Giải mật hồ sơ JFK và 24 giờ đầy kịch tính trong giới an ninh Mỹ

Mật vụ Clinton Hill che chắn cho Tổng thống John F. Kennedy và Đệ nhất Phu nhân Jackie Kennedy khi ông bị ám sát trên chiếc xe Limousine chạy trên phố Elm ở Dallas ngày 22/11/1963. Ảnh: Wikimedia

Theo tờ New York Times, nhóm an ninh quốc gia của Tổng thống Trump đã choáng váng và buộc phải hành động vội vã sau khi nhà lãnh đạo Mỹ tuyên bố hôm 17/3 rằng ông sẽ cho công bố 80.000 trang tài liệu liên quan đến vụ ám sát Tổng thống John F. Kennedy trong vòng 24 giờ.

Các quan chức chính quyền đã phải tiến hành nhiều công việc để chuẩn bị cho kế hoạch công bố hồ sơ JFK kể từ tháng 1, khi tân Tổng thống Trump khi đó ký một lệnh hành pháp yêu cầu công bố. Nhưng quá trình này vẫn đang diễn ra vào chiều thứ Hai, 17/3, khi ông Trump, trong chuyến thăm Trung tâm biểu diễn nghệ thuật John F. Kennedy, tuyên bố các hồ sơ sẽ được công bố ngay ngày hôm sau.

Cho đến tối 18/3, khi khoảng 64.000 hồ sơ được công khai - ít hơn so với ước tính của Tổng thống Mỹ - một số quan chức an ninh quốc gia hàng đầu của đất nước đã mất nhiều giờ để cố gắng đánh giá mọi mối nguy hiểm có thể xảy ra trong bối cảnh áp lực thời hạn cực độ.

John Ratcliffe, Giám đốc Cục Tình báo Trung ương (CIA), đã nhấn mạnh với các quan chức hành chính cấp cao rằng một số tài liệu không liên quan gì đến ông Kennedy và được xây dựng nhiều thập kỷ sau vụ ám sát - theo 4 người biết về các cuộc thảo luận. Ông muốn đảm bảo rằng các quan chức khác hoàn toàn biết được nội dung của các hồ sơ và sẽ không bị bất ngờ, nhưng Ratcliffe nói rõ rằng ông sẽ không tìm cách cản trở bất kỳ hồ sơ nào được công bố.

Tổng thống Kennedy không lâu trước khi bị ám sát. Ảnh: Getty Images

Ngay sau khi ông Trump phát biểu vào chiều 17/3, các quan chức tại Hội đồng An ninh Quốc gia Mỹ đã nhanh chóng triệu tập một cuộc họp để lập kế hoạch kiểm kê những tài liệu nào vẫn cần phải giải mật. Việc công bố phải được phối hợp với Cục Lưu trữ và Hồ sơ Quốc gia. Một số quan chức nêu lên mối lo ngại về hậu quả không mong muốn của việc công bố vội vàng các hồ sơ, bao gồm cả việc tiết lộ thông tin cá nhân nhạy cảm như số An sinh xã hội của những người vẫn còn sống – nguồn tin trên nói với tờ New York Times.

Các quan chức tham gia vào quá trình giải mật nói rằng số lượng hồ sơ đã tăng lên rất nhiều trong nhiều thập kỷ vì với mỗi cuộc điều tra về tài liệu liên quan đến Kennedy, thông tin không liên quan gì đến vị tổng thống bị ám sát cũng đều nằm trong phạm vi đó. Trong một số trường hợp, hồ sơ lưu trữ còn bao gồm các tài liệu được tạo ra nhiều thập kỷ sau khi ông qua đời - theo một người có hiểu biết về quá trình này.

Thư ký báo chí Nhà Trắng Karoline Leavitt cho biết trong một tuyên bố rằng: "Tổng thống Trump đã hứa công bố tất cả các hồ sơ về J.F.K - và ông đang thực hiện lời hứa đó. Bất kỳ ai ngạc nhiên về điều này đều không chú ý hoặc cố tình bỏ qua".

Về phần mình, khi được hỏi hôm 17/3 rằng ông có biết những gì trong các hồ sơ không, Tổng thống Trump nói rằng ông đã "nghe nói về chúng" nhưng chưa nhận được bản tóm tắt.

Người phát ngôn của Cơ quan An ninh Quốc gia (NSC) và CIA đều từ chối bình luận. Một phát ngôn viên của Cục Lưu trữ Quốc gia Mỹ cũng không trả lời yêu cầu bình luận.

Trong nhiều thập kỷ, các nhà sử học và những người theo thuyết âm mưu đã kêu gọi công bố thêm thông tin về cái chết của cố Tổng thống Kennedy. Một đạo luật năm 1992 yêu cầu chính phủ phải công bố các tài liệu liên quan đến vụ ám sát nổi tiếng này trong vòng 25 năm, ngoại trừ các tài liệu có thể gây tổn hại đến an ninh quốc gia.

