Giải Nobel Kinh tế 2025: Tăng trưởng bền vững dựa vào đâu?
Ba nhà khoa học vừa được trao Giải Nobel Kinh tế 2025 chỉ ra rằng, tăng trưởng bền vững chỉ có thể được nuôi dưỡng bằng tinh thần đổi mới và khát vọng tiến về phía trước.
Giải Nobel Kinh tế 2025 vừa được trao cho 3 nhà khoa học Joel Mokyr, Philippe Aghion và Peter Howitt, trong đó có 2 nhà khoa học là người Mỹ và 1 nhà khoa học là người Anh.
Ba nhà khoa học này đã giành giải Nobel Kinh tế năm 2025 nhờ công trình nghiên cứu về cách thức đổi mới sáng tạo nhằm thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và nâng cao mức sống trên toàn cầu. Nghiên cứu của họ giải thích cách công nghệ tạo ra các sản phẩm và phương pháp sản xuất mới, thay thế những phương pháp cũ, mang lại mức sống, sức khỏe và chất lượng cuộc sống tốt hơn.
Ba nhà khoa học vừa được trao Giải Nobel Kinh tế 2025 (Ảnh: Reuters)
Công trình nghiên cứu đoạt Giải Nobel Kinh tế 2025 chỉ ra rằng, tăng trưởng bền vững chỉ có thể được nuôi dưỡng bằng tinh thần đổi mới và khát vọng tiến về phía trước, đồng thời lý giải vì sao đổi mới công nghệ lại chính là động cơ tăng trưởng của nền kinh tế thế giới.
Theo Viện Hàn lâm Khoa học Hoàng gia Thụy Điển, công trình của họ giúp thế giới hiểu rõ hơn về cách con người không ngừng sáng tạo và chính sự thay đổi đó đã làm nên sự giàu có của các quốc gia. Đây cũng là nền tảng cho khái niệm nổi tiếng "hủy diệt sáng tạo" (creative destruction), khi công nghệ mới ra đời thay thế cái cũ, mở đường cho năng suất và tiến bộ.
Giải thưởng năm nay trị giá 11 triệu kronor Thụy Điển (khoảng 1 triệu USD). Joel Mokyr nhận một nửa giải thưởng, phần còn lại được chia cho 2 nhà khoa học còn lại là Philippe Aghion và Peter Howitt - bộ đôi gắn liền với mô hình tăng trưởng dựa trên đổi mới được giảng dạy tại nhiều trường đại học hàng đầu thế giới.
Ông Joel Mokyr, nhà kinh tế học tại Đại học Northwestern (Mỹ), được ca ngợi vì đã chỉ ra “mảnh đất màu mỡ” cho tăng trưởng: tri thức thực tiễn, tay nghề kỹ thuật và môi trường thể chế khuyến khích sáng tạo. Trong khi đó, ông Philippe Aghion và Peter Howitt chứng minh rằng cạnh tranh không làm suy yếu, mà ngược lại, giúp đổi mới mạnh mẽ hơn bởi doanh nghiệp buộc phải sáng tạo nếu không muốn bị tụt hậu.
Trong bối cảnh thế giới lo ngại về năng suất giảm, bất bình đẳng gia tăng và rủi ro địa chính trị, thông điệp của giải thưởng năm nay được xem là thông điệp quan trọng: tăng trưởng bền vững không đến từ việc sao chép, mà từ đổi mới liên tục và khát vọng thay đổi.
Từ năm 1969 đến nay, Viện Hàn lâm Khoa học Hoàng gia Thụy Điển đã trao tổng cộng 56 giải Nobel Kinh tế. Người trẻ nhất từng nhận giải là nhà kinh tế người Pháp Esther Duflo (Nobel 2019, 46 tuổi), còn người cao tuổi nhất là Leonid Hurwicz (Mỹ), được vinh danh năm 2007 khi đã 90 tuổi.
