sẽ cao hơn.

Hệ thống “ngôn ngữ” của chó vốn hoàn toàn khác biệt với con người, do đó chúng mất nhiều thời gian hơn để hiểu được. Quá trình này thường bắt đầu bằng việc chó học cách gắn kết danh từ với sự vật cụ thể. Ví dụ, khi người huấn luyện cầm một quả táo và liên tục nói “quả táo”, dần dần con vật sẽ hình thành sự liên hệ giữa từ ngữ và đồ vật thật.

Khi đã ghi nhớ một số danh từ, chó có thể tiếp tục được dạy các động từ như “ngồi”, “nằm xuống”, “chạy”... Những mệnh lệnh này cũng được hiểu thông qua huấn luyện. Các nhà khoa học khẳng định, chó có khả năng tiếp thu các biểu thức ngôn ngữ logic trực tiếp, nhưng những dạng logic phức tạp hoặc được mã hóa thì lại không dễ dàng đối với chúng.

Chó đã đồng hành cùng con người hàng vạn năm qua. Điều đó đồng nghĩa với việc chúng không ngừng học hỏi để giao tiếp gần gũi hơn, thông qua việc chú ý ngày càng nhiều đến cả lời nói lẫn cách nói của con người.

La Khê