Giải pháp đột phá để tăng trưởng trên 8%

Để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế 8% trong năm 2025 và 2 con số trong những năm tiếp theo, Thủ tướng Chính phủ đã yêu cầu các bộ, ngành, địa phương đẩy mạnh rà soát, hoàn thiện thể chế, cơ chế, chính sách gắn với nâng cao hiệu lực, hiệu quả thực thi pháp luật, cắt giảm và đơn giản hóa thủ tục hành chính, kịp thời tháo gỡ các "điểm nghẽn", "nút thắt" về pháp luật để tạo thuận lợi cho người dân và doanh nghiệp (DN).

Báo Người Lao Động tổ chức Diễn đàn Kinh tế Việt Nam 2025, phiên thứ nhất với chủ đề "Giải pháp đột phá để đạt mục tiêu tăng trưởng trên 8%" vào ngày 13-3. Đồ họa: Quốc Thắng - Mỹ Uyên

Thể chế là "đột phá của đột phá"

Tại Nghị quyết 01/NQ-CP của Chính phủ về nhiệm vụ và giải pháp chủ yếu thực hiện Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và dự toán ngân sách nhà nước năm 2025, Chính phủ cũng xác định đột phá về thể chế là "đột phá của đột phá", phải đi sớm, đi trước mở đường cho phát triển. Đẩy mạnh hơn nữa việc rà soát, bổ sung, hoàn thiện thể chế gắn với nâng cao hiệu lực, hiệu quả tổ chức thi hành pháp luật.

Việc đẩy mạnh hỗ trợ giải quyết trực tuyến thủ tục hành chính giúp tiết kiệm chi phí cho người dân, doanh nghiệp Ảnh: LÊ THÚY

Do đó, ngay từ đầu năm 2025, tại kỳ họp bất thường lần thứ 9, Chính phủ đã trình Quốc hội sửa đổi một số luật và ban hành các nghị quyết về cơ chế, chính sách đặc thù nhằm phát triển kinh tế - xã hội và tháo gỡ các điểm nghẽn. Theo Phó Thủ tướng Lê Thành Long, Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật (sửa đổi) vừa được Quốc hội thông qua, có hiệu lực từ ngày 1-4, đã kịp thời giải quyết các điểm nghẽn về thể chế, hoàn thiện khuôn khổ pháp lý cho hệ thống văn bản quy phạm pháp luật đồng bộ, minh bạch và hiệu quả.

Ngoài ra, Quốc hội cũng thông qua các nghị quyết quy định cơ chế, chính sách đặc biệt, đặc thù, các nội dung quan trọng, cấp bách, cần thiết khác để giải quyết những vấn đề mới, xu hướng mới, khuyến khích phát triển khoa học, công nghệ. Trong đó có Nghị quyết số 193 thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc biệt tạo đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia kịp thời thể chế hóa nhiệm vụ, giải pháp cấp bách trong Nghị quyết số 57-NQ/TW của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia, giải phóng, khơi thông mọi nguồn lực để phát triển.

Với mục tiêu tăng trưởng kinh tế năm 2025 từ 8% trở lên, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Hải Ninh cho rằng giải pháp tháo gỡ vướng mắc trong hệ thống pháp luật, xử lý các vụ việc tồn đọng kéo dài để giải phóng nguồn lực là rất quan trọng. Ông nhấn mạnh các bộ, ngành, địa phương cần chủ động nghiên cứu chính sách để nhanh chóng tạo khung pháp lý cho các vấn đề mới về khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số.

Bộ trưởng Nguyễn Hải Ninh cũng đề xuất Bộ Chính trị sớm ban hành các nghị quyết về phát triển kinh tế tư nhân và DN dân tộc. Bởi, để đạt tăng trưởng 2 con số, cần có sự tham gia của kinh tế tư nhân bên cạnh đầu tư công.

Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình cũng đã ký ban hành kế hoạch cải cách thủ tục hành chính trọng tâm năm 2025, yêu cầu các bộ, ngành tiếp tục rà soát, cắt giảm và đơn giản hóa các thủ tục hành chính.

Tại kế hoạch này, Chính phủ nhấn mạnh việc cắt giảm giấy phép tại các bộ, ngành, loại bỏ những thủ tục rườm rà đang cản trở hoạt động sản xuất, kinh doanh của DN và nhà đầu tư trong và ngoài nước. Việc này nhằm tháo gỡ các điểm nghẽn, khơi thông nguồn lực, tiết kiệm chi phí cho người dân và DN, qua đó cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế bền vững.

Còn nhiều khó khăn mới phát sinh

Ở góc độ DN, các doanh nhân thừa nhận dù đã có nhiều chính sách hỗ trợ nhưng thực tế, cộng đồng DN vẫn còn gặp nhiều khó khăn, không ít trong đó là những khó khăn mới phát sinh. Bà Lý Thị Kim Chi, Chủ tịch Hội Lương thực - Thực phẩm TP HCM, kể mới đây, Bộ Y tế công bố dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 15/2018/NĐ-CP, quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật An toàn thực phẩm với rất nhiều quy định.

