Giải Nobel Hóa học 2023 vinh danh 3 nhà khoa học

Ông Hans Ellegren (ngồi giữa), Thư ký thường trực của Viện Hàn lâm Khoa học Hoàng gia Thụy Điển, công bố những người đoạt giải Nobel Hóa học năm 2023 trong cuộc họp báo tại Viện Hàn lâm Khoa học Hoàng gia Thụy Điển ở Stockholm, Thụy Điển, ngày 4/10. Ảnh: Reuters.

"Những người được trao giải Nobel Hóa học 2023 đã thành công trong việc tạo ra những hạt nhỏ đến mức tính chất của chúng được xác định bởi hiện tượng lượng tử. Các hạt này, được gọi là chấm lượng tử, hiện có tầm quan trọng lớn trong công nghệ nano", thông cáo của Viện Hàn lâm Hoàng gia Thụy Điển viết.

Các hạt nano và chấm lượng tử được sử dụng trong đèn LED, màn hình TV hay thậm chí trong các thiết bị trợ giúp bác sĩ phẫu thuật loại bỏ các mô khối ung thư.

Vào đầu những năm 1980, nhà khoa học Alexei Ekimov đã thành công tạo ra các hiệu ứng lượng tử phụ thuộc vào kích thước trong thủy tinh màu. Ông Ekimov đã chứng minh rằng kích thước hạt ảnh hưởng đến màu sắc của thủy tinh thông qua các hiệu ứng lượng tử.

Vài năm sau, Louis E. Brus trở thành nhà khoa học đầu tiên trên thế giới chứng minh hiệu ứng lượng tử phụ thuộc vào kích thước ở hạt trôi nổi tự do trong chất lỏng.

Năm 1993, nhà khoa học Moungi G. Bawendi đã cách mạng hóa việc sản xuất các chấm lượng tử, được tạo thành từ các cụm từ vài trăm đến vài nghìn nguyên tử.

Ông Moungi G. Bawendi công tác tại Viện Công nghệ Massachusetts (MIT) của Mỹ; ông Louis E. Bruce là nhà khoa học tại Đại học Columbia tại New York; và ông Alexei I. Equimov, thuộc Công ty Công nghệ tinh thể nano ở Mỹ.

Năm nay chủ nhân giải Nobel được nhận khoản tiền thưởng 11 triệu krona Thụy Điển (khoảng 1 triệu USD).

Nhật Lê (tổng hợp)