Giải pháp để nuôi lươn không bùn đạt hiệu quả bền vững

Mô hình nuôi lươn không bùn tại xã Ngọc Chúc, huyện Giồng Riềng, tỉnh Kiên Giang.

Là một trong những địa phương có số lượng bể nuôi lươn không bùn lớn của tỉnh Kiên Giang, một số người gắn bó lâu năm với nghề nuôi này ở huyện Giồng Riềng cho biết, trước đây, khi mô hình chưa phát triển rộng rãi, giá lươn khá cao nên người nuôi lợi nhuận nhiều. Tuy nhiên, khoảng 2 năm trở lại đây, giá lươn sụt giảm mạnh và duy trì ở mức thấp nên nông dân lãi ít.

Bà Nguyễn Thu Thủy, ở ấp Võ Thành Nguyên, huyện Giồng Riêng cho biết, gia đình bà nuôi lươn hơn 5 năm nay. Từ năm 2020 trở về trước, giá lươn thương phẩm dao động từ 140.000 đồng/kg trở lên, nên mỗi năm gia đình bà có lời từ trên 100 triệu đồng/10 bể nuôi. Thế nhưng, từ năm 2021 đến nay, giá lươn chỉ dao động từ 105.000 đến 120.000 đồng/kg, gia đình bà có lãi rất ít từ nghề nuôi lươn.

"Hiện tại lươn nhà tôi đã đến lứa thu hoạch, nhưng giá lươn cao nhất chỉ 105.000 đồng/kg nên vợ chồng tôi chưa bán, chờ tăng giá. Để nuôi được 1kg lươn thương phẩm, tôi phải đầu tư tiền con giống, thức ăn, điện, nước khoảng 85.000 đồng/kg. Chúng tôi phải mất 10 tháng mới nuôi được lứa lươn đến xuất bán với giá như trên thì chỉ lãi khoảng 10.000 đồng/kg. Lươn nuôi đạt sản lượng, nhưng giá bấp bênh nên mấy năm gần đây, vợ chồng tôi giảm số lượng thả nuôi xuống vì sợ thua lỗ. Tôi mong rằng Nhà nước sẽ quan tâm kêu gọi doanh nghiệp bao tiêu đầu ra cho lươn với mức giá khoảng 120.000 đồng/kg là nông dân nuôi sẽ có lãi khá và yên tâm nuôi", bà Thủy nói.

Còn ông Nguyễn Thanh Hải, Tổ trưởng Tổ nuôi lươn ấp Võ Thành Nguyên, xã Ngọc Chúc, huyện Giồng Riềng, tỉnh Kiên Giang cho hay, gia đình ông nuôi lươn nhiều nhất huyện Giồng Riềng gồm 30 bể lươn thương phẩm; trong đó lươn sinh sản, lươn giống bán khoảng 100.000 con/năm. Thị trường cung ứng lươn giống của ông Hải không chỉ cho nông dân Kiên Giang mà còn ở một số huyện ở tỉnh: Hậu Giang, Cà Mau, Bạc Liêu. Liên tục 2 năm nay, số lượng lươn giống của ông Hải không đủ để bán cho người mua.

"Những năm trước, khi giá lươn khoảng 140.000 đồng/kg mỗi năm, 30 bể lươn thịt mang về lợi nhuận cho gia đình trên 1 tỷ đồng. Tuy nhiên, gần đây, giá lươn chỉ còn 100.000 đến 105.000 đồng/kg nên trung bình một năm chỉ còn lời khoảng 300 triệu đồng. Mô hình nuôi này ít bị dịch bệnh và dễ nuôi, tuy nhiên, giá lươn không ổn định nên người nuôi luôn lo lắng. Tôi nghĩ, để nghề nuôi lươn phát triển bền vững, cần ngành chức năng, doanh nghiệp quan tâm ký kết bao tiêu đầu ra với giá tương đối, khoảng 120.000 đồng/kg thì người nuôi yên tâm hơn", ông Hải chia sẻ.

Theo Trung tâm Khuyến nông tỉnh Kiên Giang, toàn tỉnh hiện có 356 hộ nuôi lươn không bùn với hơn 1.500 bể nuôi; trong đó, nuôi nhiều ở các huyện: Giồng Riềng, Gò Quao, Tân Hiệp, An Minh và U Minh Thượng; chủ yếu các hộ nuôi lươn theo hình thức tự phát. Giá lươn thương phẩm từ năm 2022 đến nay khá thấp, trên dưới 120.000 đồng/kg. Để nuôi được 1kg lươn thương phẩm, người nuôi bỏ ra khoản chi phí đầu tư tiền con giống, thức ăn, tiền điện, nước khoảng 80.000 đồng.

Nhằm giúp cho mô hình này phát triển ổn định, mang lại hiệu quả kinh tế cho nông dân, những năm qua, Trung tâm Khuyến nông tổ chức tập huấn, chuyển giao khoa học kỹ thuật cho người nuôi; xây dựng mô hình mẫu để nông dân tham quan học hỏi, làm theo.

Ông Nguyễn Văn Hiển, Phó Giám đốc Trung tâm Khuyến nông Kiên Giang cho biết, thị trường tiêu thụ lươn thịt trước đây rất tốt, giá bán cũng cao nên người nuôi có lãi nhiều. Tuy nhiên, thời gian gần đây nông dân trong vùng Đồng bằng Sông Cửu Long nuôi nhiều, trong khi xuất khẩu gặp khó, chủ yếu tiêu thụ nội địa nên giá lươn sụt giảm nhiều so với trước đây.

"Trung tâm đang chỉ đạo thống kê lại số lượng hộ nuôi và bể nuôi lươn không bùn để đánh giá tình hình phát triển đối tượng nuôi này. Ngoài ra, một số công ty cũng đang tìm kiếm thị trường ký kết hợp đồng tiêu thụ lươn thương phẩm với nước ngoài.

Sau khi các công ty này ký kết xong sẽ tạo đầu ra ổn định giúp mô hình nuôi lươn phát triển ổn định. Trung tâm sẽ làm đầu mối để hướng dẫn công ty đến các hợp tác xã, tổ hợp tác để trao đổi cụ thể và triển khai ký kết tiêu thụ, tập huấn quy trình, kỹ thuật nuôi đạt theo yêu cầu để cung ứng cho họ", ông Hiển chia sẻ.

Người dân tham quan, học tập mô hình nuôi lươn không bùn tại xã Ngọc Chúc, huyện Giồng Riềng, tỉnh Kiên Giang.

Còn theo Hội Nông dân Kiên Giang, mô hình nuôi lươn không bùn được Hội Nông dân một số huyện trong tỉnh chọn làm mô hình sinh kế giúp cho hội viên nông dân phát triển kinh tế. Theo đó, Hội Nông dân tranh thủ các nguồn hỗ trợ của Trung ương Hội Nông dân Việt Nam; nguồn vốn vay ủy thác từ các ngân hàng, tạo điều kiện để hội viên nông dân tiếp cận nguồn vốn đầu tư thả nuôi lươn không bùn.

Cùng với đó, Hội Nông dân xây dựng và nhân rộng các mô hình nuôi lươn không bùn hiệu quả để giúp các hộ có nhu cầu tham quan học hỏi; vận động thành lập tổ hợp tác nuôi lươn đạt tiêu chuẩn VietGAP; phối hợp với ngành, đơn vị tổ chức tập huấn kỹ thuật; tìm kiếm doanh nghiệp bao tiêu sản phẩm đầu ra cho hội viên nông dân.

Bài và ảnh: Văn Sĩ (TTXVN)