Giải ngân vốn đầu tư công thấp hơn cùng kỳ, vẫn bất cập ở khâu tổ chức thực hiện

Còn gần 30.000 tỷ đồng vốn đầu tư công chưa phân bổ

Sáng 17/7, báo cáo tình hình phân bổ, giải ngân vốn đầu tư công 6 tháng đầu năm 2024 tại Hội nghị trực tuyến của Thường trực Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng cho biết, đến ngày 10/7/2024, các bộ, cơ quan trung ương, địa phương đã giao chi tiết cho các nhiệm vụ, dự án là 639,4 nghìn tỷ đồng, đạt 95,5% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao.

Số vốn còn lại chưa phân bổ chi tiết là 29,9 nghìn tỷ đồng, bao gồm: vốn ngân sách trung ương (NTSW) là 8,2 nghìn tỷ đồng của 20/44 bộ, cơ quan trung ương và 21/63 địa phương, vốn ngân sách địa phương (NSĐP) là 21,7 nghìn tỷ đồng của 23/63 địa phương.

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính chủ trì Hội nghị sáng 17/7. Ảnh: VGP

Về giải ngân, ước thanh toán từ đầu năm đến ngày 30/6/2024 là 196,7 nghìn tỷ đồng, đạt 29,39% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao. Có 11/44 bộ, cơ quan trung ương và 35/63 địa phương có tỷ lệ giải ngân trên mức trung bình của cả nước.

Tỷ lệ giải ngân vốn thuộc Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội được kéo dài thời gian thực hiện và giải ngân đạt 78,23% kế hoạch; Tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư công thuộc 3 chương trình mục tiêu quốc gia (CTMTQG) đạt 35,43%, cao hơn trung bình của cả nước (29,39%), cải thiện đáng kể so 6 tháng đầu năm 2023 (28,23%).

Tuy nhiên, theo Bộ Kế hoạch và Đầu tư, tỷ lệ giải ngân 6 tháng đầu năm vẫn thấp hơn so với tỷ lệ cùng kỳ năm 2023 là 30,49%. Bên cạnh đó, trong khi tỷ lệ giải ngân vốn NSTW có sự cải thiện (đạt 30,51%, so với cùng kỳ 28,34%), thì tỷ lệ giải ngân vốn NSĐP đạt 28,77%, thấp hơn cùng kỳ (32,76%).

Nhiều bộ, cơ quan trung ương, địa phương không duy trì được kết quả giải ngân tốt như cùng kỳ năm 2023. Có 15 bộ, cơ quan trung ương, 33 địa phương có số vốn giải ngân thấp hơn số vốn của chính bộ, cơ quan trung ương và địa phương đó đã giải ngân trong cùng kỳ năm 2023.

Tỷ lệ giải ngân vốn của các dự án sử dụng vốn ODA, vốn vay ưu đãi của các nhà tài trợ nước ngoài còn thấp, đạt 12% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao, thấp hơn đáng kể so với tỷ lệ giải ngân trung bình của cả nước là 29,39%.

Công tác tổ chức thực hiện còn nhiều bất cập

Theo Bộ Kế hoạch và Đầu tư, có nhiều nguyên nhân ảnh hưởng đến tiến độ giải ngân vốn đầu tư công năm 2024.

Cụ thể như, do tình hình thị trường bất động sản có nhiều biến động, kế hoạch tổ chức đấu giá, thu tiền sử dụng đất của các địa phương chưa thể thực hiện được, ảnh hưởng lớn tới nguồn vốn chi cho đầu tư công của các địa phương.

Việc chấp thuận chuyển đổi mục đích sử dụng rừng, chủ trương chuyển đổi mục đích sử dụng đất lúa, đất rừng phải qua rất nhiều thủ tục, ảnh hưởng lớn đến tiến độ dự án. Công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng... còn chậm, kéo dài, chưa được xử lý dứt điểm…

Tình trạng thiếu đất, cát đắp nền tiếp tục diễn ra, ảnh hưởng tới tiến độ thực hiện nhiều dự án, đặc biệt là các dự án quan trọng quốc gia, dự án cao tốc, dự án trọng điểm đường liên vùng, đường ven biển.

Các đại biểu tham dự Hội nghị.

Đồng thời, còn tình trạng cán bộ, công chức, viên chức có biểu hiện né tránh, đùn đẩy công việc, sợ sai, sợ trách nhiệm, không dám tham mưu, đề xuất xử lý công việc, không thực hiện đầy đủ chức năng, quyền hạn trong thực thi công vụ gây ách tắc trong công tác tổ chức thực hiện, giải ngân vốn đầu tư công.

Riêng các dự án sử dụng vốn ODA, vốn vay ưu đãi của các nhà tài trợ nước ngoài, một trong những nguyên nhân chậm là một số nhà tài trợ can thiệp tương đối sâu về mặt kỹ thuật vào quá trình triển khai dự án của phía Việt Nam hoặc có yêu cầu máy móc, không phù hợp điều kiện thực tế, quy định của Việt Nam.

Tại một số dự án, trong khi gói thầu xây lắp đã hoàn thành công tác đầu thầu, ký hợp đồng để khởi công nhưng gói thầu tư vấn giám sát chưa đấu thầu xong do nhà tài trợ yêu cầu phải thực hiện quy trình lựa chọn nhà thầu quốc tế, mất nhiều thời gian hơn.

Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho rằng, nguyên nhân giải ngân chậm vẫn là do công tác tổ chức thực hiện tại các bộ, ngành và địa phương còn nhiều bất cập. Cùng mặt bằng pháp lý, có bộ, cơ quan trung ương, địa phương giải ngân tốt nhưng vẫn có những bộ, cơ quan trung ương, địa phương có tỷ lệ giải ngân chưa tốt. Trong một số thời điểm, tại một số dự án, một số bộ, ngành, địa phương chưa thực sự quyết liệt, vai trò, trách nhiệm của người đứng đầu chưa được đề cao, chưa rõ nét./.

Hoàng Yến