Giải pháp nào giảm hóa đơn tiền điện mùa nắng nóng?

Nguyên nhân hóa đơn tiền điện tăng vọt

Tháng 8 vừa qua, tại nhiều tỉnh, thành miền Bắc, nắng nóng gay gắt tiếp diễn với nền nhiệt trên 39°C, oi bức cả ngày lẫn đêm. Đây chính là nguyên nhân khiến nhu cầu sử dụng điều hòa, quạt và các thiết bị làm mát của người dân tăng đột biến.

Theo Tổng công ty Điện lực miền Bắc (EVNNPC), phụ tải điện tại 17 tỉnh, thành phố do đơn vị quản lý đã nhiều lần lập kỷ lục. Đỉnh điểm, vào lúc 22 giờ 30 phút ngày 4/8, công suất cực đại đạt tới 18.983,9 MW, sản lượng điện thương phẩm đạt 393,09 triệu kWh - con số cao nhất từ trước đến nay. So với kỷ lục cũ ghi nhận ngày 18/7, mức công suất tăng thêm 52,9 MW và sản lượng tăng gần 3,7 triệu kWh. Chỉ trong vòng hai tháng cao điểm nắng nóng từ đầu tháng 6 đến đầu tháng 8, công suất đỉnh miền Bắc đã tăng gần 900 MW, phản ánh áp lực khổng lồ lên hệ thống điện.

Công nhân điện lực kiểm tra, vận hành cung cấp điện. Ảnh minh họa

Ngoài yếu tố thời tiết, miền Bắc trong tháng 8 còn chịu ảnh hưởng của bão số 5, gây mưa lớn, gió giật mạnh, làm một số đường dây và trạm biến áp bị sự cố. Tuy nhiên, thời gian gián đoạn cấp điện do bão chỉ mang tính cục bộ và diễn ra trong vài ngày ngắn ngủi nên không ảnh hưởng nhiều đến sản lượng điện tiêu thụ. Như vậy, nguyên nhân chủ yếu khiến hóa đơn tiền điện tháng 8 tăng vọt vẫn đến từ nhu cầu sử dụng điện phục vụ làm mát kéo dài suốt cả ngày lẫn đêm.

Các công ty điện lực đã khuyến nghị khách hàng chủ động giám sát sản lượng tiêu thụ qua ứng dụng chăm sóc khách hàng và liên hệ tổng đài khi phát hiện bất thường. Trong nhiều trường hợp, mức điện năng tăng đột ngột có thể xuất phát từ sự cố kỹ thuật trong chính hệ thống điện gia đình, chẳng hạn như chập cháy hoặc rò rỉ, khiến thiết bị tiêu hao nhiều điện hơn bình thường mà người dùng khó nhận biết.

Các giải pháp giảm áp lực hóa đơn điện

Trong bối cảnh thời tiết cực đoan ngày càng khốc liệt, việc giảm áp lực hóa đơn điện không chỉ trông chờ vào nỗ lực của ngành điện mà còn phụ thuộc rất lớn vào thói quen sử dụng điện tiết kiệm, hiệu quả của mỗi hộ gia đình.

Một trong những giải pháp quan trọng nhất là thay đổi thói quen sử dụng điện hàng ngày. Nhiều gia đình có thói quen để các thiết bị điện ở chế độ chờ, điều này tuy nhỏ nhưng cộng dồn lại gây tốn kém không ít. Tắt hoàn toàn hoặc rút phích cắm khi không sử dụng sẽ giúp tránh thất thoát điện năng.

Đồng thời, người dân nên hạn chế dùng nhiều thiết bị công suất lớn cùng lúc vào giờ cao điểm từ 9 giờ 30 đến 11 giờ 30 buổi sáng và từ 17 giờ đến 20 giờ buổi tối, vừa giảm áp lực cho lưới điện, vừa tiết kiệm chi phí. Ngoài ra, việc tận dụng ánh sáng và gió tự nhiên bằng cách mở cửa sổ, kéo rèm, trồng cây xanh quanh nhà cũng có thể giúp giảm nhiệt độ trong phòng, từ đó hạn chế nhu cầu dùng điều hòa. Với máy lạnh, chỉ nên đặt nhiệt độ ở mức 26-27°C, bởi mỗi độ C tăng thêm có thể tiết kiệm từ 2-3% điện năng. Khi phòng đã đủ mát, có thể tắt điều hòa và dùng quạt để duy trì sự thông thoáng.