Đệ nhất phu nhân Jacqueline Kennedy và Tổng thống John F. Kennedy tham dự giải Orange Bowl ở Miami, Florida, vào ngày 29/1/1962. Ảnh: Thư viện Tổng thống Kennedy/Getty Images

Năm 2017, ông Trump đã cho công bố một số tài liệu bổ sung, đồng thời cho các cơ quan tình báo thêm thời gian để đánh giá các hồ sơ. Tucker Carlson, cộng sự của ông Trump, từng tiết lộ rằng tổng thống đã hối hận về quyết định đó và ông Trump chỉ coi nỗ lực công bố các tài liệu về JFK của mình là để thực hiện lời hứa từ lâu của chính phủ với người dân Mỹ.

Chỉ vài năm trước, ông Trump còn cho biết ông không mấy hứng thú với các hồ sơ mà các nhà sử học và nhiều cộng sự của ông đã muốn xem trong nhiều thập kỷ. Trong một cuộc phỏng vấn với phóng viên tờ New York Times vào tháng 9/2021, ông Trump cho biết ông "không tò mò" về các hồ sơ này.

"Lý do tôi làm vậy là vì tôi nghĩ rằng điều đó là phù hợp", ông nói, giải thích lý do tại sao ông tìm cách giải mật các hồ sơ trong nhiệm kỳ đầu tiên của mình. "Khi bạn có thứ gì đó được coi là bí mật thiêng liêng, thì nó thực sự nghe có vẻ rất tệ. Hãy để mọi người xem xét nó".

Nhưng nhiều người trong quỹ đạo của ông Trump, bao gồm cả ông Carlson và cố vấn chính trị lâu năm nhất, Roger J. Stone Jr., đã vận động hành lang tổng thống trong nhiều năm để ra lệnh công bố tất cả các hồ sơ.

“Vị tổng thống tại nhiệm đã bị ám sát, nhưng mọi vị tổng thống sau này đều che giấu lý do và kẻ ám sát. Làm sao ta có thể làm như vậy”, ông Carlson bày tỏ trong một cuộc phỏng vấn hôm 18/3.

Vụ ám sát Kennedy từ lâu đã làm dấy lên các thuyết âm mưu, bao gồm cả một số thuyết mà chính ông Trump đã ủng hộ. Ông cũng đã tận dụng cơ hội khi nhận thấy sự quan tâm xung quanh vụ ám sát có lợi về mặt chính trị. Khi Robert F. Kennedy Jr., chính trị gia dòng họ Kennedy có cha cũng bị ám sát, ủng hộ ứng cử viên đảng Cộng hòa vào tháng 8 năm ngoái, ông Trump khi đó đã tái khẳng định lời hứa sẽ công bố tất cả các tài liệu liên quan đến vụ ám sát cả hai cha con nhà Kennedy và thành lập một ủy ban độc lập để nghiên cứu về các vụ ám sát, bao gồm cả vụ ám sát bản thân ông ở Butler, Pennsylvania vào năm ngoái.

“Đây là lời tri ân dành cho Bobby”, ông Trump cho biết và nói thêm rằng: “Chưa bao giờ có nhiều người yêu cầu tôi rằng, ‘Làm ơn, thưa ngài, hãy công bố các tài liệu về vụ ám sát Kennedy’, nhưng chúng tôi sẽ làm điều đó”.

Trong chiến dịch tranh cử tổng thống năm 2016, ông Trump từng cáo buộc rằng cha của Thượng nghị sĩ Ted Cruz (bang Texas) đã ở bên nghi phạm Lee Harvey Oswald ngay trước khi Tổng thống Kennedy bị ám sát.

"Bạn biết đấy, cha của ông ấy đã ở bên Lee Harvey Oswald trước khi Oswald bắn" - ông Trump nói với Fox News trong một cuộc phỏng vấn vào tháng 5/2016, khi ông đang chạy đua với ông Cruz để giành đề cử của đảng Cộng hòa. "Ý tôi là, toàn bộ sự việc thật nực cười. Chuyện này là sao? Thời điểm trước khi ông ấy bị bắn, không ai nhắc đến chuyện đó. Họ thậm chí còn không nói về chuyện đó. Chuyện đó đã được báo cáo nhưng không ai nói về nó. Tôi nghĩ như thế thật kinh khủng."

Hôm 17/3, Tổng thống Trump đã tham dự một cuộc họp hội đồng quản trị tại Trung tâm Kennedy, một tổ chức mà ông làm chủ tịch, và đưa ra "thông báo lớn": “Ngày mai chúng ta sẽ công bố và đưa ra tất cả các hồ sơ của Kennedy. Vì mọi người đã chờ đợi điều này trong nhiều thập kỷ".

Thu Hằng/Báo Tin tức