"Tưởng là theo xu thế cắt giảm chi phí cho DN nhưng với dự thảo nghị định sửa đổi này, DN sẽ phải tốn thêm chi phí mỗi năm rất lớn. Không chỉ DN ngành lương thực, thực phẩm mà rất nhiều DN ngành khác cũng phản ứng quyết liệt, đồng loạt gửi kiến nghị lên Thủ tướng Chính phủ, Bộ Y tế và các bộ liên quan để xin sửa đổi" - bà Kim Chi nói.

Đồng quan điểm, bà Dương Thanh Thủy, Phó Chủ tịch Tập đoàn Trung Thủy, cho rằng thủ tục rườm rà và kéo dài khiến DN tăng chi phí, khó phát triển, lớn mạnh, thậm chí làm nản lòng doanh nhân.

Bà Thanh Thủy dẫn chứng Trung Thủy Group đang có 2 dự án bị vướng thủ tục kéo dài gần 10 năm khiến DN tổn thất lớn. Gần đây, một dự án được tháo gỡ, đã xây nhà cất nóc rồi nhưng chưa bán được. Ngoài ra, một dự án khác của tập đoàn đang triển khai ở Hà Nội cũng vướng thủ tục, gần đây đã được chính quyền Hà Nội giải quyết cho bán theo Quyết định nhà ở hình thành trong tương lai.

Bà Thủy nhấn mạnh 2 yếu tố thủ tục hành chính và chi phí lãi vay khiến DN Việt thua trên sân nhà. Cụ thể, công ty của bà từng làm một dự án chung với DN nước ngoài nhưng trong khi họ vay với lãi suất 2% từ tập đoàn mẹ, DN trong nước phải vay lãi suất ngân hàng cao hơn rất nhiều. Ngay hệ thống siêu thị nội địa cũng gặp khó khăn trước sức ép từ các tập đoàn nước ngoài, siêu thị nước ngoài.

Chưa hết, đại diện Tập đoàn Trung Thủy còn than thường bị thanh tra, kiểm tra trong quá trình hoạt động, khiến DN phải giải trình hồ sơ, thời gian kéo dài. DN mệt mỏi nên rất khó dành tâm sức và nguồn lực tập trung phát triển công ty. Vì vậy, các DN kiến nghị cần tiếp tục cải thiện thêm thủ tục hành chính, rút ngắn thời gian giải quyết hồ sơ, bên cạnh các chính sách hỗ trợ về thuế, phí, lãi suất…

Tại buổi gặp mặt lãnh đạo TP HCM mới đây, ông Nguyễn Ngọc Hòa, Chủ tịch Hiệp hội DN TP HCM (HUBA), đã kiến nghị TP HCM cần đặt mục tiêu cắt giảm ít nhất 30% thủ tục hành chính theo chỉ đạo của Chính phủ. Để thực hiện điều đó, thành phố cần vào cuộc một cách khẩn trương, tạo điều kiện cho HUBA được làm việc với từng sở ngành, lĩnh vực để nhận diện những thủ tục cần loại bỏ. Bên cạnh đó, thành phố cũng cần thay đổi phương pháp làm việc để rút ngắn thời gian xử lý thủ tục, tránh trình trạng chậm trễ, gây khó khăn cho DN.

"Lâu nay, khi sở A chủ trì ban hành quyết định gì đều phải lấy ý kiến của các sở, ban, ngành; nếu các sở, ban ngành chậm trễ hoặc không có phản hồi góp ý thì việc ban hành quyết định sẽ bị chậm, thậm chí không thực hiện được. Vì vậy, cần thay đổi cách làm, nếu đến thời gian quy định mà các sở, ban, ngành không có góp ý thì bên A được phép ban hành quyết định" - ông Hòa đề xuất.

GS-TS Hoàng Thế Liên, nguyên Thứ trưởng Thường trực Bộ Tư pháp, nhấn mạnh tháo gỡ điểm nghẽn thể chế là đột phá của đột phá, mở đường cho kinh tế bứt phá. Ông Liên đề xuất cần đầu tư thỏa đáng cho nghiên cứu khoa pháp lý, cho quá trình soạn thảo chính sách, xây dựng dự thảo văn bản, cho việc thảo luận, khảo sát, lấy ý kiến nhân dân, cho việc áp dụng công nghệ thông tin trong quá trình xây dựng chính sách, pháp luật. Tuy nhiên, ở nước ta, theo ông Liên, vẫn còn tình trạng coi trọng và sẵn sàng đầu tư cao cho việc xây những con đường giao thông hữu hình, coi nhẹ đầu tư cho việc xây dựng chính sách, pháp luật được ví như những con đường vô hình dẫn dắt sự phát triển đất nước.

(Còn tiếp)

Nhóm phóng viên