Song song với thay đổi thói quen, lựa chọn thiết bị tiết kiệm điện cũng là giải pháp then chốt. Các thiết bị có dán nhãn năng lượng từ bốn đến năm sao thường có hiệu suất tiêu thụ thấp hơn, giúp giảm đáng kể chi phí điện năng hằng tháng. Công nghệ Inverter hiện nay được tích hợp trong nhiều sản phẩm như điều hòa, tủ lạnh, máy giặt, có khả năng tiết kiệm từ 20-40% điện so với thiết bị thông thường. Bên cạnh đó, thay thế bóng đèn sợi đốt hoặc huỳnh quang bằng đèn LED cũng là một bước đi hiệu quả, bởi đèn LED tiết kiệm tới 80% điện năng và tuổi thọ gấp nhiều lần.

Bảo trì và vệ sinh thiết bị định kỳ cũng góp phần quan trọng vào việc tiết kiệm điện. Với điều hòa, chỉ cần vệ sinh tấm lọc bụi mỗi tháng một lần là đã giúp máy hoạt động trơn tru, không phải tiêu hao nhiều điện năng để làm mát. Tủ lạnh nên được kiểm tra gioăng cửa để tránh tình trạng hở làm thất thoát hơi lạnh. Các thiết bị khác như quạt, bình nóng lạnh, máy bơm nước cũng cần được bảo dưỡng thường xuyên để duy trì hiệu suất.

Ứng dụng công nghệ thông minh trong quản lý điện năng ngày càng trở nên phổ biến. Việc sử dụng công tắc hẹn giờ, cảm biến chuyển động cho hệ thống chiếu sáng sẽ giúp tránh lãng phí khi quên tắt đèn. Các ứng dụng của ngành điện hiện nay cho phép khách hàng theo dõi sản lượng tiêu thụ theo từng ngày, từ đó phát hiện bất thường sớm để xử lý kịp thời. Những gia đình có điều kiện có thể đầu tư hệ thống quản lý điện thông minh, kết nối qua điện thoại để kiểm soát từ xa, đảm bảo sử dụng hợp lý.

Về lâu dài, giải pháp bền vững nhất là đầu tư vào năng lượng tái tạo, đặc biệt là điện mặt trời áp mái. Mô hình tự sản, tự tiêu này không chỉ giảm lượng điện mua từ lưới mà còn thân thiện với môi trường. Theo tính toán, tiềm năng điện mặt trời áp mái ở Việt Nam có thể lên tới hàng chục nghìn MW. Chính phủ đang khuyến khích các hộ gia đình và doanh nghiệp lắp đặt hệ thống này, đồng thời có cơ chế mua lại phần điện dư thừa với mức giá phù hợp. Dù chi phí đầu tư ban đầu còn cao, nhưng về lâu dài, đây được coi là một hướng đi chiến lược, giúp các hộ gia đình chủ động nguồn điện, giảm gánh nặng chi phí trong những tháng cao điểm nắng nóng.

Biến đổi khí hậu với những đợt nắng nóng cực đoan được dự báo còn tiếp diễn trong những năm tới. Nhu cầu điện cho sinh hoạt và sản xuất chắc chắn sẽ không ngừng gia tăng, kéo theo áp lực lớn đối với hệ thống điện quốc gia cũng như chi phí của mỗi hộ gia đình. Trong bối cảnh đó, việc tiết kiệm điện không chỉ mang ý nghĩa giảm chi tiêu, mà còn là hành động thiết thực góp phần đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia, giảm áp lực lên lưới điện trong mùa cao điểm.

Phương Cúc