Giải ngân vốn đầu tư công: Dồn lực cho các dự án cấp bách

Nhiều công trình thiếu vốn

Hết quý I năm nay, kết quả giải ngân vốn đầu tư công ở hầu hết các địa phương trong tỉnh đều đạt thấp, chỉ chiếm 3-10% trong tổng số vốn được ghi năm 2023. Năm nay, huyện Lạng Giang ghi vốn đầu tư công 675,5 tỷ đồng để thực hiện hơn 150 công trình xây dựng chuyển tiếp và khởi công mới. Thế nhưng, đến thời điểm này huyện mới giải ngân được 21 tỷ đồng, chiếm 3,1% so kế hoạch vốn.

Nút giao thông tại thị trấn Vôi với cao tốc Bắc Giang - Lạng Sơn là một trong những công trình đang bị thiếu đất san lấp mặt bằng.

Huyện Yên Dũng ghi vốn đầu tư công 710 tỷ đồng song đến nay mới giải ngân hơn 31 tỷ đồng, chiếm hơn 4% so với kế hoạch vốn. Các huyện Việt Yên, Lục Ngạn, Hiệp Hòa, Tân Yên... kết quả giải ngân vốn cũng đạt thấp. Ban Quản lý dự án Đầu tư xây dựng các công trình giao thông, nông nghiệp tỉnh được giao vốn đầu tư công hơn 1.750 tỷ đồng, đến nay giải ngân hơn 260 tỷ đồng, đạt gần 15%.

Được biết, tổng kế hoạch vốn đầu tư công do tỉnh quản lý năm 2023 hơn 9.925 tỷ đồng. Trong đó vốn ngân sách địa phương hơn 6.738 tỷ đồng, còn lại là vốn ngân sách T.Ư. Trên cơ sở rà soát nhu cầu thực tế, tỉnh bố trí vốn đầu tư công để khởi công mới và xây dựng chuyển tiếp hàng trăm công trình thuộc các lĩnh vực: Giao thông, y tế, thủy lợi, trường học, môi trường.

Bà Bùi Thị Thu Thủy, Giám đốc Sở Kế hoạch và Đầu tư cho biết, 3 tháng năm nay, giá trị thực hiện của các dự án xây dựng đạt hơn 1 nghìn tỷ đồng; giá trị giải ngân đạt khoảng 800 tỷ đồng, chỉ bằng 8,4% so với kế hoạch năm và thấp hơn so với cùng kỳ năm trước.

Kết quả giải ngân vốn đạt thấp, chậm so với yêu cầu có nhiều nguyên nhân. Trước hết là do năm nay, các phiên đấu giá đất tại hầu hết các huyện, TP đều trầm lắng, nhiều phiên không thành công dẫn đến kết quả thu tiền sử dụng đất đạt thấp. Ví như huyện Lạng Giang kế hoạch thu tiền sử dụng đất hơn 750 tỷ đồng nhưng mới thu được hơn 33 tỷ đồng; huyện Yên Dũng kế hoạch thu tiền sử dụng đất 950 tỷ đồng song mới thu gần 119 tỷ đồng.

Tổng thu tiền sử dụng đất toàn tỉnh quý I chỉ đạt 710 tỷ đồng, giảm hơn 73% so với cùng kỳ năm trước, thấp nhất từ trước đến nay. Được biết, vốn đầu tư công của các địa phương được trích lại 60% từ tiền thu sử dụng đất. Trong khi đó, kết quả thu tiền sử dụng đất năm nay đạt thấp nên các huyện, TP khó cân đối nguồn vốn để giải ngân cho các công trình.

Kết quả giải ngân vốn đầu tư công đạt thấp còn do hiện nay, trong tỉnh có một số nhà thầu thi công công trình không bảo đảm tiến độ nên không có khối lượng thực tế để nghiệm thu, giải ngân. Đáng lo ngại, tại một số nơi do thiếu nguyên liệu đất san nền khiến việc thi công dự án bị chậm. Tại huyện Lạng Giang, gần một tháng nay trên địa bàn huyện có 20 công trình chuyển tiếp bị ảnh hưởng tiến độ, trong đó nhiều công trình đổ đất tân nền ở giai đoạn đầu phải tạm dừng.

