Giải mã thành công tinh linh sứa đỏ 'tung hoành' trên bầu trời

Vào tháng 5 năm 2022, bầu trời phía trên của dãy Himalaya đột nhiên xảy ra hiện tượng bất thường. Đó là những tia sét màu đỏ đã xuất hiện, trước đó, chưa ai từng được thấy.

Hiện tượng lạ đã khiến cho rất nhiều người cảm thấy hoang mang, thậm chí có người cho rằng đây là một "dấu hiệu" cảnh báo của vũ trụ. Những "tinh linh" này xuất hiện cao hơn nhiều so với tia chớp chúng ta thường thấy, với đủ hình dạng như " tinh linh sứa", "tinh linh cà rốt", "tinh linh hình trụ"...

Những ánh sáng đỏ này được ví như các tinh linh trong "Giấc mộng đêm hè" và "Giông tố" dưới ngòi bút của William Shakespeare. Vì vậy, Tiến sĩ Davis Centman của Đại học Alaska đã đặt tên cho hiện tượng thời tiết này là "sprite", thể hiện đúng bản chất chỉ xuất hiện thoáng qua.

Những "tinh linh" này thật ra xuất hiện khi hiện tượng phóng điện phạm vi lớn xảy ra trong cơn bão. Ánh sáng lấp lánh màu đỏ cam tươi sáng, rộng hàng kilomet, cao đến 96km, xuyên qua tầng bình lưu, tầng giữa, kéo dài đến tầng điện ly.

Các nhà khoa học đã định nghĩa rằng sét màu đỏ được xếp vào nhóm sét dị hình. Sét màu đỏ cùng sét đen, sét xanh, sét bóng, sét hòn… đều là những hiện tượng kỳ lạ và hiếm có của tự nhiên.

Sét dị hình màu đỏ còn được gọi là Red Sprite (tạm dịch: Yêu tinh đỏ). Theo Cơ quan Vũ trụ châu Âu, sét dị hình màu đỏ là hiện tượng phóng điện cực nhanh diễn ra ở vùng phía trên của khí quyển với độ cao khoảng 60-80 km.

Nó thường xuất hiện dưới dạng những sợi phân nhánh màu đỏ, phía trên khu vực có chớp đang hoạt động mạnh. Tia điện phóng vào khí quyển có thể dài tới 90 km, vùng sáng nhất nằm ở độ cao từ 65-75 km.

Sét dị hình màu đỏ xuất hiện là do nitơ lơ lửng ở độ cao lớn trong khí quyển Trái Đất . Khí này bị luồng điện kích thích và phát ra ánh sáng đỏ. Bản chất của sét dị hình màu đỏ là giải phóng các tia plasma lạnh, rất giống với quá trình phóng điện trong các ống huỳnh quang.

Các tia sét thường có màu đỏ, nhưng chúng rất khó quan sát bằng mắt thường mà chỉ có thể hiện màu sắc thực dưới ống kính của những chiếc máy ảnh, máy quay nhạy sáng.

Tương tự như sét thường, sét dị hình màu đỏ chỉ tồn tại trên bầu trời trong chưa đầy một giây. Do tốc độ và vị trí hình thành, sét dị hình rất khó quan sát từ mặt đất. Các phi hành gia từ Trạm Vũ trụ Quốc tế (ISS) là những người có nhiều khả năng quan sát thấy sét dị hình màu đỏ nhất.

Một số sét dị hình màu đỏ có hình con sứa, số khác là những cột sáng đỏ hướng xuống mặt đất. Trong đó, sét dị hình đỏ hình con sứa thường mang kích thước lớn nhất. Chúng có thể dài tới 50 km, cao 50 km hoặc hơn.

Một số loại sét dị hình màu đỏ có thể quan sát được từ khoảng cách hơn 500 km. Giông bão càng mạnh và tạo ra nhiều điện thì khả năng xuất hiện sét dị hình màu đỏ càng lớn.

Mời các bạn xem video: Trái đất trải qua tháng 9 nóng nhất trong lịch sử. Nguồn: THĐT

Thùy Dung (T.H)