Giải ngân vốn chậm còn do nhiều công trình tại các huyện, TP đều vướng mắc trong công tác giải phóng mặt bằng (GPMB). Ví như dự án xây dựng kênh tiêu thoát lũ Nham Biền (Yên Dũng) hiện nay vẫn còn 77 hộ dân thuộc địa bàn xã Yên Lư từ nhiều năm trước đây xây dựng công trình, trồng cây, để vật liệu lấn chiếm hành lang bảo vệ kênh xong chưa tự giác di dời khiến nhà thầu gặp khó khăn khi thi công. Dự án xây dựng cầu và đường dẫn nối cảng Mỹ An - quốc lộ (QL) 31- QL1 và tuyến nhánh hồ Suối Nứa - Khuôn Thần (Lục Nam, Lục Ngạn) hiện vẫn còn một số hộ chưa đồng thuận bàn giao mặt bằng.

Theo dõi từng gói thầu, giải ngân đúng lộ trình

Xác định rõ tầm quan trọng của việc giải ngân vốn đầu tư công đúng tiến độ góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế của tỉnh nên ngay từ đầu năm, Chủ tịch UBND tỉnh ban hành Chỉ thị số 02/CT-UBND tỉnh về việc đẩy nhanh tiến độ giải ngân vốn đầu tư công, thực hiện 3 chương trình mục tiêu quốc gia.

Tỉnh phấn đấu hết tháng 6 giải ngân vốn đầu tư công đạt ít nhất 40% kế hoạch vốn được giao. Đến ngày 30/9 giải ngân đạt ít nhất 70% kế hoạch vốn được giao; hết năm nay giải ngân 100% kế hoạch vốn đối với tất cả các nguồn vốn kéo dài và đến 31/1/2024 giải ngân hoàn thành 100% kế hoạch vốn được bố trí trong năm.

Tại hội nghị thường kỳ UBND tỉnh tháng 3 vừa qua, đồng chí Lê Ánh Dương, Chủ tịch UBND tỉnh yêu cầu các đơn vị liên quan cần tập trung cao đôn đốc giải ngân nguồn vốn đầu tư công, trong đó ưu tiên đẩy nhanh giải ngân nguồn vốn hiện có. Đồng chí lưu ý, các sở, ngành liên quan phối hợp với các huyện, thành phố xem xét đổi mới cách thức tổ chức đấu giá đất để đấu thành công các lô đất, tăng thu tiền sử dụng đất nhằm bảo đảm nguồn lực cho đầu tư công theo kế hoạch đã ghi vốn.

Hiện nay, tỉnh đã thành lập tổ công tác liên ngành để kiểm tra, đôn đốc, hỗ trợ chủ đầu tư tháo gỡ vướng mắc, khó khăn trong giải ngân vốn. Tập trung rà soát các dự án thực hiện năm nay, tránh tình trạng các địa phương xây dựng kế hoạch vốn vượt khả năng thực tế, thiếu khả thi, trên cơ sở đó có biện pháp điều chỉnh, ưu tiên nguồn vốn cho các dự án cấp bách, phù hợp.

UBND các huyện: Lục Nam, Yên Dũng, Việt Yên, Hiệp Hòa, Tân Yên... giao cho đơn vị chuyên môn theo dõi chặt chẽ từng gói thầu, đề xuất kịp thời biện pháp khắc phục vướng mắc đối với từng dự án. Đồng thời xem xét điều chuyển vốn dự án có tỷ lệ giải ngân thấp sang dự án có tỷ lệ giải ngân đạt cao. Đại diện lãnh đạo UBND huyện Yên Dũng cho biết, đối với các trường hợp vi phạm xây dựng công trình trên đất hành lang thuộc dự án xây dựng kênh tiêu thoát lũ Nham Biền, địa phương xử lý nghiêm vi phạm hành chính, yêu cầu tháo dỡ, bàn giao mặt bằng cho đơn vị thi công ngay trong quý II năm nay.

Trước thực trạng thiếu đất san lấp, huyện Lạng Giang chỉ đạo các nhà thầu thi công các hạng mục không cần đất trước, ưu tiên mua đất san lấp với khối lượng ít để phục vụ thi công các hạng mục thiết yếu. Huyện đang rà soát để cho phép các hộ khai thác đất san lấp trong thửa đất ở, đất vườn theo thẩm quyền giúp tăng nguồn cung nguyên liệu cho các công trình giao thông. Đồng thời đề nghị các sở, ngành liên quan sớm tháo gỡ khó khăn, tham mưu UBND tỉnh cấp phép mỏ đất san lấp trên địa bàn, bảo đảm nguồn cung.

Bài, ảnh: Minh Linh